Ξεκινά από σήμερα η εμπορική λειτουργία του TAP

Η μεγάλη στιγμή για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη από μία διαφορετική πηγή από τη Ρωσία έχει έρθει, καθώς ανακοινώθηκε και επίσημα η εμπορική λειτουργία του Διαδριατικού αγωγού φυσικού αερίου (γνωστού και ως TAP), o οποίος θα μεταφέρει αζέρικο αέριο από το κοίτασμα Shah Deniz ΙI που βρίσκεται στο Αζερμπαϊτζάν.

Πιο συγκεκριμένα, ο αγωγός αυτός ανέρχεται στα 878 χιλιόμετρα και χρειάστηκαν 4.5 χρόνια για να ολοκληρωθεί και έχει χαρακτηριστεί ως στρατηγικό έργο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέσω αυτού θα μεταφέρεται φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν και θα διέρχεται από τη χώρα μας (δίκτυο 550 χλμ.), την Αλβανία (215 χλμ) και την Αδριατική Θάλασσα (105 χλμ.) για να καταλήξει στην Ιταλία. Το έργο χρηματοδοτήθηκε με το ποσό των 3.9 δις. ευρώ καλύπτοντας ταυτόχρονα τις απαιτήσεις των δανειστών όσον αφορά το περιβάλλον και τις τοπικές κοινότητες.

Πρόκειται για ένα έργο στο οποίο τοποθετήθηκαν 55000 σωληναγωγοί συνολικού βάρους 520000 τόνων με μέγιστο υψόμετρο τα 2100 μέτρα, το οποίο και καταγράφηκε στα βουνά της Αλβανίας και μέγιστο βάθος τα 810 μέτρα (Αδριατική Θάλασσα).

Τα επόμενα βήματα

Η εκκίνηση της εμπορικής λειτουργίας του TAP σημαίνει ότι ξεκινά η περίοδος ισχύος της μεταφοράς φυσικού αερίου προς τα εθνικά δίκτυα που συμμετέχουν στο έργο. Υπενθυμίζεται πως το 95% της ετήσιας μεταφορικής δυναμικότητας του TAP έχει δεσμευθεί με συμβόλαια 25ετίας (τα οποία και ονομάζονται gas transporation agreements), ενώ το υπόλοιπο 5% παραμένει διαθέσιμο προς δημοπράτηση που θα ξεκινήσει από αύριο και στην οποία θα μπορούν να συμμετέχουν όσοι είναι εγγεγραμμένοι στην πλατφόρμα PRISMA.

Όσον αφορά τα της χώρας μας ο ΔΕΣΦΑ αναμένεται να συνδεθεί με τον TAP από τις 21 Δεκεμβρίου, γεγονός το οποίο και σημαίνει ότι η ΔΕΠΑ θα μπορεί να παραλάβει έκτοτε φυσικό αέριο. Εν αντιθέσει, το φυσικό αέριο μπορεί να «ταξιδεύει» από αύριο στην Ιταλία και από εκεί να διοχετεύεται σε ένα πλήθος κρατών της Ευρώπης όπως Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία και Ελβετία.

Υπενθυμίζεται πως μέσω του αγωγού θα μεταφέρονται από το Αζερμπαϊτζάν 10 δις. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου (bcm) κατ’ έτος. Η επόμενη εξέλιξη είναι η σύνδεση των εθνικών δικτύων μεταφοράς φυσικού αερίου, ανάλογα με τις συμφωνίες παραλαβής που έχουν γίνει με το κοίτασμα του Shah Deniz ΙΙ (gas sale agreements). Από εκεί και πέρα ξεκινά η περίοδος της διαχείρισης του αγωγού, δηλαδή της λειτουργίας και της συντήρησής του.

Πρέπει να επισημανθεί, επίσης, πως ο αγωγός είναι δυνατό να μεταφέρει φυσικό αέριο για 50 τουλάχιστον χρόνια (το διπλάσιο δηλαδή από τα υφιστάμενα «μεγάλα συμβόλαια») καθώς και ότι η μέγιστη δυνατή μεταφορική δυναμικότητα του μπορεί να διπλασιαστεί και να ανέλθει στα 20 bcm κατ’έτος.

Τόσο η χρονική διάρκεια όσο και η αύξηση της μεταφορικής δυναμικότητας του αγωγού εξαρτάται από τα market tests που πραγματοποιούνται κάθε διετία, ενώ υπενθυμίζεται πως έχουν ήδη κατατεθεί οι μη δεσμευτικές προτάσεις για την επόμενη διετία και οι δεσμευτικές αναμένονται περί το καλοκαίρι του 2021.

«Ανάσα» για την Ευρώπη από το ρωσικό αέριο και ο αναβαθμισμένος ρόλος της Ελλάδας

Η σημαντικότητα της υποδομής αυτής έγκειται στο γεγονός ότι θα οδηγήσει σε ένα βαθμό στην απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία όσον αφορά την προμήθεια φυσικού αέριου, κάτι που η γηραιά ήπειρος επιδιώκει διακαώς.

Πέραν τούτου τα οφέλη σε εθνικό επίπεδο είναι πολυάριθμα διότι αρχικά προστίθεται μία ακόμα πηγή εφοδιασμού της ελληνικής αγοράς με φυσικό αέριο. Επίσης, η Ελλάδα καθίσταται εξέχων ενεργειακός κόμβος, καθώς το φυσικό αέριο που θα περνάει μέσα από αυτή θα μπορεί να διανεμηθεί στα Βαλκάνια -μέσω του ελληνοβουλγαρικού IGB- και τη Δυτική Ευρώπη.

Η εξέλιξη αυτή θα καταστήσει τη χώρα μας όχι μόνο «παίκτη» στην αγορά Φυσικού Αερίου, αλλά και ρυθμιστή, αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο ακόμα περισσότερο τη στρατηγική σημασία της.

Σημαντικές διεθνείς εταιρίες που μετείχαν ως μέτοχοι στο πρότζεκτ της υλοποίησης, το οποίο ξεκίνησε τον Μάιο του 2016, είναι οι BP(20%), SOCAR (20%), Snam (20%), Fluxys (19%), Enagas (16%) και Axpo (5%).

Ο Luca Schieppati, Διευθύνων Σύμβουλος του ΤΑΡ, δήλωσε σχετικά:

«Σήμερα έγινε πραγματικότητα ένα μακρόπνοο όραμα! Αισθάνομαι εξαιρετικά υπερήφανος για αυτό το επίτευγμα, το οποίο κατέστη δυνατό –πρώτα και κύρια– χάρη στην αφοσίωση και δέσμευση των ανθρώπων μας και των συνεργατών μας. Χάρη στη σταθερή εμπιστοσύνη και ακλόνητη στήριξη των μετόχων μας, όλων των κυβερνήσεων κατά μήκος της αλυσίδας αξίας του αγωγού, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κι επίσης, χάρη στις εργολήπτριες εταιρείες και τους προμηθευτές που εργάστηκαν για τον ΤΑΡ. Ως ένας νέος διαχειριστής συστήματος μεταφοράς που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε σύμφωνα με βέλτιστες πρακτικές και πρότυπα του κλάδου, ο ΤΑΡ συμβάλλει διπλά στο στόχο της ενεργειακής διαφοροποίησης: προσφέρει ταυτόχρονα μία νέα, αξιόπιστη και βιώσιμη ενεργειακή οδό, καθώς και μία νέα πηγή προμήθειας φυσικού αερίου που θα εφοδιάσει εκατομμύρια καταναλωτές στην Ευρώπη κατά τις επόμενες δεκαετίες».

Από την πλευρά του, ο Murad Heydarov, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΤΑΡ, πρόσθεσε:

«Ο ΤΑΡ είναι ένας καινοτόμος αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη κι ένα από τα πιο σύγχρονα και αξιόπιστα συστήματα μεταφοράς ενέργειας. Ως βασικό τμήμα του μήκους 3.500 χλμ. Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, ο ΤΑΡ συνδυάζει στρατηγικά και ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά. Εξασφαλίζει τον ενεργειακό ανεφοδιασμό της Ευρώπης από μία ακόμη πηγή και στηρίζει τους στόχους της ΕΕ σε ό,τι αφορά τη δημιουργία ολοκληρωμένης αγοράς ενέργειας και την επίτευξη βιώσιμου, ασφαλούς και διαφοροποιημένου ενεργειακού μείγματος, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στη μετάβαση σε καθαρότερη ενέργεια».