Τι προτείνει ο ΣΤΕΑΤ για την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης για τις κατασκευές και το περιβάλλον

Η πολύχρονη και βαθιά οικονομική κρίση και η σοβαρή υγειονομική κρίση που την ακολούθησε, επηρέασε αρνητικά όλους τους τομείς της οικονομίας και είχε τις σοβαρές επιπτώσεις της και στον κατασκευαστικό κλάδο, με έλλειψη αντικειμένου και ρευστότητας στις τεχνικές εταιρίες.

Η αντιμετώπιση της μεγάλης ύφεσης που προέρχεται από κάθε μορφής σοβαρή κρίση, ιστορικά συναρτάται άμεσα μετά την παρέλευση της με μια διάδοχη κατάσταση μεγάλης αναπτυξιακής δραστηριότητας σε όλους τους τομείς, η οποία επιβάλλεται εκ των πραγμάτων για την ανάταξη της οικονομίας.

Αυτή η ανάταξη ευνοείται ιδιαίτερα από την διάθεση και αξιοποίηση των διατιθέμενων πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ κλπ. που αποτελούν εξαιρετικά σημαντικό παράγοντα για την υπέρβαση των συνεπειών της κρίσης και την πολύ σοβαρή ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής, ιδιαίτερα λαμβανομένης υπόψη και της σοβαρής δυνατότητας μόχλευσης και με ιδιωτικούς πόρους.

Επιβάλλεται εκ των πραγμάτων μεγάλη ένταση της παραγωγικής διαδικασίας στους τομείς τους καθοριστικά αναπτυξιακούς και μάλιστα πέραν των δράσεων σε τομείς ψηφιακού εκσυγχρονισμού, έργων πρασίνου κλπ., πρέπει να δοθεί έμφαση και στον τομέα των κατασκευών σε έργα με τα οποία αντιμετωπίζονται σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα.

Για τον σκοπό αυτό είναι απαραίτητη η επεξεργασία και υιοθέτηση ουσιαστικών λύσεων που εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού, με την αξιοποίηση του κατάλληλου και αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου για την υλοποίηση τους και την προώθηση ιδιαίτερων κινήσεων προγραμματισμού και ρυθμίσεων, όπως οι παρακάτω :

Η έμφαση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδιασμού και σε έργα υποδομών που εστιάζονται στον πυρήνα της επιδιωκόμενης περιβαλλοντικής προστασίας με την αντιμετώπιση μειζόνων κυκλοφοριακών προβλημάτων, που έχουν οδυνηρές συνέπειες βαρύτατων ατμοσφαιρικών μολύνσεων που προκαλούν δυσμενείς επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή, καθώς επίσης σε έργα σταθερής τροχιάς (Μετρό, έργα ΕΡΓΟΣΕ, Προαστιακού κλπ.).

Είναι απαραίτητη συγχρόνως η με κάθε τρόπο και με την αξιοποίηση όλων των δυνατών ρυθμίσεων διαμόρφωση συνθηκών ταχύτατης διεκπεραίωσης διαδικασιών, για την επιλογή και την συμβασιοποίηση των έργων στα πλαίσια των προβλεπόμενων χρόνων υλοποίησης τους.

Η διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων έργων, με την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των θετικών ρυθμίσεων του νέου Νόμου και η συνεισφορά στην ταχύτερη τελική διαμόρφωση αρχικών ρυθμίσεων που πρέπει όμως να εξειδικευτούν προς εφαρμογή.

Μετά την σημαντική επανένταξη στον Ν.4412/2016 της θέσπισης του Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Έργων και της Εταιρίας Τιμολόγησης και Προδιαγραφών Τεχνικών Έργων, απολύτως αναγκαίων για την εξυγίανση του συστήματος αναθέσεων και παραγωγής των έργων, για τον επιτέλους αντικειμενικό προσδιορισμό του κόστους, επιβάλλεται άμεσα η πολύ ταχεία διαδικασία λήψης των αναγκαίων μέτρων, και προώθησης των άμεσων ενεργειών και των επόμενων βημάτων για την τελική εφαρμογή τους.

Στο μεσοδιάστημα μέχρις ότου αντιμετωπιστεί με τις προβλέψεις του νέου Ν.4412/2016 η χρόνια παραμόρφωση του τρόπου σύνταξης του προϋπολογισμού των έργων με τις τιμές μονάδος των εργασιών που εκτελούνται τα έργα να ορίζονται σήμερα ακόμα με νόμο που όμως δεν λαμβάνει υπόψη τους συντελεστές παραγωγής ενός έργου, οι οποίοι συνεχώς διαμορφώνονται, απαιτείται η άμεση προώθηση μέτρων και Υπουργικών Αποφάσεων (σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις του Νόμου) για την εφαρμογή προσωρινών συντελεστών αναθεώρησης, ανταποκρινόμενων στις πραγματικές συνθήκες, σε σειρά υλικών και εργασιών που έχουν (ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα) επιβαρύνει σοβαρά το κόστος κατασκευής, έχουν δημιουργήσει ιδιαίτερα έντονα προβλήματα και επηρεάζουν την δυνατότητα υλοποίησης έργων.

Η προώθηση με τις κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις της διαδικασίας των Πρότυπων Προτάσεων ή Προτάσεων Καινοτομίας (Unsolicited Proposals), για την ουσιαστική αξιοποίηση του ιδιωτικού τομέα στον σχεδιασμό και υλοποίηση των έργων, με ταχείες διαδικασίες και αδειοδοτήσεις.

Για τον σκοπό αυτό είναι απαραίτητη η χωρίς όρια δυνατότητα υιοθέτησης και αξιοποίησης προτάσεων κάθε είδους από ιδιώτες, για τον απεγκλωβισμό από την γραφειοκρατία και για την ταχεία προώθηση έργων που δεν βρίσκονται σε διαγωνιστική διαδικασία, είτε με σύστημα παραχώρησης ή είτε με συνδυαστικό σύστημα ανταποδοτικής αμοιβής και πληρωμών διαθεσιμότητας.

Ο ιδιωτικός τομέας με προτάσεις του για την εκτέλεση έργων εκτός κρατικού σχεδιασμού μέσω της διαδικασίας καινοτομίας, ενεργοποιεί δυνάμεις που δεν εξαρτώνται παρά μόνο μερικώς από το Δημόσιο και τους φορείς του και μπορεί να συμβάλει πολύ ουσιαστικά στην αναπτυξιακή προσπάθεια με ιδιωτικά κεφάλαια και χωρίς γραφειοκρατικές καθυστερήσεις, σε μία εποχή που η επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας είναι απολύτως επιβεβλημένη.

Από την πλευρά του ο ΣΤΕΑΤ με τις προτάσεις και την ενεργό συμμετοχή του σε κάθε προσπάθεια αναμόρφωσης και εξορθολογισμού, ιδιαίτερα μάλιστα κάτω από τις νέες συνθήκες σοβαρής ενεργοποίησης στην αναπτυξιακή διαδικασία και ανάγκης πλήρους αξιοποίησης των διατιθέμενων πόρων σε συγκεκριμένους ανελαστικούς χρόνους και με απαίτηση απορρόφησης του συνόλου των ποσών που διατίθενται, συνεισφέρουμε στην αναπτυξιακή στροφή της οικονομίας και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.