Οι φυσικές καταστροφές φέρνουν στην επιφάνεια την ανάγκη ενός μοντέλου “κλιματικών υποδομών”

Μιλώντας για την ανάγκη ανάπτυξης υποδομών στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες ακολουθήσαμε το παράδειγμα των προηγμένων κρατών και ξεκίνησε μία μεγάλη προσπάθεια εκσυγχρονισμού της χώρας. Με αυτό τον τρόπο αποκτήσαμε σύγχρονους αυτοκινητόδρομους, δίκτυο Μετρό, λιμάνια και αεροδρόμια ενώ η προσπάθεια συνεχίζεται στον σιδηρόδρομο.

Εδώ και κάποια χρόνια το παγκόσμιο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής γίνεται όλο και πιο φανερά παρών σε κάθε εκδήλωση της ανθρώπινης δραστηριότητας και έχουμε δει τις καταστροφικές του συνέπειες με πλημμύρες, βαριές χιονοπτώσεις και τις πυρκαγιές που ζούμε αυτό το διάστημα.

Είμαστε επίσης σε ένα χρονικό σημείο στο οποίο αποφασίζουμε για το μέλλον των υποδομών. Ποιες κρίσιμες υποδομές πρέπει να αναπτύξουμε τα επόμενα χρόνια, τις επόμενες δεκαετίες; που θα πρέπει να διοχετεύσουμε χρήμα και κόπο για να βελτιωθεί το επίπεδο ζωής μας;

Αυτό που είναι βέβαιο είναι πως το επίπεδο διαβίωσης μας εξαρτάται όχι μόνο από οδικά δίκτυα ή σύγχρονα κτίρια ή επαρκείς ενεργειακές υποδομές. Αυτό που όλο και περισσότερο, όλο και συχνότερα είναι φανερό πως θα βρίσκουμε μπροστά μας είναι φυσικές καταστροφές.

Φυσικές καταστροφές και ανθρώπινη δραστηριότητα

Φυσικές καταστροφές που δεν είναι ανώνυμες, δεν συμβαίνουν σε κάποιο απόμακρο σημείο της χώρας. Πλέον λόγω της κλιματικής αλλαγής, οι καταστροφές χτυπούν αλύπητα το περιβάλλον από το οποίο ο άνθρωπος ζει και πορεύεται.

Αυτό που ζούμε κυρίως την τελευταία δεκαετία με τις μεγάλες πλημμύρες, τις θανάσιμες πυρκαγιές, τις άνευ προηγουμένου χιονοπτώσεις, δεν είναι ένα μήνυμα, ένα καμπανάκι για το μέλλον. Είναι μία νέα πραγματικότητα στην οποία θα πρέπει να σχεδιάσουμε και να πραγματοποιήσουμε ένα νέο είδος υποδομών, τις κλιματικές υποδομές.

Υποδομές οι οποίες θα πρέπει να σχεδιάζονται για να προστατεύουν τον άνθρωπο αλλά και το περιβάλλον έχοντας ως γνώμονα πως είναι αλληλένδετα και συνδεδεμένα. Το ανθρώπινο περιβάλλον, δηλαδή οι πόλεις και το φυσικό περιβάλλον που τις περικλείει μέχρι σήμερα αντιμετωπίζονταν ως δύο ξεχωριστές οντότητες και πραγματικότητες.

Όπως αποδεικνύεται από τις φυσικές καταστροφές που βιώνουμε -και που δυστυχώς θα συνεχίσουμε να βιώνουμε-, είναι προφανές ότι φτάνουμε στη διαπίστωση ανάγκης ενός νέου μοντέλου όπου το περιβάλλον και η προστασία του από την κλιματική αλλαγή θα πρέπει να συσχετίζεται με το ανθρώπινο περιβάλλον.

Οι φωτιές που ζήσαμε στο παρελθόν αλλά και τώρα, δεν έμειναν στο δάσος. Ήρθαν στην αυλή μας, κατέκαψαν σπίτια, ζωές και έδωσαν το στίγμα τους σε χιλιάδες συνανθρώπους μας.

Με την λογική της ανθρώπινης προστασίας, της αύξησης της επιφυλακής απέναντι στα όλο και χειρότερα κλιματικά φαινόμενα, έχει έρθει η ώρα να δούμε από ένα νέο πρίσμα, το τι έχουμε ως φυσικό απόθεμα, πως θα το προστατεύσουμε, πως θα το αυξήσουμε και παράλληλα πως θα προστατεύσουμε και την ανθρώπινη ζωή και περιουσία.

Μία νέα πραγματικότητα

Οι κλιματικές υποδομές θα πρέπει να συνυπολογίζουν την προστασία των δασών (άρα και των οικοσυστημάτων τους), να λαμβάνουν υπόψη το που βρίσκεται σε αυτές η ανθρώπινη δραστηριότητα, την παρουσία ρεμάτων, ποταμιών, λιμνών και να γίνει ένας νέος χάρτης στον οποίο δεν θα έχει αξία μόνο το ανθρώπινο περιβάλλον και η προστασία του.

Αυτό είδαμε ότι δεν πετυχαίνει. Αν προσπαθείς να προστατεύσεις μία πόλη από τις φυσικές καταστροφές χωρίς να έχεις μελετήσει και υπολογίσει τη φύση γύρω από αυτό και να το εντάξεις σαν ένα σύνολο, το αποτέλεσμα μάλλον θα σε διαψεύδει και αυτό το βιώνουμε σε παγκόσμιο επίπεδο όλο και συχνότερα.

Είδαμε για παράδειγμα στις βαριές χιονοπτώσεις τις επιπτώσεις στην ηλεκτροδότηση και την ανάγκη υπογειοποιήσεων των καλωδίων. Βλέπουμε τώρα στις τραγικές φωτιές που ζούμε την απέλπιδα προσπάθεια να σωθούν ζωές και χωριά που είναι συνδεδεμένα με τη φύση.

Θα πρέπει να λάβουμε πολύ σοβαρά τον κώδωνα κινδύνου που κρούουν οι επιστήμονες και να σχεδιάσουμε με ένα νέο σκεπτικό, για να δούμε πως θα μειώσουμε τις τραγωδίες από τις φυσικές καταστροφές που έχει φέρει η κλιματική αλλαγή. Αν δε επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για επιδείνωση της κατάστασης, τότε ο σχεδιασμός και η υλοποίηση για κλιματικές υποδομές θα πρέπει να μπουν στην ατζέντα άμεσα, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και να αρχίσουν να υλοποιούνται άμεσα. Σήμερα και όχι αύριο.