Με το τρένο από Αθήνα-Θεσσαλονίκη, μύθοι και πραγματικότητα

Φτάνοντας στο Σταθμό Λαρίσης νωρίς το πρωί του Σαββάτου για να πάρω το τρένο για Θεσσαλονίκη, είχα το ίδιο αίσθημα απελπισίας που έχω εδώ και χρόνια αντικρίζοντας την εικόνα του “Κεντρικού Σταθμού” της πρωτεύουσας της χώρας. Η εγκατάλειψη του αλλά και η γενικότερη εικόνα του δυστυχώς παραπέμπουν σε πολλές δεκαετίες πριν. Ευτυχώς απέναντι είδα το μέλλον. Στις τελευταίες αποβάθρες ακριβώς απέναντι, σε πολύ καλύτερες συνθήκες, με μοντέρνα στέγαστρα, κυλιόμενες σκάλες (στο τρένο οι άνθρωποι κουβαλούν βαλίτσες, δεν είναι πολυτέλεια), εγκατεστημένη ηλεκτροκίνηση, πολύ μακριά όμως από τον “Κεντρικό Σταθμό”.

Σύμφωνα με τους ανθρώπους της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, μέχρι τον Ιούλιο θα ξεκινήσει η λειτουργία των νέων αποβαθρών και -επιτέλους θα πω- θα κλείσουν οι παλιές αποβάθρες για εκσυγχρονισμό. Το τρένο ξεκίνησε στην ώρα του 7.15 ακριβώς. Τα βαγόνια εξωτερικά σου δημιουργούν μία θυμηδία. Γεμάτα γκράφιτι, σχεδόν δεν φαίνονται πως ήταν αρχικά.

Μέσα η κατάσταση ήταν τελείως διαφορετική. Το τρένο ήταν καθαρό, η πρώτη αλλά και η δεύτερη θέση ήταν ευπρεπείς και υπήρξε και μία θετική έκπληξη. Στην πρώτη θέση αλλά και τη δεύτερη θέση υπάρχουν πριζες που μπορείς να φορτίζεις τις ηλεκτρονικές σου συσκευές. Αυτό ήταν μία σειρά από θετικές εκπλήξεις που δοκίμασα στην εμπειρία του ταξιδιού αυτού. Θετική εντύπωση μου άφησε και το γεγονός ότι υπήρχε βαγόνι “εστιατόριο” όταν θελήσεις να ξεμουδιάσεις, να περπατήσεις και να φας ή να πιεις κάτι.

Αδημονία. Αυτή η λέξη χαρακτηρίζει το πως περιμένει ο κόσμος τη λειτουργία του τελευταίου τμήματος από την Τιθορέα μέχρι το Δομοκό. Οι επιβάτες συζητούσαν, γνώριζαν. Φτάνοντας στο σταθμό της Τιθορέας σε ένα σχετικά αργό χρόνο των 2 ωρών (ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα) άρχισαν να μιλούν για την επικείμενη λειτουργία της γραμμής. “Μέσα στον Ιούνιο θα δώσουν την ηλεκτροκίνηση μέχρι την Τιθορέα και μέχρι τον Σεπτέμβριο θα πηγαίνουμε με ηλεκτροκίνητο τρένο μέχρι το Λιανοκλάδι. Του χρόνου Θεσσαλονίκη σε 3,5 ώρες” έλεγε ένας επιβάτης στον διπλανό του.

Υπήρχε και αρκετή δυσπιστία για την εξαγορά της ΤΡΑΙΝΟΣΕ από την Ιταλική FS. “Θα πάρουν την εταιρεία οι Ιταλοί, θα φέρουν τρένα ή μετά από δύο χρόνια θα την πουλήσουν και άντε ξανά τα ίδια;” είπε κάποιος άλλος και το σιδηροδρομικό κουβεντολόι άναψε με απόψεις υπέρ και κατά.

Στο κομμάτι της εμπειρίας αυτό που κυριάρχησε είναι πως ακόμα και στην κατάσταση που είναι σήμερα ο Σιδηρόδρομος, με τα προβλήματα του, έχει άλλη μαγεία. Μπορείς να δουλέψεις άνετα, να διαβάσεις άνετα, να μετακινηθείς από βαγόνι σε βαγόνι. Ταξιδεύεις ξεκούραστος και αυτό είναι το πολύ μεγάλο του πλεονέκτημα.

Οι ίδιοι οι άνθρωποι της ΤΡΑΙΝΟΣΕ μέσα στο τρένο μιλούσαν για τα έργα, για τις παραδόσεις, για την επόμενη μέρα με τους Ιταλούς. Αυτό που είναι ξεκάθαρο στην υπόθεση του τρένου είναι πως είμαστε στο τέλος μιας εποχής που κράτησε περισσότερο από την εποχή της και την εκκίνηση μιας νέας που όμως καθυστερεί να έρθει.

“Αν δεν λυθούν τα προβλήματα με τη λειτουργία των συστημάτων και τα νέα τμήματα να λειτουργήσουν, το δρομολόγιο δεν θα πέσει κάτω από τις 5 ώρες. Σήμερα καθημερινά κάνουμε δρομολόγια χάρη στην εμπειρία που έχουμε. Όμως η εμπειρία δεν φτάνει, πρέπει να διορθωθεί η σημερινή κατάσταση” σημείωσε στο ypodomes.com μηχανοδηγός της ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Η συνεχής μετάθεση της λειτουργίας νέων τμημάτων και της βελτίωσης χρόνων και υπηρεσιών δημιουργεί καχυποψία στο κοινό. Κάνοντας το ταξίδι από την Αθήνα μέχρι τη Θεσσαλονίκη, διαπίστωσα ένα τριπλό πρόσωπο στο οποίο εξαναγκάζεται να λειτουργεί η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, χωρίς να είναι όμως υπαίτια.

Το πρώτο πρόσωπο είναι από την Αθήνα μέχρι την Τιθορέα. Σε αυτό το τμήμα το τρένο πήγαινε αρκετά γρήγορα, το τοπίο ήταν όμορφο, ο χρόνος περνούσε εύκολα. Δεν είχε όμως ηλεκτροκίνηση. Το δρομολόγιο ήταν ντιζελοκίνητο και οι δυνατότητες του κάπως περιορισμένες. Ώρες: 2 ώρες και 20 λεπτά.

Το δεύτερο πρόσωπο είναι από την Τιθορέα μέχρι τον Δομοκό και από εκεί μέχρι τον Παλαιοφάρσαλο. Εδώ μπήκαμε στην “αρχαία” μονή γραμμή και καθυστερήσαμε 15-20 λεπτά μέχρι να ξεκινήσουμε. Αμέσως η ταχύτητα περιορίστηκε σημαντικά (δεν πρέπει να ξεπεράσαμε ποτέ τα 50χλμ/ώρα), το τοπίο ομόρφυνε και έγινε ορεινό σταδιακά αλλά η διαδρομή φάνηκε ατελείωτη. Στα περισσότερα σημεία έβλεπες δίπλα, πάνω ή κάτω τη νέα διπλή γραμμή που όπως λένε ολοκληρώνεται. Χαίρομαι που σε λίγο καιρό δεν θα χρειάζεται τα τρένα μας σε ένα τέτοιο μεγάλο ταξίδι να περνούν από αυτό το τμήμα. Ώρες: 2 και 20 λεπτά

Το τρίτο πρόσωπο και αυτό που περιμένουμε να ισχύσει σε όλη τη γραμμή ήταν από τον Παλαιοφάρσαλο μέχρι τη Θεσσαλονίκη. Εκεί αλλάξαμε μηχανή, ήρθε ηλεκτροκίνητη και ξαφνικά γίναμε Ευρώπη. Αθόρυβες γραμμές, αθόρυβη μηχανή, μεγάλες ταχύτητες. Τα χωριά και οι πόλεις έφευγαν με ταχύτητα και η Θεσσαλονίκη σχετικά γρήγορα. Ώρες: 2 και 10 λεπτά.

Φανταστείτε λοιπόν με αυτές τι συνθήκες με τα προβλήματα που υπάρχουν στα Η/Μ συστήματα πόσο εξαιρετικά προσεκτικός και προσηλωμένος πρέπει να είσαι για να φτάνεις το τρένο με ασφάλεια από την αφετηρία στον προορισμό του. Η συμβολή των μηχανοδηγών στην όσο γίνεται εύρυθμη λειτουργία του τρένου με τέτοιες συνθήκες είναι πραγματικά μεγάλη.

Κάνουν πράγματα που συνάδελφοι τους στην Ευρώπη (ακόμα και στις λιγότερο ανεπτυγμένες ανατολικές χώρες) ούτε που φαντάζονται για να μπορέσουν να βγάλουν αυτό το δρομολόγιο. Είναι άλλωστε και εκείνοι που περιμένουν με αγωνία να ολοκληρωθούν τα έργα για να γίνει και η δική τους καθημερινότητα πιο εύκολη, να γίνει καθημερινότητα.

Το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη διήρκησε 6 ώρες και 50 λεπτά. Όταν λειτουργήσει το τμήμα μέχρι το Λιανοκλάδι, θα επαναλάβω τη διαδρομή και θα δω αν οι υποσχέσεις για την ολοκλήρωση των έργων, μείωσης επιτέλους του χρόνου και βελτίωσης της εμπειρίας γίνει πραγματικότητα ή αν ακόμα και με τις νέες βελτιωμένες γραμμές οι χρόνοι θα είναι απογοητευτικοί λόγω της κατάστασης με τα Η/Μ συστήματα. Στην επιστροφή το δρομολόγιο ήταν στην ώρα του και ο χρόνος των 5 ωρών και 30 λεπτών τηρήθηκε με ευλάβεια. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού δεν υπήρχε internet, ούτε καν από τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας ενώ και το σήμα ήταν ασθενές στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής.

Αυτό που με απογοήτευσε τελείως είναι η εικόνα των περισσότερων σταθμών. Οι μικροί σταθμοί σε μία σχετικά καλή κατάσταση, είτε έχοντας κρατήσει το παραδοσιακό στυλ του σιδηροδρομικών σταθμών των αρχών του 20ου αιώνα, είτε είχαν την αισθητική της δεκαετίας του 2000. Όμως οι σταθμοί της Αθήνας, της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης ήταν τελείως απογοητευτικοί, τελείως εκτός τόπου και χρόνου, έμοιαζαν να έχουν βγει από κάποιο χρονοντούλαπο. Είναι εξίσου μεγάλη ανάγκη για να προσελκύσουν επιβάτες στο μέσο να γίνουν εκτεταμένα face lift και μεγάλες παρεμβάσεις για να αλλάξει η σημερινή λίγο ντροπιαστική εικόνα τους. Άλλωστε παραδείγματα έχουμε σε εκατοντάδες Ευρωπαϊκές πόλεις.

Το τρένο στην Ελλάδα είναι το πιο αδικημένο μέσο, αυτό είναι σίγουρο. Το έχουμε ως κομπάρσο έναντι των άλλων μέσων μεταφοράς, αφήνοντας την τεράστια δυναμική του για ένα αόρατο άγνωστο λόγο να περνά στο ντούκου. Θα πρέπει κάποια στιγμή να δώσουμε την ευκαιρία στο τρένο να πάρει τη θέση που δικαιωματικά του αξίζει και να το αξιολογήσουμε, αν τελικά όλα αυτά τα δισ.ευρώ που έχουν πέσει εδώ και 25 χρόνια είχαν ουσία. Εγώ λέω είχαν, όμως αυτοί που πρέπει να το αποδείξουν, πρέπει πρώτον να ολοκληρώσουν τα έργα, να διορθώσουν τις χοντράδες για να υπάρχει ασφαλής λειτουργία και να συμμαζέψουν και την εικόνα των μεγάλων σταθμών. Τι λέτε;

Καλή Εβδομάδα σε όλους
6.6.2017

Νίκος Καραγιάννης-ypodomes.com
Ακολουθήστε τον Νίκο Καραγιάννη στο twitter