Κ.Γκολιόπουλος: Οι δομικές προκλήσεις του εργοληπτικού κλάδου και η ανάγκη για θεσμικές παρεμβάσεις με ευρωπαϊκό προσανατολισμό

Άρθρο του Προέδρου της ΠΕΔΜΕΔΕ, κ. Κωνσταντίνου Γκολιόπουλου

Η ΠΕΔΜΕΔΕ επί εννέα συναπτές δεκαετίες έχει διαδραματίσει έναν κρίσιμο ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, στην αναβάθμιση των υποδομών και στη διασφάλιση της περιφερειακής ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής. Αυτόν ακριβώς το ρόλο με αρχές και πίστη στο όραμά της συνεχίζει και θα συνεχίζει να παίζει. Υπό κανονικές συνθήκες στο δημόσιο διάλογο η ΠΕΔΜΕΔΕ και οι υπόλοιπο εργοληπτικοί φορεί θα έπρεπε να συνεισφέρουν σε μια άλλη ατζέντα.

Σε μια ατζέντα που καλεί για τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, της ορθής διαχείρισης των υδάτινων πόρων, της κυκλικής οικονομίας της ψηφιακής μετάβασης.
Αυτό που εμποδίζει τα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολλές από τις παραδοσιακές παθογένειες που όλες και όλοι έχουμε βιώσει στην επαγγελματική ή προσωπική μας εμπειρία. Κυρίως ένας μακροπρόθεσμος και ολοκληρωμένος προγραμματισμός παραγωγής σύμφωνα με ιεραρχημένες ανάγκες έργων σε συνδυασμό με αντίστοιχο οικονομικό προγραμματισμό.

Για παράδειγμα, η απουσία ενός σύγχρονου, ψηφιακού και διαφανούς συστήματος ταχείας εκκαθάρισης των πληρωμών από τις αναθέτουσες αρχές δημιουργεί σοβαρά προβλήματα ρευστότητας. Σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG GROW, 2023), η Ελλάδα κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις στην ΕΕ όσον αφορά τον μέσο χρόνο πληρωμής συμβάσεων έργων, ο οποίος ξεπερνά κατά 35% τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η Πορτογαλία, εν προκειμένω, έχει υιοθετήσει το Sistema Integrado de Gestão Orçamental (SIGO), ένα κεντρικό ψηφιακό σύστημα που εξασφαλίζει την πληρωμή των πιστοποιήσεων εντός 30 ημερών, επιτρέποντας στα έργα να παραμένουν εντός χρονοδιαγράμματος και προϋπολογισμού.

Προς αυτή την κατεύθυνση, η ΠΕΔΜΕΔΕ προωθεί ένα συνεκτικό πλαίσιο προτάσεων, εναρμονισμένο με τις ευρωπαϊκές πολιτικές για τη βιώσιμη κατασκευή και τη λειτουργική αγορά δημοσίων συμβάσεων οι οποίες περιλαμβάνουν σύνταξη σύγχρονων τιμολογίων, σύστημα κεντρικής πληρωμής έργων μέσω ψηφιακής πλατφόρμας, ενσωμάτωση δυναμικών δεικτών αναπροσαρμογής τιμών στις συμβάσεις με αυτοματοποιημένο υπολογισμό, καθώς και την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών μέσω ενοποίησης των διαγωνιστικών εργαλείων σε μία ολοκληρωμένη πλατφόρμα, κατά τα πρότυπα του ευρωπαϊκού συστήματος TED (Tenders Electronic Daily).

Αυτό που χρειάζεται είναι η δημιουργία όρων συναντίληψης. Οι νομοθετικές παρεμβάσεις της Πολιτείας ως προς της εξασφάλιση όρων που να ανταποκρίνονται στην Ελληνική πραγματικότητα αναφορικά με τα κριτήρια κατάταξης των εταιριών είναι μείζονος σημασίας. Για παράδειγμα, προς αυτή την κατεύθυνση οι εργοληπτικές οργανώσεις, είτε από κοινού είτε μεμονωμένα, έχουμε ζητήσει επανειλημμένα τη θεσμική παρέμβαση του Υπουργείο ΥΠΟΜΕ σε εκείνες τις διατάξεις του Π.Δ. 71/2019, που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην επανάκριση των εργοληπτικών επιχειρήσεων.

Παράλληλα, επισημαίνουμε την ανάγκη για την ενίσχυση της τεχνικής επάρκειας των εταιριών μέσω κινήτρων για νέους μηχανικούς, αλλά και την επανενεργοποίηση των συνεργασιών με τα ΑΕΙ και ΤΕΕ για τη σύνδεση της εκπαίδευσης με τις πραγματικές ανάγκες του κλάδου. Θεωρούμε καίριας σημασίας την ενεργοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων κατάρτισης, πιστοποίησης και επαγγελματικής αποκατάστασης νέων μηχανικών και τεχνιτών, με ταυτόχρονη ενίσχυση των εργοληπτικών επιχειρήσεων που επενδύουν στην απασχόληση νέου ανθρώπινου δυναμικού

Οφείλει να γίνει αντιληπτό ότι η εργοληπτική κοινότητα στην Ελλάδα πρέπει να αντιμετωπιστεί από την Πολιτεία ως «κοινωνικός εταίρος». Ως ο διαφανής εταίρος, ο οποίος συμβάλει στον εκσυγχρονισμό, την βιωσιμότητα, την περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική πρόοδο. Οφείλει η Πολιτεία να αντιληφθεί ότι αυτή η σχέση είναι αμφίδρομη. Προς αυτή τη κατεύθυνση η συνεννόηση όλων των εργοληπτικών κα μελετητικών φορέων προβάλλει ως απόλυτη αναγκαιότητα.

Η ΠΕΔΜΕΔΕ ως μέλος της FIEC (European Construction Industry Federation) γνωρίζει τα τεκταινόμενα στην Ε.Ε. Η Κατασκευαστική Βιομηχανία είναι η 2η σε μέγεθος απασχολούμενου προσωπικού σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η 3η σε μέγεθος κύκλου εργασιών. Αυτό αναγνωρίζεται από την Ε.Ε. και αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η FIEC αποτελεί κοινωνικό εταίρο συμμετέχοντας σε όλες τις διαδικασίες.

Το 2025 η Γενική Συνέλευση και το Συνέδριο της FIEC θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα σε μία διοργάνωση που έχει αναλάβει η ΠΕΔΜΕΔΕ και η οποία συμπίπτει και με την επέτειο των 90 ετών από την ίδρυσή της. Αναμένεται όλη η εμπειρία του κατασκευαστικού οικοσυστήματος να συγκεντρωθεί για τις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης της Ομοσπονδίας. Ταυτόχρονα θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι θα πραγματοποιηθεί ταυτόχρονα και το Συνέδριο της FIEC με θέμα «Building tomorrow : Solutions for Water Resilience and Blue Infrastructure» όπου αναμένεται τα συμπεράσματα των εργασιών του να αποτελέσουν οδηγό και για την χώρα μας.

Ο εργοληπτικός κόσμος της χώρας καλεί την Πολιτεία να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία και την εμπειρία του, προκειμένου να μεταβούμε από ένα καθεστώς στρεβλώσεων σε ένα λειτουργικό, σύγχρονο και ευρωπαϊκά ευθυγραμμισμένο σύστημα δημοσίων έργων. Η ΠΕΔΜΕΔΕ δεσμεύεται να συνεχίσει να εκπροσωπεί τεκμηριωμένα και υπεύθυνα τα συμφέροντα του κλάδου, συμβάλλοντας με θεσμικές παρεμβάσεις στην αναγέννηση ενός κρίσιμου τομέα για το μέλλον της χώρας.

Δεν ζητάμε προνομιακή μεταχείριση. Υπάρχει χώρος για όλους ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Αξιώνουμε ένα σταθερό, λειτουργικό και προβλέψιμο θεσμικό περιβάλλον. Ένα περιβάλλον που να επιτρέπει στους φορείς υλοποίησης δημοσίων έργων να ανταποκρίνονται με επάρκεια στις απαιτήσεις των καιρών και να συμβάλλουν ουσιαστικά στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Η ΠΕΔΜΕΔΕ παραμένει σταθερά προσανατολισμένη στη διαμόρφωση συνθηκών διαφάνειας, βιωσιμότητας και τεχνικής επάρκειας για τον κλάδο, και θα συνεχίσει να παρεμβαίνει θεσμικά, με τεκμηρίωση και συνέπεια, προς αυτήν την κατεύθυνση.