Ταμείο Ανάκαμψης: Σε pole position η χώρα – Ποια τα στοιχήματα για να πετύχει

Το καλό παράδειγμα για την υλοποίηση έργων θα γίνει το Ταμείο Ανάκαμψης, δήλωσε από το βήμα του ITC 2021-4ου Συνεδρίου Υποδομών-Μεταφορών ο Διοικητής του Ταμείου Ανάκαμψης Νίκος Μαντζούφας.

Αυτή τη δήλωση έχει όμως βάση; Είναι γνωστά και τα δομικά προβλήματα που κουβαλούν οι διαγωνισμοί στη χώρα, οι δικαστικές εμπλοκές, η αργή εκτέλεση έργων. Πως θα καταφέρουμε να γίνουμε λοιπόν το “καλό παράδειγμα” ξεπερνώντας όλες αυτές τις παραμέτρους που ταλανίζουν το σύστημα υλοποίησης των δημόσιων έργων της χώρας;

Αν θέλουμε να μιλήσουμε με μετριοπάθεια, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι αυτή η ρήση του Διοικητή του Ταμείου Ανάκαμψης και έχει βάση αλλά και ελπίδες να τη δούμε να συμβαίνει:

Υπάρχουν τρία ενθαρρυντικά γεγονότα που μπορούν να θεωρηθούν ως μια καλή αρχή:

1. Η χώρα μας κατέθεσε δεύτερη σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση το Εθνικό πλάνο του Ταμείου Ανάκαμψης. Χαρακτηρίστηκε δε, πλήρες και συνεκτικό από την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, πράγμα καθόλου εύκολο και μάλλον χωρίς προηγούμενο.

2. Το πλάνο της χώρας μας εγκρίθηκε από την Ευρωπαική Επιτροπή τρίτο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και μάλιστα παίρνοντας τα εύσημα από την επικεφαλής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.

3. Υπήρξε πλήθος θετικών αναφορών από οίκους αξιολόγησης και διεθνούς επενδυτικός οίκους

Για όσους ξέρουν την ελληνική πραγματικότητα, τη γραφειοκρατία και την επικάλυψη αρμοδιοτήτων, αυτά τα τρία στοιχεία κάνουν εντύπωση γιατί δεν είναι συνηθισμένα, δεν τα βλέπουμε ως μία γενικότητα.

Εκκίνηση από poll position

Εκτίμηση πολλών στελεχών της αγοράς είναι η χώρα μας ξεκινά από poll position. Ο αντίλογος θα μπορούσε να πει, ότι το ξεκίνημα ναι είναι ενθαρρυντικό και ελπιδοφόρο, όμως τα δύσκολα θα ξεκινήσουν με την υλοποίηση. Θα τρέξουν οι διαδικασίες με τις απαιτούμενες ταχύτητες; Θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων οι αναθέτουσες αρχές και η αγορά;

Σε αυτό προς το παρόν δεν μπορεί να δοθεί απάντηση, θα πρέπει να περιμένουμε τους πρώτους διαγωνισμούς για να το διαπιστώσουμε. Θα πρέπει όμως να λάβουμε σοβαρά υπόψη κάποιες παραμέτρους.

Ο Νίκος Μαντζούφας είναι προφανές ότι δεν τοποθετήθηκε στην συγκεκριμένη θέση τυχαία. Το “βιογραφικό” του, κατά γενική ομολογία τον έκανε μάλλον ως τον ιδανικό άνθρωπο που θα μπορούσε να πληρώσει τη θέση αυτή, η οποία “γεννήθηκε” λόγω των συνθηκών.

Ο κ.Μαντζούφας είχε τοποθετηθεί πριν από 12 και πλέον χρόνια σε μία άλλη “νεογέννητη” θέση. Εκείνη της Γενικής Γραμματείας ΣΔΙΤ. Για όσους παρακολουθήσαμε την πορεία του στην δεκαετή παραμονή του στη θέση εκείνη, είδαμε να γεννιέται ένα νέο είδος υλοποίησης έργων.

Τα άγνωστα ΣΔΙΤ, έγιναν το “καλό παράδειγμα” υλοποίησης έργων έχοντας στο τιμόνι τον κ.Μαντζούφα ο οποίος συνεργάστηκε με πολλούς και διαφορετικούς φορείς υλοποίησης (ΟΑΣΑ, ΚΤΥΠ, Περιφέρειες κ.α.). Οι διαγωνισμοί ήταν άκρως επιτυχημένοι, όχι γιατί το αναφέρει ο υπογράφων, άλλα γιατί πήρε επισήμως της 2η θέση παγκοσμίως από την Παγκόσμια Τράπεζα για τις καλές διαγωνιστικές διαδικασίες που εφάρμοσε σε εργα ΣΔΙΤ.

Επιπρόσθετα, τα έργα ΣΔΙΤ που είδαμε να υλοποιούνται την περασμένη δεκαετία (μονάδες απορριμμάτων, σχολεία, τηλεματική, πυροσβεστικοί σταθμοί κ.λπ.) υλοποιήθηκαν στην ώρα τους, διακρίθηκαν για την ποιότητα τους και έγιναν αποδεκτά από τους χρήστες τους χωρίς να υπάρξουν παρατράγουδα.

Το νέο στοίχημα

Αυτό το νέο στοίχημα έχει λοιπόν δύο καλές βάσεις. Ξεκίνησε με πολύ καλές προοπτικές και έχει στο τιμόνι του ένα στέλεχος που γνωρίζει πολύ καλά την ελληνική αλλά και την ευρωπαϊκή πραγματικότητα.

Η διαφορά με τα ΣΔΙΤ είναι πως εδώ έχουμε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο και μία πυκνότητα σε έργα από διαφορετικούς φορείς που θα χρειαστεί επαυξημένες δυνατότητες.

“Βοηθοί” στο έργο του Ταμείου Ανάκαμψης είναι αδιαμφισβήτητα δύο ακόμα παράγοντες. Ο πρώτος είναι η αναμόρφωση του ν.4412 που διευκολύνει και επιταχύνει τις διαγωνιστικές διαδικασίες και την υλοποίηση των έργων. Ο δεύτερος είναι (αν και μένει να αποδειχθεί) η συνειδητοποίηση από την αγορά πως αν στα έργα και τις δράσεις που βγουν αντιμετωπίσει την κατάσταση δικαστικά, τότε ουσιαστικά πυροβολεί τα πόδια της.

Στην αγορά η διάχυτη αισιοδοξία πως το Ταμείο Ανάκαμψης θα δημιουργήσει ένα νέο El Dorado δημιουργεί μία νέα πραγματικότητα. Οι βάσεις στήθηκαν, οι διαδικασίες ορίστηκαν και τώρα απομένει να ακουστεί το σήμα της έναρξης για να δούμε αν αυτή η νέα πραγματικότητα είναι αυτή που θα μας πάει τελικά ένα βήμα παραπέρα.