Ανάπλαση στο κέντρο της Αθήνας: ένα στοίχημα με πολλές παραμέτρους

Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την Ανάπλαση του κέντρου της Αθήνας ξεκίνησε και θα είναι ένα δείγμα για το τι είδους πόλη ονειρευόμαστε για το μέλλον. Οι ιδέες που θα προκύψουν είναι πιθανόν να είναι χρήσιμες για το αύριο του κέντρου μίας πόλης που δείχνει να αναγεννάται.

Μία σκέψη σε αυτό είναι τι παρεμβάσεις θα προταθούν. Εδώ και ένα έτος ο Δήμος Αθηναίων έχει ξεκινήσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα πεζοδρομήσεων που το αποτέλεσμα τους μέχρι τώρα είναι αρκετά ικανοποιητικό. Αλλάζει όλη την πόλη; όχι αλλά της δίνει μία φρεσκάδα που ομολογουμένως της λείπει.

Οι παρεμβάσεις λοιπόν δεν θα πρέπει να είναι της λογικής του ράβω-ξηλώνω σωστά; Θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους το τι εκτελείται αυτή την εποχή και το τι είναι βέβαιο ότι θα γίνει και να λειτουργήσουν περισσότερο “οικουμενικά”, δηλαδή να αγκαλιάσουν το κέντρο σε μεγαλύτερη έκταση.

Αυτό είναι και το βασικό ερώτημα. Ποιο είναι τελικά το κέντρο; δεν είναι τα Εξάρχεια; δεν είναι η περιοχή του Πολυτεχνείου; δεν είναι η περιοχή κάτω από την Ομόνοια μέχρι το Μεταξουργείο;

Επίσης ένα πολύ σημαντικό ερώτημα είναι πως θέλουμε να κινούνται οχήματα και άνθρωποι σε αυτό το κέντρο. Θέλουμε το σημερινό μοντέλο που είναι κάπως χαοτικό; οχήματα παντού και άνθρωποι που προσπαθούν με ελιγμούς να κινηθούν γύρω από αυτά ή περισσότερο χώρο σε πεζούς, ποδήλατα και μέσα σταθερής τροχιάς και εμφανώς λιγότερος χώρος για οχήματα; Η βιώσιμη αστική κινητικότητα δίνει εδώ την απάντηση από μόνη της.

Επίσης το να κάνουμε παρεμβάσεις σε βασικές υποδομές αλλά να μην λαμβάνουμε υπόψη τη συντήρηση τους αλλά και το πως λειτουργεί η πόλη, αυτό που θα καταφέρει είναι ότι κατάφεραν και άλλες παρεμβάσεις. Μία θολή εικόνα που δεν καταφέρνει να αναδείξει την πόλη. Θα ληφθεί λοιπόν υπόψη ότι η Αθήνα είναι γεμάτη με κάδους που είναι διάσπαρτοι σε όλο το κέντρο; θα προταθεί ένας νεός βιώσιμος και καλύτερα διαχειρίσιμος τρόπος για αυτό; θα υπάρχει συντήρηση σε ότι δημιουργηθεί; πάρκα και πεζοδρόμια είναι όμορφα όταν είναι καλοσυντηρημένα. Το σύνηθες φαινόμενο στην πόλη είναι ότι χαλάει να μένει έτσι μέχρι την επόμενη μεγάλη -και κοστοβόρα συνήθως- παρέμβαση.

Τι κάνουμε επίσης με τα κτίρια; Παρά τη μεγάλη και δυναμική τουριστική ανάπτυξη στο κέντρο παραμένουν πολλά τα γκρίζα, κλειστά κτίρια. Τι κάνουμε με αυτά; Πως θα αναγεννηθούν και μαζί θα φέρουν ζωή στους δρόμους που βρίσκονται; Επίσης θα υπάρχει κάποιος κανονισμός για την εξωτερική τους εμφάνιση; Θα υπάρχει υποχρεωτική συντήρηση και μία εικόνα αξιοπρεπής; σήμερα σε πάρα πολλές περιπτώσεις μπορούμε να δούμε ένα όμορφο εμπορικό κατάστημα και από πάνω το χάος, κτίρια σε πλήρη εγκατάλειψη.

Θα υπάρχουν κίνητρα για αλλαγή όψης κτιρίων, μέσω του νόμου για την ενεργειακή αναβάθμιση αλλά και για λόγους καλαισθησίας ακόμα.; Η Αθήνα είναι από τις λίγες μεγάλες πρωτεύουσες της Ευρώπης που αδιαφορεί για το πως δείχνει ένα κτίριο ακόμα και στους κεντρικότερους δρόμους της.

Κίνητρα θα υπάρξουν για νέες επενδύσεις; χωρίς επενδύσεις τα όμορφα πεζοδρόμια και πλατείες το μόνο που θα αποκτήσουν είναι τραπεζοκαθίσματα για καφέ και εστιατόρια. Φυσικά και είναι χρήσιμα αλλά όταν είναι μονόδρομος, κάτι δεν πάει καλά.

Η Ανάπλαση του κέντρου είναι μία φανταστική αρχή για να ανασυγκροτήσουμε την πόλη, όχι μόνο για να αλλάξουμε τα πεζοδρόμια της. Πρέπει να έχει όραμα, συνέχεια και συνέπεια, πολιτική βουλήση, την αποδοχή της κοινωνίας και το τελικό της αποτέλεσμα να αποτελέσει την απαρχή για να συμβεί το ίδιο και σε άλλες ελληνικές πόλεις ειδάλλως θα έχουμε και πάλι μία από τα ίδια και σε κάποια χρόνια θα μιλάμε ξανά και ξανά για την ανάγκη “ανάπλασης”, κοστοβόρας και εποχιακής.

Καλή εβδομάδα σε όλους
11.2.2019

Νίκος Καραγιάννης-ypodomes.com