Δίκτυο Τραμ στην περιφέρεια; Η περίπτωση του Ηρακλείου Κρήτης που κάνει την αρχή

Το δίκτυο Τραμ της Αθήνας σήμερα είναι το μοναδικό που υπάρχει στην Ελλάδα. Βέβαια δεν ήταν πάντα έτσι, καθώς αν μεταφερθούμε στον προηγούμενο αιώνα, θα διαπιστώσουμε ότι δίκτυα Τραμ βρίσκουμε και στη Θεσσαλονίκη (1893-1957), στον Βόλο (1898-1939), στην Καλαμάτα (1910-1940).

Το Τραμ στην Ελλάδα δεν έχει ευδοκιμήσει όσο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρά τα μεγάλα του πλεονεκτήματα καθώς στην εξέλιξη της επέκτασης των πόλεων δεν προβλέφθηκε η δημιουργία χώρων για την δικτύωση του και προτιμήθηκε η οδική συγκοινωνία όπου σήμερα επικρατεί.

Ακόμα και στην περίπτωση της Αθήνας, το Τραμ χωρίζεται σε δύο περιόδους. Η πρώτη ήταν από το 1882 μέχρι το 1977 όταν καταργήθηκε και η τελευταία γραμμή και η δεύτερη ξεκίνησε από τον Ιούλιο του 2004 όταν τέθηκε σε λειτουργία ξανά ένα δίκτυο δυο γραμμών.

Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε να επανέρχονται αιτήματα για την ανάπτυξη δικτύου Τραμ στην περιφέρεια. Η περίπτωση του Ηρακλείου είναι μια από τις πιο σημαντικές καθώς για την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας έχει διερευνηθεί στο παρελθόν η δυνατότητα δημιουργίας δικτύου χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Πιο πρόσφατα ξεκίνησε μια προσπάθεια νέας διερεύνησης για τη δημιουργία Τραμ και πραγματοποιήθηκε μια πρώτη συνάντηση του αντιδημάρχου της πόλης, Γιάννη Αναστασάκη με την Αττικό Μετρό. Στόχος είναι να υπάρξει μια πρώτη γραμμή που να ενώνει το ΠΑΓΝΗ, το Πανεπιστήμιο, το Βενιζέλειο νοσοκομείο με τελικό στόχο να φτάσει κάποια στιγμή στο νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι.

Από την συνάντηση αυτή προέκυψε πως θα πρέπει ο Δήμος Ηρακλείου να ξεκινήσει μια πρώτη συγκοινωνιακή μελέτη και να προκύψει η σκοπιμότητα δημιουργίας δικτύου Τραμ. Στη συνέχεια θα πρέπει να γίνει μελέτη βιωσιμότητας από την οποία θα κριθεί τελικά και η χρηματοδότηση για ένα τέτοιο εγχείρημα.

Από τις αρχές του 2000 η προσπάθεια

Να θυμίσουμε πως σχέδιο για την δημιουργία δικτύου Τραμ είχε ξεκινήσει και στις αρχές του 2000 επί δημαρχίας Ασλάνη αλλά δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει στην “πηγή”. Το μεγάλο πλεονέκτημα του Ηρακλείου είναι ο πληθυσμός που έχει καθώς υπάρχουν πολλές πόλεις στην Ευρώπη με ανάλογο πληθυσμό και την ύπαρξη Τραμ. Επίσης ισχυρό όπλο είναι η μεγάλη επιβατική κίνηση του αεροδρομίου που όμως θα μεταφερθεί 40χλμ εκτός αστικού ιστού, στο Καστέλι, πράγμα που θα απαιτούσε μια γραμμή “προαστιακού τραμ”.

Από την άλλη το μειονέκτημα στην δημιουργία Τραμ στο Ηράκλειο και γενικά στην περιφέρεια, είναι το μεγάλο κόστος για τη δημιουργίας της υποδομής, της προμήθειας οχημάτων και της λειτουργίας αλλά και το status quo που υπάρχει με τις τοπικές αστικές συγκοινωνίες. Μια γραμμή και ένα δίκτυο Τραμ θα απαιτούσε αναδιοργάνωση συγκοινωνιών όπως άλλωστε το είδαμε να γίνεται και στην περίπτωση της Αθήνας.

Είναι όμως και ένα μεγάλο βήμα στην προσπάθεια για πιο βιώσιμες πόλεις στη χώρα και στην προσπάθεια ανάπτυξης της βιώσιμης αστικής κινητικότητας. To Τραμ βέβαια για να καταφέρει να ενσωματωθεί σε πόλεις όπως το Ηράκλειο θα χρειαστεί να αλλάξουν συνήθειες δεκαετιών όπως στην Αθήνα.

Αν τα καταφέρει όμως το Ηράκλειο, θα είναι η πρώτη πόλη μετά την Αθήνα που στον τρέχοντα αιώνα θα διαθέτει Τραμ στην χώρα μας. Παράλληλα θα “άνοιγε την όρεξη” σε άλλες περιφερειακές πόλεις που έχουν δείξει ενδιαφέρον για Τραμ στο παρελθόν, όπως η Πάτρα, τα Ιωάννινα και ο Βόλος (και εκεί χωρίς αποτέλεσμα). Είμαστε ακόμα στην αρχή, η συνέχεια θα δείξει τι θα μπορούσε να γίνει σε αυτή την προσπάθεια.