Αρκαδία: Άνοιξε τις ηλεκτρονικές «πύλες» του το Ψηφιακό Μουσείο Βλαχοκερασιάς

Το 1991 και στο πλαίσιο του «Συλλόγου Βλαχοκερασιωτών Αττικής» γεννήθηκε η ιδέα για τη δημιουργία ενός «Λαογραφικού Μουσείου Βλαχοκερασιάς», με απώτερο σκοπό τη συμβολή στην περαιτέρω πολιτισμική και οικονομική ανάπτυξη του χωριού. Ακολούθησε μια έρευνα-πεδίου, από σπίτι σε σπίτι για την καταγραφή δυνητικών εκθεμάτων (π.χ. αλέτρια, αργαλειούς, παραδοσιακές ενδυμασίες κ.λπ.).

Η έρευνα-πεδίου απέδειξε ότι υπήρχε επαρκές υλικό για τη δημιουργία ενός λαογραφικού μουσείου με πραγματικά αντικείμενα. Δυστυχώς, δεν υπήρχαν τότε οι κτιριακές προϋποθέσεις για τη στέγαση ενός τέτοιου μουσείου, με αποτέλεσμα το εγχείρημα να αναβληθεί. Το 2011, 20 χρόνια αργότερα, δύο οικήματα είχαν παραχωρηθεί στην Κοινότητα της Βλαχοκερασιάς ως δωρεές και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για τη στέγαση ενός λαογραφικού μουσείου με πραγματικά εκθέματα.

Ξαναζωντάνεψε η αρχική ιδέα για τη δημιουργία ενός λαογραφικού μουσείου με πραγματικά αντικείμενα, και παράλληλα συγκροτήθηκε μια Επιτροπή από Βλαχοκερασιώτες, μονίμους κάτοικους του χωριού και μη, για την υλοποίηση της αρχικής ιδέας. Όμως, βασική προϋπόθεση ήταν η ύπαρξη των αντικειμένων που είχαν καταγραφεί το 1991. Με τη βοήθεια της Αγγελικής Κατσαφάνα και της Μαρίας Κοπίτα διενεργήθηκε μια έρευνα (με τη χρήση τηλεφώνου) για την επαλήθευση.

Οι προσδοκίες διαψεύστηκαν. Η πλειονότητα τωνΒλαχοκερασιωτών δεν είχαν πια στην κατοχή τους τα σχετικά αντικείμενα/εκθέματα. Έτσι, εγκαταλείφθηκε και η ιδέα για τη δημιουργία ενός πραγματικού λαογραφικού μουσείου. Βγήκε το συμπέρασμα ότι θα ήταν καλύτερα να δημιουργηθεί ένα ψηφιακό μουσείο, το «Ψηφιακό Μουσείο Βλαχοκερασιάς» (Ψ.Μ.Β.), λαμβάνοντας επίσης υπόψη το κόστος ανακαίνισης των κτιρίων, συντήρησης, φύλαξης και λειτουργίας ενός πραγματικού μουσείου.

Έτσι άμεσος και πρακτικός στόχος μας έγινε η συγκέντρωση και ψηφιοποίηση υλικού (φωτογραφίες, έγγραφα, κ.λπ.) που να απεικονίζει διαχρονικά τις δραστηριότητες των απανταχού Βλαχοκερασιωτών.

Η συγκέντρωση υλικού δεν ξεκίνησε από το μηδέν. Πολλά από τα μέλη της Επιτροπής είχαν ήδη στην κατοχή τους αρχεία φωτογραφιών και/ή βίντεο κλιπ, είτε επειδή ήταν εκλεγμένα μέλη συλλογικών οργάνων σε συλλόγους Βλαχοκερασιωτών, είτε επειδή διαδραμάτισαν ενεργό πολιτισμικό ρόλο ως εκπαιδευτικοί στο σχολείο της Βλαχοκερασιάς, είτε επειδή είχαν δημιουργήσει το δικό τους προσωπικό αρχείο , είτε επειδή ως ομογενείς-επισκέπτες κατέγραψαν με την κάμερά τους διάφορες δραστηριότητες των χωριανών.

Το υλικό αυτό αποτέλεσε το πολιτισμικό «κεφάλαιο εκκίνησης», όμως δεν επαρκούσε και δεν ήταν αντιπροσωπευτικό όλων των απανταχού Βλαχοκερασιωτών σε διάφορες περιόδους της ιστορίας τους. Έτσι, έγινε το επόμενο βήμα, η δημοσιοποίηση των στόχων, με ανακοινώσεις στην ιστοσελίδα του Δήμου Τριπόλεως και στη «Φωνή της Βλαχοκερασιάς», καθώς και με τοιχοκολλήσεις των ανακοινώσεων σε καφενεία/επιχειρήσεις όπου συχνάζουν οι Βλαχοκερασιώτες.

Τις ανακοινώσεις ακολούθησαν επί τόπου επισκέψεις στα σπίτια χωριανών, κυρίως από τα μέλη της Επιτροπής/μονίμους κατοίκους του χωριού, για συγκέντρωση φωτογραφιών, παλαιών ντοκουμέντων ή αφηγήσεων από ηλικιωμένους συμπατριώτες για παλαιότερες δραστηριότητες και τόπους. Το υλικό αυτό μετατράπηκε σε ψηφιακή μορφή, μετά από σάρωση, φωτογράφιση με ψηφιακή κάμερα, ή απομαγνητοφώνηση και πληκτρολόγηση σε περίπτωση ζωντανών αφηγήσεων.

Πέρα από τα υπάρχοντα αρχεία των μελών της Επιτροπής και τα αρχεία συμπατριωτών, η συλλογή εμπλουτίστηκε και με τη λήψη νέων ψηφιακών φωτογραφιών/βίντεο κλιπ από μέλη της Επιτροπής. Σε όλες τις περιπτώσεις αναφέρονται οι κάτοχοι των φωτογραφικών αρχείων και οι πηγές των ντοκουμέντων.

Στη συνέχεια, το ψηφιοποιημένο υλικό διοχετεύτηκε στον Συντονιστή της Επιτροπής για περαιτέρω επεξεργασία. Το σχετικό υλικό ενσωματώθηκε σε ένα κεντρικό αρχείο «παρουσιάσεων» (Power Point), ενώ ταυτόχρονα κατανεμήθηκε σε ομοιογενείς θεματικές ενότητες. Δημιουργήθηκαν υπερσυνδέσεις (hyperlinks) με το φωτογραφικό υλικό, αποτελούμενες από ιστορικά ντοκουμέντα, ιδιωτικές λαογραφικές συλλογές, επιστημονικές εργασίες, λογοτεχνικό έργο, βιογραφίες, αφηγήσεις, συνταγές παραδοσιακών φαγητών ή προϊόντων, φιλμ, βίντεο κλιπ και άλμπουμ . Συντάχθηκαν δίγλωσσες λεζάντες (ελληνικά και αγγλικά), οι οποίες περιλαμβάνουν τα στοιχεία ταυτότητας των εικονιζόμενων (ονόματα, έτος, γεγονός κ.λπ.) καθώς και οδηγίες για την ενεργοποίηση των υπερσυνδέσεων.

Το υλικό κατανεμήθηκε από τον συντονιστή σε θεματικές ενότητες με ομοιογενές περιεχόμενο, χωρίς προσπάθεια ομαδοποίησης των θεματικών ενοτήτων. Εντός των θεματικών ενοτήτων, το υλικό οργανώθηκε περαιτέρω κατά θεματολόγια και χρονολογική σειρά, με το αρχαιότερο να εμφανίζεται πρώτα, έτσι ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να σχηματίσει μια εξελικτική αντίληψη των σχετικών δρώμενων. Για κάθε μια από τις θεματικές ενότητες συντάχθηκε από τον συντονιστή μια εισαγωγή (στα ελληνικά και στ’ αγγλικά) όπου περιγράφονται περιληπτικά το περιεχόμενο της θεματικής ενότητας, οι σχετικές υπερσυνδέσεις, οι συντελεστές διαμόρφωσης της εισαγωγής, ενώ παράλληλα επισημαίνονται και τα κενά υλικού. 

Αφού είχε ολοκληρωθεί η συγκέντρωση, ταξινόμηση, επεξεργασία και γλωσσική επιμέλεια του υλικού, ήρθε η ώρα η Επιτροπή να προχωρήσει στην υλοποίηση της πρώτης φάσης του εγχειρήματος-στην ανάρτηση του υλικού στο διαδίκτυο. Τα μέλη της Επιτροπής αποφάσισαν ομόφωνα να προκρίνουν την παρουσίαση των θεματικών ενοτήτων σε μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου (“flipping book”), το οποίο επιτρέπει την προβολή στην οθόνη του επισκέπτη, την απευθείας πρόσβαση από το μενού σε θεματικές ενότητες του βιβλίου, ενσωματώνει υπερσυνδέσεις, παρέχει δυνατότητες εσωτερικής αναζήτησης, είναι ένα οικείο σε όλους πρότυπο και πάνω απ’ όλα εύχρηστο. 

Το Ψηφιακό Μουσείο Βλαχοκερασιάς είναι διαθέσιμο προς επίσκεψη στον ακόλουθο σύνδεσμο: www.vdm-vlahokerasia.gr.

Πηγή: arcadiaportal.gr