Ταξιδεύοντας με το “ευρωπαϊκό” τρένο – Τι μας άρεσε, τα μηνύματα και οι προσδοκίες για τον σιδηρόδρομο

Αποστολή στη Θεσσαλονίκη

Ωρα 11:00 στον “Νέο” Σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης και στην πρώτη πλατφόρμα επίσημοι, δημοσιογράφοι, προσωπικό του ΟΣΕ και κάποιοι λάτρεις του σιδηρόδρομου, είχαν μαζευτεί για να δουν το “ευρωπαϊκό τρένο”.

To Connecting Europe Express είναι μία ιδέα. Το 2021 χαρακτηρίστηκε ως το ευρωπαϊκό έτος σιδηροδρόμου και ένα ειδικά διαμορφωμένο τρένο ξεκίνησε στις 2 Σεπτεμβρίου από τη Λισσαβώνα ένα “επικό” σιδηροδρομικό ταξίδι 36 ημερών.

Μέσα στις 26 χώρες της διαδρομής είναι και Ελλάδα με βασικές στάσεις τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. Στην πρωτεύουσα του βορρά έφτασε με μία καθυστέρηση περίπου 80 λεπτών. Μόλις φάνηκε στον ορίζοντα σχεδόν όλοι στηθήκαμε για να αποθανατίσουμε τη στιγμή μέσα από εικόνες και βίντεο.

Στα πηγαδάκια που είχαν στηθεί για την εκδήλωση την “τιμητική” του φυσικά είχε ο σιδηρόδρομος και πιο συγκεκριμένα η εικόνα του σταθμού της Θεσσαλονίκης. Ανήκοντας σε μία γενιά που έχει ταξιδέψει στην Ευρώπη και έχει δει πως είναι οι σιδηροδρομικοί σταθμοί σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, ο σταθμός της Θεσσαλονίκης φαινόταν βγαλμένος από άλλη εποχή.

Οι αποβάθρες ρετρό με μία εικόνα μάλλον καταθλιπτική και το εντυπωσιακό εξωτερικά κτίριο που μέσα μοιάζει παλιό και ξεπερασμένο δημιουργούσαν μία σουρεαλιστική εικόνα με το ευρωπαϊκό τρένο που μόλις είχε έρθει.

Η εμπειρία του ευρωπαϊκού τρένου

Τα μοντέρνα βαγόνια από Ιταλία, Γερμανία και Ελβετία έμοιαζαν παράταιρα με την εικόνα ενός σταθμού που θα έπρεπε να είναι αλλιώς. Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι κατέβηκαν, μαζί με μία ομάδα ξένων δημοσιογράφων που ακολουθούν την πορεία του τρένου, έγιναν οι απαραίτητες δηλώσεις και ακολούθησε μία επίσκεψη στο σιδηροδρομικό μουσείο στα Διαβατά.

Στις δύο ακριβώς το τρένο ξεκίνησε. Η ελληνική δημοσιογραφική αποστολή προτίμησε το γερμανικό βαγόνι της DB. Ένας φίλος του σιδηρόδρομου με ενημέρωσε πως είναι κατασκευασμένο τη δεκαετία του 1960 αφήνοντας με άφωνο. Σε ότι είχε να κάνει με εμφάνιση, άνεση, καθαριότητα. Τα καθίσματα αεροπορικού τύπου άνετα, είχε χώρο για στάθμευση ποδηλάτων και -στον 21ο αιώνα ζούμε- wi-fi.

Σε όλη τη διαδρομή είχαμε σύνδεση με το διαδίκτυο και για όσους ταξιδεύουν με τρένο στην Ελλάδα γνωρίζουν τι σημαίνει αυτό καθώς στα δικά μας τρένα δύσκολα έχεις σύνδεση αλλά και σήμα σε πολλά σημεία του δικτύου.

Το ελβετικό βαγόνι της SBB, το λεγόμενο “πανοραμικό” ήταν το πιο εντυπωσιακό με παράθυρα που καλύπτουν μεγάλες επιφάνειες. Βέβαια, στο ελληνικό κλίμα, στις τρεις το μεσημέρι, η αίσθηση δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστη. Επίσης είχαμε ένα βαγόνι εκθεσιακό (από Ουγγαρία-MAV), μία κλινάμαξα από Αυστρία (ΟΒΒ), μία εστιάμαξα από Ιταλία (FS).

Το ταξίδι διήρκεσε ακριβώς 4 ώρες και σε αυτό το διάστημα νιώσαμε περισσότερο “ευρωπαίοι”. Η λειτουργία της ηλεκτροκίνησης επέτρεψε στο τρένο να μπορέσει να κινηθεί σε αρκετά σημεία με ταχύτητες 160 χιλιομέτρων/ώρα δημιουργώντας το αίσθημα ενός σύγχρονου μέσου.

Η άφιξη στην Αθήνα και το μήνυμα

Στο σταθμό της Αθήνας φτάσαμε στις έξι ακριβώς, αλλά το τρένο έμεινε λίγα λεπτά και έφυγε για το σταθμό του Ρουφ όπου έγινε και μία εκδήλωση υποδοχής. Στον κεντρικό σταθμό της Αθήνας άλλωστε δεν μπορούσε να γίνει κάτι. Εν μέσω έργων, κάποιων αποβαθρών σύγχρονων, εργοταξιακών χώρων και ένα κτίριο που επίσης είναι πολύ μικρό για κεντρικό σταθμό πρωτεύουσας και βγαλμένο από άλλη εποχή, η επιλογή του Ρουφ ήταν ενδεδειγμένη.

Το Connecting Europe Express φέρνει ένα μήνυμα στη χώρα μας και σε όλη την Ευρώπη, ότι ο σιδηρόδρομος είναι πρώτη επιλογή, αναγεννάται και έρχεται και πάλι να κατακτήσει τις μεταφορές της Ευρώπης.

Το διηπειρωτικό δρομολόγιο είναι μία εξαιρετική ιδέα που πέρα από τον προφανή συμβολισμό έχει και ένα μεταφορικό υπόβαθρο. Αυτό το δρομολόγιο πρέπει να μετατραπεί από ιδέα σε πραγματικότητα και ο επιβάτης να μπορεί να κινηθεί εντός της ΕΕ με ένα τρένο σε καθημερινή βάση. Να ενώνει κάθε μέρα την Ευρώπη, τμήμα-τμήμα.

Είναι γνωστές οι δυσκολίες και οι τεχνικές-τεχνολογικές διαφορές που υπάρχουν αλλά αυτό δεν είναι εμπόδιο για να μπορέσει αυτή η πρωτοβουλία να γίνει μία καθημερινή πραγματικότητα. Είναι όμως ένα εγχείρημα που θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να καταλήξει σε πραγματικότητα για τον ευρωπαίο επιβάτη ενώνοντας καθημερινά τη γηραιά ήπειρο.

Μια νέα σχέση με το σιδηρόδρομο

Για την Ελλάδα είναι ένα μήνυμα να κοιτάξει πλέον τον σιδηρόδρομο πολύ πιο στενά. Τα έργα που προγραμματίζονται μαζί με αυτά που έχουν γίνει μπορούν να δημιουργήσουν ξανά ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον στις οποίες οι σιδηροδρομικές μεταφορές μπορούν και πρέπει να έχουν ισχυρή θέση.

Άλλωστε η νέα εποχή του σιδηρόδρομου φέρνει μνήμες του παρελθόντος, όταν Αθήνα και Θεσσαλονίκη ήταν μέρος του ιστορικού δρομολογίου Orient Express, βαγόνια του οποίου επαναφέρει στη ζωή ο ΟΣΕ, θυμίζοντας ότι η χώρα μας κάποτε ήταν σφόδρα σιδηροδρομική και δημιουργώντας προσδοκίες ότι μπορεί να ξαναγίνει.