Το ΣτΕ αποφασίζει για το επιτρεπόμενο ύψος σε νέα κτίρια – Ποια είναι τα επιχειρήματα από Δήμους και κατασκευαστές

Σήμερα ενδέχεται να συζητηθεί στην ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για να αποφασιστεί τι μέλλει γενέσθαι με τα ύψη των κτιρίων που έχει διαμορφωθεί με τον ΝΟΚ.

Σύμφωνα με πηγές το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενδέχεται τελικά να ζητήσει την αναβολή της διαδικασίας καθώς έχει σε εκκρεμότητα μελέτη αναμόρφωσης του πλαισίου για την διαδικασία των κινίτρων.

Ουσιαστικά έχουμε δυο “μπλοκ” όπου στο ένα συναντάμε Δήμους και την ΚΕΔΕ και από την άλλη κατασκευαστικές όπου θα προσπαθήσουν να πείσουν η κάθε μια από την πλευρά της για το πω θα πρέπει να εφαρμόζεται ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός.

Εφόσον σήμερα εξεταστεί η υπόθεση η απόφαση θα γίνει γνωστή προς το τέλος του έτους και τότε ανάλογα με την ετυμηγορία που θα προκύψει θα έχουμε και τις κατάλληλες προσαρμογές προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση. Ένας σοβαρός αντίκτυπος στην παρούσα χρονική στιγμή είναι ο κίνδυνος παγώματος των οικοδομών που προσβλέπουν στο bonus λόγω της εκκρεμότητας που δημιουργεί η υπόθεση,

Ο πρόεδρος της Ένωσης Κατασκευαστών Κτηρίων Ελλάδος Δημήτρης Καψιμάλης μιλώντας σε πρόσφατο συνέδριο επισήμανε πως πρέπει να βρεθεί λύση προκειμένου κτίρια που κτίζονται ή έχουν χτιστεί με νόμιμες Οικοδομικές Άδειες κάνοντας χρήση του ΝΟΚ να μην θεωρηθούν αυθαίρετα για να μην σημειωθεί πτώση στην οικοδομική δραστηριότητα.

Οι αντίθετοι στον ΝΟΚ

Η πλευρά των Δήμων έχει κινητοποιηθεί εδώ και σχεδόν δύο χρονιά και βασικοί υποστηρικτές της κατάργησης των bonus στα νέα κτίρια είναι οι Δήμοι: Αλίμου, Χολαργού-Παπάγου, Αμαρουσίου, Κηφισιάς, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Αθηναίων κ.α.

Είναι οι Δήμοι που ουσιαστικά σήκωσαν το θέμα δημιουργώντας μια σθεναρή αντίσταση γύρω από την ερμηνεία της εφαρμογής του ΝΟΚ στις οικοδομές που κατασκευάζονται με την λήψη αποφάσεων.

Για παράδειγμα ο Δήμος Αθηναίων ενέκρινε τον περασμένο Μάιο, κατά πλειοψηφία, απόφαση σύμφωνα με την οποία στον Δήμο Αθηναίων, και μέχρι την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος έγκρισης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, εφαρμόζεται αποκλειστικά το βασικό διάταγμα της 30.8/9-9.1955, όπως τροποποιήθηκε μεταγενέστερα, ως προς τα μέγιστα επιτρεπόμενα ύψη οικοδομών όπως έχει κρίνει η απόφαση 705/2020 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας και το Διοικητικό Εφετείο η συμμόρφωση προς την οποία είναι υποχρεωτική κατά τα άρθρα 95 παρ. 5 και 24 παρ.2 του Συντάγματος. και 1 του ν.3068/02, όπως επισημαίνεται στην γνωμοδότηση του καθηγητή Νίκου Αλιβιζάτου και κας Ελεούσας Κιουσοπούλου. Εξαιρούνται οι περιοχές που διέπονται από Ειδικά νεότερα ΠΔ.

Η διαμάχη που βρίσκεται σε εξέλιξη ανάμεσα σε Δήμους και τεχνικές εταιρείες έχει φτάσει το τελευταίο διάστημα στο απόγειο της και το ΣτΕ ως είθισται σε παρόμοιες καταστάσεις θα επιχειρήσει με την απόφαση του να λύσει ένα γόρδιο δεσμό ο οποίος ολοένα και περιπλέκεται. Η πλευρά των Δήμων πιστεύει πως δεν μπορεί ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός να καθορίζει τέτοια κριτήρια που να ξεφεύγουν από τους διακριτούς περιορισμούς στη δόμηση όπως προβλέπεται πολεοδομικά.

Από την πλευρά της η ΚΕΔΕ επισημαίνει πως ενέχεται ο κίνδυνος της αντισυνταγματικότητας μιας και τα πολεοδομικά μεγέθη κάθε περιοχής πρέπει να προκύπτουν από τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό. Επίσης μιλά για μια τέτοια παρέμβαση που μπορεί να σταθεί μόνο εφόσον προηγηθεί τεκμηριωμένη επιστημονική μελέτη, διαφορετικά στρεβλώνεται ο υφιστάμενος πολεοδομικός σχεδιασμός, αφού επιτρέπεται να ανεγερθούν μεγαλύτερα κτίρια από ότι αυτός ορίζει σε κάποια περιοχή.

Η ΚΕΔΕ κάνει λόγο για διακριτική μεταχείριση καθώς όπως αναγράφεται στην δική της παρέμβαση, απαλλάσσονται από τα μπόνους του ΝΟΚ των κηπουπόλεων Φιλοθέης, Ψυχικού και Εκάλης και ρωτά γιατί έπρεπε να εξαιρεθούν από μια οριζόντια εφαρμογή κινήτρων η οποία σύμφωνα με το ΥΠΕΝ είναι ευεργετική για τους οικισμούς της χώρας.

Οι υπέρμαχοι

Από την αντίθετη πλευρά έχουμε έξι τεχνικές εταιρείες που δημιούργησαν ένα μέτωπο με επιχειρήματα υπέρ της διατήρησης του bonus ύψους στα νέα κτίρια. Οι εταιρείες αυτές όπως έχει γίνει γνωστό είναι οι: Παναγιώτης Σπυράκης και ΣΙΑ, ISV Τεχνική Κατασκευαστική, Νικόλαος Σαράντης και ΣΙΑ, Sigma Greentech Constructions, Μπίτσος Ντηβέλοπμεντ και Ten Brinke.

Όπως αναφέρουν σε δική τους παρέμβαση: “Ο ΝΟΚ σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά ή τροποποιεί τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Οι χρήσεις γης, οι όροι αρτιότητας, οι συντελεστές δόμησης και όγκου, ο μέγιστος αριθμός ορόφων και το μέγιστο ύψος των κτιρίων καθορίζονται και πρέπει να καθορίζονται από το εκάστοτε ισχύον πολεοδομικό σχέδιο ή από προεδρικό διάταγμα όρων δόμησης”.

Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας από την πλευρά του που υποστηρίζει την διατήρηση του ΝΟΚ μιλά για κίνητρα τα οποία με τον τρόπο που εφαρμόζονται τελικά λειτουργούν υπέρ μιας λελογισμένης δόμησης.

Επισημαίνεται στην παρέμβαση του πως η δόμηση εκτελείται σε ήδη δομημένα οικόπεδα ενώ μιλά για φυτεμένα δώματα που έχουν πολλαπλά περιβαλλοντικά και ενεργειακά οφέλη», παραχωρώντας παράλληλα μέρος του οικοπέδου σε κοινή χρήση. Όπως λέει το ΤΕΕ η αύξηση του συντελεστή δόμησης και του ύψους δεν αποτελεί εξ ορισμού επιβαρυντική για το φυσικό και οικιστικό περιβάλλον περίσταση.

Η διατήρηση του ΝΟΚ από τους υπέρμαχους του, στηρίζεται παράλληλα στο γεγονός πως η καθ` ύψος δόμηση λειτουργεί υπέρ της δημιουργίας περισσότερων πράσινων χώρων στις αστικές περιοχές ενώ ενέχει και το στοιχείο της ενεργειακής αναβάθμισης.

Παράλληλα όπως επισημαίνεται δεν μπορεί να τεθεί ζήτημα ευθείας αντίθεσης των διατάξεων του ΝΟΚ καθ’ αυτών στο άρθρο 24 του Συντάγματος.

Και αυτό γιατί οι επίμαχες διατάξεις δεν αφορούν παρά μόνο κίνητρα αύξησης της δόμησης ή του ύψους, στο πλαίσιο πάντα της αειφορίας και προς διασφάλιση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου.

– Η οικονομική ανάπτυξη του κράτους, η οποία παραδοσιακά στηρίζεται κυρίως (μεταξύ άλλων και) στην οικοδομική δραστηριότητα, πρέπει να συντρέχει με την διασφάλιση της κοινωνικής ανάπτυξης, χωρίς όμως τούτο να βαίνει εις βάρος του περιβάλλοντος Ο σεβασμός προς το περιβάλλον είναι πολυπαραγοντικός και δεν μπορεί να ταυτιστεί αποκλειστικά και μόνο με την διατήρηση του περιβαλλοντικού κεκτημένου, ειδικά υπό τις παρούσες, ραγδαία μεταβαλλόμενες συνθήκες, λόγω της κλιματικής κρίσης και φυσικά, όταν το περιβαλλοντικό αυτό κεκτημένο διαμορφώθηκε κυρίως από αποσπασματικούς και παρωχημένους όρους δόμησης (που έχουν θεσπιστεί ακόμη και με βασιλικά διατάγματα προς εκατονταετίας!) και πολεοδομικά σχέδια.

-Ο ΝΟΚ είναι ένα σύγχρονο νομοθέτημα, το οποίο λαμβάνει υπόψιν του τα νέα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά δεδομένα. Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει ανάγκη από περισσότερο χώρο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι όλο και περισσότερες εταιρείες προάγουν την τηλεργασία, με αποτέλεσμα οι ενήλικες να παραμένουν όλο και περισσότερο χρόνο στο σπίτι. Παράλληλα, οι νέοι στην Ελλάδα αποχωρούν σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία από την πατρική οικία τους. Τα δεδομένα αυτά, σε συνδυασμό με τους σύγχρονους ρυθμούς και τάσεις της καθημερινής ζωής, καθιστούν απαραίτητη τη δημιουργία ευρύχωρων διαμερισμάτων. Ταυτόχρονα όμως, είναι απαραίτητη και η μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος των κτιρίων και η απελευθέρωση ακάλυπτων χώρων μέσα στα αστικά κέντρα.

Ο ΝΟΚ λαμβάνει υπόψιν του όλες αυτές τις παραμέτρους, σε συνδυασμό με το δεδομένο του αυξημένου κόστους κτιρίων που να συνδυάζουν όλες τις ανωτέρω απαιτήσεις. Με αυτό το σκεπτικό, έχουν θεσπιστεί οι επίμαχες εξαιρετικές διατάξεις περί κινήτρων.