Στην Αττική δημιουργείται το μεγαλύτερο Μητροπολιτικό Πάρκο στην Ευρώπη

Η υπογραφή της απόφασης ένταξης για το έργο της «Ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου» με Κωδικό ΟΠΣ 5198123 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020» συνολικού προϋπολογισμού 365,4 εκ.€ , σηματοδοτεί την οριστική υλοποίηση ενός μεγάλου έργου, που γίνεται πράξη μετά από συστηματική δουλειά και προσπάθεια της σημερινής Διοίκησης και των υπηρεσιακών στελεχών της Περιφέρειας Αττικής.

Από τον προβληματικό αρχικό σχεδιασμό, στη διασφάλιση της υλοποίησης του έργου

Η Ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου ξεκίνησε ως έργο χωρίς επαρκείς μελέτες για το σύνολο της παρέμβασης και χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Ο κίνδυνος να μην υλοποιηθεί ποτέ στο σύνολο του ήταν υπαρκτός, αφού ο αρχικός σχεδιασμός πέραν της έλλειψης μελετών, προέβλεπε τη χρηματοδότηση της παρέμβασης αποκλειστικά με πόρους της Περιφέρειας, οι οποίοι όμως δεν υπήρχαν. Ούτε ήταν πιθανόν ποτέ να βρεθούν, αφού η δέσμευση σε ένα έργο ενός τόσο σημαντικού ποσού, θα σήμαινε στην πράξη ότι δεν θα υπήρχαν χρήματα ούτε για τις στοιχειώδεις ανάγκες των υπηρεσιών της Περιφέρειας, αλλά ούτε και για εκτέλεση έργων σε άλλους δήμους.  

Μπροστά στην κατάσταση αυτή, η σημερινή Διοίκηση παρέλαβε το έργο το Σεπτέμβριο του 2019 έχοντας ολοκληρωθεί το 52% της Α’ Φάσης της Ανάπλασης, με το υπόλοιπο να βρίσκεται κυριολεκτικά «στον αέρα». Στο διάστημα που ακολούθησε και παρά τις δυσμενείς επιπτώσεις που προκάλεσε η πανδημία, έγινε συστηματική προσπάθεια αφενός να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση. Αφετέρου να βρεθούν οι πόροι για να προχωρήσει και το επόμενο στάδιο, όπως επιθυμούσαμε εμείς και δικαιολογημένα ζητούν οι Δήμοι και οι πολίτες της ευρύτερης περιοχής που γίνεται η ανάπλαση.

Παρά τις αμφισβητήσεις που εκφράστηκαν από διάφορες πλευρές και όσα ανακριβή αναφέρθηκαν περί δήθεν καθυστέρησης στην υλοποίηση του έργου, με συστηματική δουλειά, στοχο-προσήλωση και συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Υπουργείο Ανάπτυξης κατορθώσαμε κάτι που μέχρι πριν λίγο καιρό έμοιαζε δύσκολο. 

Αφενός να ολοκληρώσουμε τη Α’ Φάση της Ανάπλασης. Αφετέρου, να διασφαλίσουμε το σύνολο των πόρων που απαιτούνται για την υλοποίηση του συνόλου του έργου.

Τα οφέλη για την Αττική και τους κατοίκους

Η εξέλιξη αυτή στην πράξη σημαίνει ότι:

• Τα χρήματα, που έχουν δοθεί για την Α’ φάση, από τους ίδιους πόρους της Περιφέρειας Αττικής, ύψους 110 εκ. ευρώ, επιστρέφουν στα ταμεία της Περιφέρειας, προκειμένου να δοθούν για έργα ανάπτυξης για την τοπική αυτοδιοίκηση σε όλους τους Δήμους του Λεκανοπεδίου
• Εξασφαλίζεται χωρίς πλέον καμία αμφιβολία η χρηματοδότηση της ολοκλήρωσης του έργου που αφορά την επιδομή αυτού, ένα έργο που αποτελεί «σημαία» όχι μόνον για την Αττική, όχι μόνον για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθόσον θα κατασκευαστεί σύμφωνα με τις αρχές του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus (NEB) δηλαδή την Βιωσιμότητα, την Αισθητική και τη Συμπερίληψη.
• Οι κάτοικοι των Δήμων της ευρύτερης περιοχής σε λίγο θα χαίρονται, μαζί με τα εκατομμύρια των επισκεπτών της Αττικής, ένα τεράστιας σημασίας Μητροπολιτικό έργο που θα αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής τους και θα δώσει μεγαλύτερη αξία στις περιουσίες τους

Η Ευρώπη στρέφει το βλέμμα της στο Φάληρο.

Το μεγαλύτερο έργο ανάπλασης στην Ευρώπη, γίνεται στην Αττική

Η Ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου θεωρείται ίσως το μεγαλύτερο έργο ανάπλασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτή την περίοδο και σίγουρα το μόνο τέτοιας έκτασης που σχεδιάζεται με τις αρχές του ΝΕΒ. Η ανάπλαση συγκεντρώνει την προσοχή των αρμόδιων στελεχών της ΕΕ, οι οποίοι βρίσκονται σε συστηματική επικοινωνία με την Περιφέρεια και τους Συμβούλους του έργου. Πρόκειται για το μεγαλύτερο μητροπολιτικό πάρκο που θα κατασκευαστεί στην Ευρωπαϊκή ένωση σύμφωνα με τις αρχές του NEB.

• Αξιοποιούμε μια μοναδική ευκαιρία ως Περιφέρεια Αττικής, αφού μας δίνεται η δυνατότητα αφενός να αντλήσουμε χρηματοδότηση για το σύνολο της παρέμβασης από ευρωπαϊκά κονδύλια, με όφελος πάνω από 365 εκατομμύρια ευρώ.
• Αφετέρου, να καταστήσουμε την Αττική σημείο αναφοράς, αναδεικνύοντας την παρέμβαση από ένα μεγάλης εθνικής κλίμακας δημόσιο έργο, σε έργο σημαία για την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα το χαίρονται οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της περιοχής.

Γιατί επιλέξαμε ως Αττική το ευρωπαϊκό πρότυπο του Νέου Bauhaus

Ενώ οι αρχικές φάσεις ανάπτυξης του Έργου έχουν ουσιαστικά ολοκληρωθεί (υποδομές μεταφορών, έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης της πόλης) και είναι έτοιμη και επικαιροποιημένη η δημοπράτηση της Β’ φάσης, η Περιφέρεια Αττικής επεδίωξε και πέτυχε την χρηματοδότηση του όλου Έργου από την ΕΕ, αξιοποιώντας τη σημερινή συγκυρία και τη νέα πολιτική της πράσινης μετάβασης, το μέγεθος και τον εμβληματικό χαρακτήρα του έργου, με τρόπο που να εμπλουτίσει τον σχεδιασμό του Πάρκου, ενσωματώνοντας και προωθώντας τις αξίες του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus. 

Στο πλαίσιο αυτό 

• αξιολογείται από την ομάδα μελέτης και τους συμβούλους Jaspers της ΕΕ  και αναδεικνύεται η συμβατότητα του σχεδιασμού με τις  αρχές του ΝΕΒ
• διερευνάται σε ποιους τομείς μπορεί να υπάρξει δυνατότητα ενίσχυσης της ευθυγράμμισης με τις αρχές αυτές 
• όποιες προτάσεις αναδειχθούν δεν θα τροποποιήσουν τον αρχικό  σχεδιασμό, αλλά θα τον ενδυναμώσουν, εμπλουτίσουν, θα τον κάνουν περιβαλλοντικά πιο ευαίσθητο και κοινωνικά πιο σύγχρονο και ελκυστικό.    

Ενδεικτικά αναφέρουμε τομείς που εξετάζονται που με ήπιες προσαρμογές μπορούν να ενσωματωθούν στον σχεδιασμό των επόμενων φάσεων του έργου, στις φάσεις δηλαδή της οριστικής μελέτης και της Μελέτης εφαρμογής: 

• Προσαρμογή στις προκλήσεις της  κλιματικής αλλαγής (Πχ περισσότερη ενσωμάτωση ΑΠΕ και βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς των υφισταμένων κτιρίων), ενσωμάτωση αρχών κυκλικής οικονομίας, ενίσχυση της βιοποικιλότητας, προσαρμογή των κοινωνικών συνηθειών στις  προκλήσεις 
• Αισθητικές παρεμβάσεις που μπορούν να ενισχύσουν την συμπερίληψη, τον συν- σχεδιασμό, την καινοτομία, (πχ προβλέποντας χρήσεις 3d  printing με χρήση υλικών ανακύκλωσης
• Την ενίσχυση της κοινωνικής και φυσικής προσβασιμότητας και τον εμπλουτισμό των δράσεων  
• Η συγκεκριμένη παρέμβαση όσον αφορά το Μητροπολιτικό Πάρκο, θέλουμε να ανταποκρίνεται στα υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα που επιβάλλουν οι αρχές του νέου ευρωπαϊκού Bauhaus, καθιστώντας το πρότυπο έργο για όλη την Ευρώπη. 

Τι είναι το Νέο Ευρωπαϊκό Bauhaus

Το Νέο Ευρωπαϊκό Bauhaus (New European Bauhaus) αποσκοπεί να δώσει πολιτιστική διάσταση στην πράσινη μετάβαση. Είναι μια δημιουργική και διεπιστημονική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αποκοπεί να συνδέσει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal) με τους χώρους διαβίωσης και τις εμπειρίες μας. Εκφράζει τη φιλοδοξία της Ε.Ε. για τη δημιουργία όμορφων και βιώσιμων τόπων, προϊόντων και τρόπων διαβίωσης, χωρίς αποκλεισμούς, επιταχύνοντας έτσι την πράσινη μετάβαση σε τομείς όπως οι κατασκευές, η μόδα, επηρεάζοντας θετικά την καθημερινότητα της ζωής μας. Φιλοδοξεί, παράλληλα, να λειτουργήσει ως γέφυρα μεταξύ του κόσμου της επιστήμης και της τεχνολογίας με τον κόσμο της τέχνης και του πολιτισμού, και να κινητοποιήσει σχεδιαστές, αρχιτέκτονες, μηχανικούς, επιστήμονες, μαθητές, και δημιουργικά μυαλά από όλους τους κλάδους, να οραματιστούν και να αναζητήσουν λύσεις σε σύνθετα κοινωνικά προβλήματα μέσω της συν-δημιουργίας.

Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους καθοδηγείται από την ακόλουθη τριάδα αδιαχώριστων βασικών αξιών: 

• Βιωσιμότητα, από τους κλιματικούς στόχους έως την κυκλικότητα, τη μηδενική ρύπανση και τη βιοποικιλότητα, 
• Αισθητική και ποιότητα εμπειρίας – πέρα από τη λειτουργικότητα, 
• Συμπεριληπτικότητα, αξιοποίηση της πολυμορφίας, διασφάλιση της ισότητας για όλους, της προσβασιμότητας και της οικονομικής προσιτότητας.

Με την ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου κάνουμε πράξη, ένα όραμα ετών

Με αφορμή τη σχετική εξέλιξη ο Περιφερειάρχης Αττικής, κ. Γιώργος Πατούλης δήλωσε:

«Οι δεσμεύσεις μας γίνονται πράξη. Εργαστήκαμε με συστηματικό τρόπο και πετύχαμε μια σημαντική χρηματοδότηση ύψους 365,4 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα βοηθήσει προκειμένου να υλοποιηθεί ή ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου, ενός από τα εμβληματικότερα έργα της χώρας και της Ευρώπης. Ευχαριστώ θερμά όλους όσοι συνέβαλλαν και συμβάλλουν προκειμένου να υλοποιηθεί ένα όραμα ετών».