Υπουργείο Υποδομών: Πως θα τρέξουν τα έργα για Μετρό, Σιδηρόδρομο και Αυτοκινητόδρομους

Με την νέα ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών να έχει ήδη “πέσει” με τα μούτρα στη δουλειά είναι φανερό ότι θα στοιχήματα αυτής της τετραετίας είναι πολύ διαφορετικά από αυτά του 2019. Όταν αναλάμβανε το υπουργείο τον Ιούλιο του 2019 ο πρώην υπουργός ΥΠΟΜΕ, Κώστας Καραμανλής ο τομέας των έργων ήταν σε μια κατάσταση αναμονής, έλλειψης έργων, δικαστικών προσφυγών και οι προσδοκίες που υπήρχαν από την αγορά ήταν ιδιαίτερα χαμηλές.

Υψηλόβαθμα στελέχη του κλάδου τότε έκαναν λόγο για μεγάλη ανάγκη να δημοπρατηθούν έργα για να μπορέσει να κρατηθεί η εγχώρια κατασκευαστική κοινότητα η οποία μέχρι τότε είχε απολέσει σχεδόν το 70% του ανθρώπινου δυναμικού της.

Σήμερα, Ιούλιο του 2023, η κατάσταση στα έργα είναι άλλη για τον νέο υπουργό, Χρήστο Σταϊκούρα. Από την ένδεια έχουμε περάσει στην πληθώρα έργων σε βαθμό που και οι ίδιες οι εταιρείες 7ης τάξης να εμμέσως πλην σαφώς να παραδέχονται ότι δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τους ρυθμούς δημοπράτησης έργων υποδομής.

Τα δε ανεκτέλεστα των Ομίλων 7ης τάξης έχουν ξεπεράσει τα 12 δισ. ευρώ δείχνοντας ότι η δυναμική του κλάδου είναι εντυπωσιακή ενώ αυτό το στατιστικό αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω μιας και υπάρχουν διαγωνισμοί της τάξης των 7 δισ. ευρώ περίπου σε εξέλιξη.

Οι νέες προτεραιότητες

Πολύ ενδιαφέρον θα έχει για τον κλάδο των κατασκευών οι προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης αυτήν την εβδομάδα που θα μας δώσει την κυβερνητική γραμμή για τις νέες προτεραιότητες της τετραετίας μέχρι το 2027. Αναμφίβολα ένα βαρίδι που έχει αυτό το υπουργείο εδώ και πολλά χρόνια είναι το Μετρό Θεσσαλονίκης.

Είναι η απόλυτη προτεραιότητα σε ένα έργο που έχει ταλαιπωρήσει την πόλη της Θεσσαλονίκης, αλλά και που η λειτουργία του υπόσχεται να της αλλάξει πρόσωπο στην καθημερινή της λειτουργία. Θα είναι σίγουρα ένας από τους μεγάλους στόχους της νέας ηγεσία το μέσο αυτό να πάρει μπρος και να αρχίσει η εμπορική του λειτουργία το συντομότερο.

Σε γενικότερο πλαίσιο, φαίνεται πως η νέα τετραετία θα είναι προσανατολισμένη στα μέσα σταθερής τροχιάς. Θα πρέπει να μάθουμε ποιες θα είναι οι επεκτάσεις του Μετρό Θεσσαλονίκης με ένα κάπως σαφές οδικό χάρτη, οι επεκτάσεις του Μετρό της Αθήνας, του Τραμ και να ληφθούν αποφάσεις αν θα δούμε Τραμ στην περιφέρεια όπως συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Ο σιδηρόδρομος αδιαμφισβήτητα πρέπει να αποτελέσει μια μεγάλη προτεραιότητα. Το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη έβγαλε στην επιφάνεια τις ανεπάρκειες του και ήρθε η ώρα να αντιμετωπιστούν. Μεγάλη προτεραιότητα να μπορέσει να εξασφαλιστεί η ασφάλεια του μέσου, να μπορέσει να γίνει ανταγωνιστικό στα άλλα μέσα (οδικά, αεροπορικά) και να μεγαλώσει την συμμετοχή του στην πίτα των μεταφορών και να δοθεί ένας συνολικός χάρτης που να περιλαμβάνει σταθμούς, τρένα, εταιρείες. To restart στον σιδηρόδρομο είναι μονόδρομος.

Αναφορικά με τα οδικά έργα, η χώρα μας μοιάζει να έχει καλύψει την απόσταση που την χώριζε από άλλες ευρωπαϊκές καθώς έχει ένα από τα αξιολογότερα και πιο σύγχρονα οδικά δίκτυα αυτοκινητόδρομων στην Ευρώπη. Η τελευταία μεγάλη εκκρεμότητα είναι ο ΒΟΑΚ και αναμένουμε την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για το βασικό τμήμα που θα φέρει συνολικά το έργο σε κατασκευαστική φάση.

Κατά τα άλλα η φροντίδα για την ολοκλήρωση του Πάτρα-Πύργος και την ολοκλήρωση του Ε65 συν κάποιες νέες προσθήκες (Ιωάννινα-Κακαβιά, Καλαμάτα-Μεθώνη κ.α) είναι αρκετή. Η χώρα ίσως πρέπει να ξεφύγει από την οδική μονομανία που έχει και να δώσει βάρος στον σιδηρόδρομο που παρουσιάζει τις μεγαλύτερες ελλείψεις και έχει ένα από τα μικρότερα εθνικά δίκτυα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχει για παράδειγμα το μισό δίκτυο (σε μήκος) από όσο έχει η γειτονική Βουλγαρία.

Μιας και μιλάμε για έργα δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα σημαντικά έργα που γίνονται για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης, έργα που είναι λιγότερο ελκυστικά στον πολύ κόσμο αλλά εξαιρετικά κρίσιμα για την θωράκιση της χώρας. Σήμερα εκτελούνται πλήθος τέτοιων έργων και μοιάζει σίγουρο ότι τέτοιου είδους έργα θα πληθύνουν και θα χρειαστούν ως μέτρο αποτροπής τραγωδιών όπως αυτές που ζήσαμε τα τελευταία 15 χρόνια.

Γενικά η ατζέντα των υποδομών δείχνει να είναι ανεξάντλητη αλλά είναι σαφές ότι τα έργα που θέλει η χώρα δεν είναι τα ίδια με εκείνα που ήθελε 10 ή 20 χρόνια πριν. Έχει καλύψει κατά πολύ τη διαφορά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και κατά γενική ομολογία οι βασικές υποδομές μας είναι αξιόλογες. Δεν είναι όμως αρκετές και σε αυτό θα χρειαστεί η συμβολή όχι μόνο του υπουργείου, αλλά και των φορεών, της αγοράς και των θεσμών για να μπορέσει η χώρα να κάνει αυτό που στην Αμερική το ονομάζουν level up, δηλαδή να αλλάξει επίπεδο, να αλλάξει κατηγορία.