Ναι υπό όρους από το ΚΑΣ για τα έργα στη Μαρίνα Ζέας

Στόχος η προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων στην περιοχή μαζί με την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων στη μαρίνα

Οι αρχαιότητες στο λιμάνι του Πειραιά ασφυκτιούν πίσω από κιγκλιδώματα, κάτω από γέφυρες και πεζοδρόμια, μέσα σε υπόγεια, αποθήκες ακόμα και σε μπετόν. Η κατάστασή τους έχει χαρακτηριστεί πολλές φορές δραματική. Οι ίδιοι χαρακτηρισμοί ακούστηκαν και στην τελευταία συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, όπου μετά από πολύωρη συζήτηση και παράθεση επιχειρημάτων, τα μέλη του γνωμοδότησαν υπέρ της προμελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που εκπόνησε η εταιρεία «Μαρίνα Ζέας ΑΕ».

Όχι όμως χωρίς παρατηρήσεις και όρους. «Τα έργα αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του λιμένα τουριστικών σκαφών Ζέας δεν πρέπει να αποσυνδεθούν από την ανάδειξη των αρχαιοτήτων. Για κάθε ενότητα θα έρχονται ξεχωριστές μελέτες προς έγκριση, που θα παραδοθούν υποχρεωτικά μέσα σε 7-8 μήνες», δήλωσε η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. «Ήταν μια καλή προσπάθεια των μελετητών, ένα πρώτο βήμα γόνιμης συνεργασίας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας με την εταιρεία», δήλωσε ο Δημοσθένης Σβολόπουλος από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων. «Η προμελέτη λαμβάνει υπόψη της τις αρχαιότητες, με προτάσεις που βελτιώνουν την κατάστασή τους, ειδικά στα σημεία που υποφέρουν. Το τελικό αποτέλεσμα είναι πολύ καλύτερο από αυτό που έχουμε σήμερα», συμπλήρωσε η Νικολέτα Διβάρη-Βαλάκου, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Την αντίθεσή του ως προς τις προθέσεις της μελέτης εξέφρασε ο καθηγητής Μανόλης Κορρές, το μοναδικό μέλος του ΚΑΣ που μειοψήφησε στην τελική γνωμοδότηση. «Η ποσότητα δεν είναι πάντα υπέρ της ποιότητας. Ο Πειραιάς δεν έχει πουθενά ένα πράσινο, η δόμησή του είναι πυκνότατη. Το ίδιο συμβαίνει και στον λιμένα. Με τη νέα μελέτη τα σκάφη στριμώχνονται ακόμα περισσότερο, η απόσταση μεταξύ τους ελαχιστοποιείται», τόνισε.

Μια εντύπωση που υποστηρίχτηκε και από άλλα μέλη του Συμβουλίου, αλλά κυρίως από τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Θοδωρή Δρίτσα, και τη δημοτική σύμβουλο Πειραιά Μαρία Σταθάκη, που παραβρέθηκαν στη συνεδρίαση, μιλώντας με ευαισθησία, κυρίως όμως με ανησυχία για όσα πρόκειται να συμβούν στο λιμάνι. «Η ζωντανή σχέση του αρχαιολογικού χώρου με τους κατοίκους του απειλείται. Η Ζέα είναι ένας κοινόχρηστος χώρος περιπάτου. Αυτό παραβιάζεται. Είναι βέβαιο ότι η έξω Ζέα θα γίνει μαρίνα μεγάλων γιοτ, τα μεσαίων διαστάσεων σκάφη θα έρθουν πιο μέσα, οι δε χρήσεις θα πολλαπλασιαστούν. Δεν έχετε καμία εγγύηση ότι οι όροι ισορροπημένης συνύπαρξης διαφορετικών χρήσεων θα τηρηθούν», δήλωσε ο βουλευτής.

«Κινδυνεύει η πρόσβαση των κατοίκων στη θάλασσα, όπως συμβαίνει στο Τουρκολίμανο. Θα κλείσει ο θαλάσσιος ορίζοντας από την πόλη, θα αλλοιωθεί η ακτογραμμή του λιμένα», τόνισε η κ. Σταθάκη, που μίλησε για αναξιοπιστία της Εταιρείας.

Οι εκπρόσωποι της Εταιρείας, από την πλευρά τους, υποστήριξαν ότι η προσβασιμότητα του χώρου δεν εμποδίζεται, αλλά ότι αντίθετα δημιουργούνται φιλικές επιφάνειες με θέα τα αρχαία. Όσο δε αφορά τις κατηγορίες που ακούστηκαν περί μη καταβολής του ετήσιου μισθώματος στην Εταιρεία Τουριστικών Ακινήτων από το 2005 ή περί παραβίασης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Πειραιά, δήλωσαν ότι η καταβολή του μισθώματος γίνεται κανονικά και ότι τα έργα στη Ζέα δεν έχουν αλλάξει τίποτα στο ΓΠΣ της πόλης.

Σύμφωνα με τη μελέτη, θα δημιουργηθούν θέσεις για 14 ακόμα μεγάλα σκάφη (σήμερα εξυπηρετούνται 566) ή για 30 μικρά και θα κατασκευαστούν δύο νέες πλωτές προβλήτες, που σε αντίθεση με τις ήδη υπάρχουσες δεν θα είναι αγκυροβολημένες. Επίσης, θα εγκατασταθεί ένα πλωτό κρηπίδωμα στην περιοχή του γηπέδου μπάσκετ του Ολυμπιακού, θα συντηρηθεί η υφιστάμενη πλωτή προβλήτα στο βόρειο τμήμα της λιμενολεκάνης της έσω Ζέας, ενώ θα κατασκευαστούν ένας υπόγειος σταθμός τροφοδοσίας και μια δεξαμενή καυσίμων, σταθμοί αναρρόφησης πετρελαιοειδών καταλοίπων από τα ελλιμενισμένα σκάφη, δίκτυα υποδομών (ύδρευσης, αποχέτευσης ακαθάρτων, πυρόσβεσης, πυρανίχνευσης, ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεφωνικής εγκατάστασης, τηλεόρασης κλειστού κυκλώματος) και χημικές τουαλέτες. Ως προς τα αρχαία, θα δημιουργηθούν στην περιοχή του εστιατορίου «Πισίνα» ειδικές διαδρομές πρόσβασης από υλικό συμβατό με τις αρχαιότητες. Ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να διασχίζει το κτήριο του αναψυκτηρίου κινούμενος παράλληλα προς το τείχος και μέσω μιας νέας κλίμακας που θα συνδέεται με τη στάθμη του δρόμου να οδηγείται σε έναν χώρο θέασης και πληροφόρησης. Στο Ναυτικό Μουσείο, όπου τμήματα του αρχαίου τείχους του Πειραιά «στριμώχνονται» στην αποθήκη ή εμφανίζονται με ακαλαίσθητο τρόπο εντός του κτηρίου, η μελέτη προβλέπει την απελευθέρωση του μνημείου από τοίχους και άλλα εμπόδια, ώστε να είναι ορατό από τους επισκέπτες. Προτείνεται δε να δημιουργηθεί ένα ξύλινο στέγαστρο στην περιοχή της νέας εισόδου, που θα επισημαίνει παράλληλα και τη θέση των αρχαιολογικών ευρημάτων.

Ανάδειξη των αρχαίων τειχών προβλέπεται και στην περιοχή του «Φλο Καφέ», ενώ η ντροπή των φυλακισμένων μνημείων κάτω από την Ακτή Μουτσοπούλου θα εξαφανιστεί με την κατεδάφιση των κλουβιών και τη δημιουργία χώρου πρασίνου. Τα κατάλοιπα του ανατολικού λιθόκτιστου Πύργου, τέλος, ο οποίος σχεδόν δεν διακρίνεται από το μπετόν, θα απαλλαχτεί από τα τσιμέντα και θα αναδειχτεί με κατάλληλες πινακίδες. Πινακίδες θα τοποθετηθούν και σε άλλα μέρη της μαρίνας που έχουν αρχαιολογικό ενδιαφέρον, όπως οι νεώσοικοι, ενώ ο προτεινόμενος φωτισμός θεωρήθηκε υπερβολικός από τα μέλη του ΚΑΣ, που τάχθηκαν κατά των έντονων φωτοσκιάσεων.