Χρονιά ρεκόρ για τις δημοπρατήσεις έργων το 2018, σοκ όμως προκαλούν οι εκπτώσεις που φτάνουν μέχρι και 75%

Τριακόσιοι οκτώ διαγωνισμοί έργων κατέγραψε ο ΣΑΤΕ για το πρώτο εξάμηνο του 2018. Τα αποτελέσματα αυτά καταδεικνύουν από τη μία μεγάλη άνοδο στη διεξαγωγή διαγωνισμών καθώς την ίδια περίοδο το 2017 είχαμε μόλις 89. Πρακτικά μιλάμε για τριπλασιαμό των δημοπρατηθέντων έργων, γεγονός που αναμένεται να αποτελέσει και ανάσα για τις τεχνικές εταιρείες, ύστερα από αρκετά δύσκολα χρόνια.

Το θετικό αυτό στοιχείο έχει μεγάλη σημασία αν σκεφτούμε ότι αποτελεί μία πρώτη φουρνιά έργων με κάλυψη κυρίως από το ΕΣΠΑ. Η ίδια τάση θα συνεχιστεί και το 2019 και το 2020 όπου θα βγουν σχεδόν στο σύνολο τους τα έργα με Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Αυτή όμως είναι η καλή πλευρά των πραγμάτων. Η μεγάλη πληγή στις δημοπρατήσεις παραμένουν οι εκπτώσεις. Από την προκήρυξη αυτών των 308 έργων κανένα έργο δεν πήρε έκπτωση κάτω από το 30% ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι εκπτώσεις έφτασαν ακόμα και το 75%!

Συγκεκριμένα η χαμηλότερη έκπτωση με την οποία τεχνική εταιρεία μειοδότησε σε διαγωνισμό σύμφωνα με τα στοιχεια του ΣΑΤΕ, ήταν στο διαγωνισμό για την “Ανέγερση Κέντρου Υγείας Αστικού Τύπου-Υγειονομείου” στο Κερατσίνι. Εκεί μειοδότησε η εταιρεία Σ.ΚΟΚΚΙΝΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 2020 με ποσοστό έκπτωσης 31,95%. Μιλάμε για την χαμηλότερη έκπτωση του πρώτου εξαμήνου!

Στον αντίποδα την μεγαλύτερη έκπτωση την βρίσκουμε στο έργο “Ασφαλτοστρώσεις Διαφόρων Οδών στο Δήμο Φυλής” κόστους 1,6εκατ.ευρώ όπου μειοδότησε η εταιρεία ΟΔΟΣ ΑΤΕ με 75,04% η οποία καλείται να κάνει το έργο με κάτι λιγότερο από 400.000 ευρώ! Παρόμοια 70ρια+ βρίσκουμε και σε άλλους διαγωνισμούς ενώ εκπτώσεις με 60+ είναι πάρα πολλές, ακόμα και σε απαιτητικά έργα όπως αυτά της οδοποιίας.

Το ανησυχητικό φαινόμενο των υπερβολικών εκπτώσεων έχει πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας καθώς ο μέσος όρος των δημοπρατημένων έργων ξεπερνά το 50%. Όπως αναφέρουν πηγές τις αγοράς στο ypodomes.com η συνήθης πρακτική είναι μετά να αναζητούνται σφάλματα στις μελέτες ή χρονικές καθυστερήσεις από τον Φορέα Υλοποίησης και με αυτό τον τρόπο να διεκδικούνται ποσά τα οποία μειώνουν αισθητά την έκπτωση.

Αυτό βέβαια καταλήγει πάντα εις βάρος του έργου καθώς έτσι “ξεχειλώνει” ο χρόνος ολοκλήρωσης ενός έργου. Κάπως έτσι για παράδειγμα το έργο επέκτασης του Τραμ από το Φάληρο στον Πειραιά αντί για 25 μήνες θα ολοκληρωθεί σε περίπου 60 μήνες χρόνο υπερδιπλάσιο από τον αρχικά προγραμματισμένο και με αιτήματα από τον ανάδοχο.

Επίσης όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές ένας άλλος πολύ σημαντικός λόγος για τις υπερβολικές εκπτώσεις είναι πως από το 2013 με την αλλαγή του νόμου οι εγγυητικές καλής εκτέλεσης δεν είναι πλέον 5% στο ποσό του αρχικού προϋπολογισμού αλλά 5% στο συμβασιοποιημένο ποσό.

Στην περίπτωση λοιπόν του έργου που υπεγράφη με 75% έκπτωση η εγγυητική καλής εκτέλεσης του αναδόχου αντί να ειναι περίπου 80.000 ευρώ (5% επί του 1,6εκατ.ευρώ) τελικά ήταν 20.000 ευρώ (5% επί συμβασιοποιημένου 400.000 ευρώ).

Το πρόβλημα των μεγάλων εκπτώσεων εμφανίστηκε σε μεγάλη έκταση από το 2014 και από τότε συντηρείται σε πολύ υψηλό βαθμό. Αν και οι οργανώσεις του τεχνικού κλάδου έχουν επισημάνει πολλάκις το σοβαρό αυτό πρόβλημα, μέχρι σήμερα δεν έχουμε δει ριζική αντιμετώπιση του, προκειμένου να υπάρχουν εκλογικευμένες εκπτώσεις οι οποίες πράγματι θα λειτουργούν υπέρ του Φορέα Υλοποίησης και του ίδιου του έργου. Σε αυτό βέβαια σημαντική ευθύνη φέρουν και οι τεχνικές εταιρείες οι οποίες μπορεί επίσημα να διαμαρτύρονται μέσω των Συνδέσμων τους, όμως στο δια ταύτα τα έργα κατακτώνται από τις ίδιες με εκπτώσεις που σχεδόν πάντα ξεπερνούν το 50%.

Νίκος Καραγιάννης-ypodomes.com