Τέσσερις μεγάλες επενδύσεις στην αναμονή για fast track

Mε παρεμβάσεις και βελτιώσεις προς όφελος της επιχειρηματικότητας ενώ γνωστοποίησε ότι θα ανακοινωθεί εντός του φθινοπώρου ο δεύτερος κύκλος υποβολής επενδυτικών σχεδίων του αναπτυξιακού νόμου για τα τέσσερα ήδη ενεργοποιημένα καθεστώτα (γενική επιχειρηματικότητα, νέες ανεξάρτητες ΜΜΕ, ενίσχυση μηχανολογικού εξοπλισμού, επενδύσεις μείζονος μεγέθους).

Ο υπουργός Δημήτρης Παπαδημητρίου υπενθύμισε ότι ήδη έχει ξεκινήσει η αξιολόγηση των επενδυτικών προτάσεων που υποβλήθηκαν στον πρώτο κύκλο ενώ όπως είπε, εντός του έτους αναμένεται να ενεργοποιηθούν και τα άλλα τέσσερα καθεστώτα (Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί – Ταμεία συμμετοχών, Ενισχύσεις Καινοτομικού Χαρακτήρα για ΜΜΕ, Ολοκληρωμένα χωρικά και κλαδικά σχέδια – αλυσίδες αξίας, Συνέργειες και δικτυώσεις). Το καθεστώς «Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί – Ταμεία συμμετοχών» θα βγει πρώτο χρονολογικά εντός του φθινοπώρου και θα ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα τρία καθεστώτα.

Στο μεταξύ, αναμένεται αν ανακοινωθούν άμεσα, νέα έργα ΣΔΙΤ, τόσο για νέα ανταποδοτικά έργα όσο και για νέα έργα κοινωνικών υποδομών με πληρωμές διαθεσιμότητας υψηλής προτεραιότητας για τις τοπικές κοινωνίες και το δημόσιο. Παράλληλα, ενεργοποιούνται και όλοι οι δυνατοί μηχανισμοί χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της ενεργής συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) -και στο πλαίσιο του EFSI-, με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και με IFC – Παγκόσμια Τράπεζα για τη συμπληρωματική χρηματοδότηση έργων ΣΔΙΤ.

Αναλυτικά η συνέντευξη του υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης Δημήτρη Παπαδημητρίου στην Εύη Παπαδοσηφάκη έχει ως εξής:

Μετά τη συμφωνία που επετεύχθη στο Eurogroup και την έξοδο στις αγορές, έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες εκείνες που επιτρέπουν με μεγαλύτερη ορατότητα να σχεδιάσουμε το μέλλον. Σε ποιες δράσεις εστιάζεται το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης;

Με την Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική που έχει εκπονήσει η κυβέρνηση επιδιώκει να οικοδομήσει ένα ποιοτικά ανταγωνιστικό και εξωστρεφές παραγωγικό πρότυπο ικανό να προσελκύσει μεγάλες επενδύσεις και να δημιουργήσει μαζική απασχόληση απορροφώντας την ανεργία κατά τρόπο που να εξισορροπεί εκ νέου τη βαθιά διαταραγμένη ελληνική κοινωνία.

Η ποιότητα στον ανταγωνισμό επιδιώκεται με την προτεραιότητα που δίνεται μέσω επενδυτικών και χρηματοδοτικών κινήτρων:

– στις νέες τεχνολογίες και την έρευνα,

– στην παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας,

– στην καινοτομία,

– στην επιχειρηματικότητα,

– στις επιχειρηματικές συστάδες (clusters) και τη συμμετοχή σε διεθνείς αλυσίδες αξίας,

– στην επανεκπαίδευση και εξοπλισμό του άνεργου εργατικού δυναμικού με βασικές γνώσεις πληροφορικής για την επανένταξή του στην νέα οικονομία της γνώσης,

– στην επιδίωξη οικονομιών κλίμακας μέσα από την προώθηση των εξαγωγών.

Η μεγαλύτερη εξωστρέφεια επιτυγχάνεται μέσω :

– της διεύρυνσης της γκάμας των εξαγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών σε μεγαλύτερο γεωγραφικό φάσμα αγορών,

– της προσέλκυσης ξένων άμεσων επενδύσεων σε δυναμικούς τομείς της οικονομίας

– του σχεδιασμού και υλοποίησης διμερών κρατικών συμφωνιών με Τρίτες Χώρες, και

– της περαιτέρω ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και εναρμόνισης πολιτικών όπως π.χ. για την άμυνα, το περιβάλλον και τις μεταναστευτικές ροές.

Οι αναπτυξιακές δράσεις καλύπτουν όλο το φάσμα της κυβερνητικής λειτουργίας και άρα όλα τα υπουργεία. Όσον αφορά το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης συνοψίζονται στις εξής 14:

1. Ενεργοποίηση του Εξωδικαστικού Μηχανισμού ρύθμισης των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων.

2. Αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, του σχεδίου ανάπτυξης της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας, του φόρουμ βιομηχανίας, και των δράσεων σχετικά με το εμπόριο.

3. Προκήρυξη των υπόλοιπων καθεστώτων του Αναπτυξιακού Νόμου.

4. Αναμόρφωση του νόμου για τις Στρατηγικές επενδύσεις.

5. Συγκρότηση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.

6. Ολοκλήρωση μέσω Περιφερειών της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής 2021.

7. Ενίσχυση της Νεοφυούς επιχειρηματικότητας.

8. Δημιουργία Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικότητας.

9. Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής μιας επιχείρησης.

10. Συμβολή λιανικού εμπορίου στην ανάδειξη εγχώριας παραγωγής και καινοτομίας.

11. Ενίσχυση διαφάνειας και καταπολέμηση αθέμιτων πρακτικών στις Β2Β συναλλαγές.

12. Βιωσιμότητα εμπορικής δραστηριότητας σε αστικές περιοχές.

13. Αντιμετώπιση ειδικότερων θεμάτων λιανικού εμπορίου σε νησιά.

14. Αναβάθμιση – ενίσχυση παρατηρητηρίου τιμών.

Σχετικά με τα χρηματοδοτικά εργαλεία πόσοι είναι οι διαθέσιμοι πόροι για την ελληνική οικονομία για φέτος αλλά και για την προγραμματική περίοδο έως το 2020, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας; Ποια χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά και ποιες άλλες βοήθειες λειτουργικού χαρακτήρα (πχ περαιτέρω μείωση γραφειοκρατίας κλπ) αναμένεται να δοθούν στην επιχειρηματικότητα, και ιδιαίτερα τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα για να γίνει πιο εξωστρεφής και καινοτόμα; Τα δύο χαρακτηριστικά, δηλαδή, στα οποία θέλουμε να εστιάσει η Ελληνική επιχειρηματικότητα;

Οι βασικές πηγές χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και γενικότερα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας είναι:

– Συνολικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο 6,75 δις. ευρώ.

– Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΙΙ – 400 εκατ. ευρώ που με τη μόχλευση θα αγγίξει το 1 δις. ευρώ.

– Ταμείο Συνεπενδύσεων (EquiFund) 320 εκατ. ευρώ – πάνω από 500 εκατ. με τη μόχλευση.

– Ταμείο Εξοικονομώ κατ’ οίκον – 300 εκ. Euro (ΕΣΠΑ): 70 εκ. ευρώ Δάνεια (τράπεζες), για τα οποία θα πραγματοποιηθεί περαιτέρω μόχλευση και 230 εκ. ευρώ (grants)

– Ταμείο Υποδομών – 600 εκ. ευρώ: 200 εκ. ευρώ ΕΣΠΑ + 200 εκ. ευρώ EIB + 200 εκ. ευρώ Junker (Σημαντική μόχλευση)

– Νέος Αναπτυξιακός Νόμος. Μέχρι στιγμής έχουν προκηρυχθεί 4 από τα καθεστώτα του (Ενισχύσεις μηχανολογικού εξοπλισμού, ίδρυση νέων ανεξάρτητων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, γενική επιχειρηματικότητα, ενισχύσεις καινοτομικού χαρακτήρα για μικρομεσαίες επιχειρήσεις) με προϋπολογισμό 550 εκατ. ευρώ.

– Σχέδιο Γιούνκερ. Έχουν υπογραφεί συμφωνίες ύψους 645 εκατ. ευρώ, με τα οποία μοχλεύουμε 1,4 δισ. ευρώ ιδιωτικούς πόρους στην πραγματική οικονομία. Αναμένουμε σύντομα πολλαπλάσιες συμφωνίες για νέα έργα.

– Ακόμη, μέσω του απευθείας δανεισμού της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) έχουν διασφαλιστεί 1,4 δισ. ευρώ, με τα οποία σε συνδυασμό με πόρους του ΕΣΠΑ θα υλοποιηθούν τρία σημαντικά έργα: (α) η νέα γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας, (β) η ενεργειακή διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου μέσω υποβρύχιου καλωδίου, (γ) η επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου σε περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας και Στερεάς Ελλάδας.

Η Αναπτυξιακή Τράπεζα αναμένεται να λειτουργήσει από το 2018 ποια χαρακτηριστικά θα έχει; Σε ποιο τμήμα της Ελληνικής επιχειρηματικότητας αναμένεται να εστιάσει;

Όπως έχουμε τονίσει το νέο παραγωγικό υπόδειγμα βασίζεται σε μία «τετράγωνη λογική» : επενδύσεις, εξαγωγές, καινοτομικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ψηφιακή εκπαίδευση και απορρόφηση ανέργων μέσω προγραμμάτων ενεργητικής απασχόλησης.

Συνεπώς, η δημιουργία της Αναπτυξιακής Τράπεζας έρχεται να υπηρετήσει τη λογική αυτή με την παροχή χρηματοδοτικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών κυρίως σε ΜΜΕ με στόχο την ανάληψη επενδύσεων ερευνητικού ή καινοτομικού χαρακτήρα, εξαγωγικού πρωτίστως προσανατολισμού, ενώ θα καλύπτει και την ανάπτυξη περιφερειακών υποδομών της χώρας.

H Αναπτυξιακή Τράπεζα πρόκειται να λειτουργήσει με βάση το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο ως δημόσιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, χάριν του δημοσίου και κοινωνικού συμφέροντος και σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας.

Η υπό σύσταση ανώνυμη εταιρεία θα σχηματιστεί ως χρηματοδοτικός μηχανισμός ομπρέλα και θα περιλαμβάνει ως θυγατρικές το «ΕΤΕΑΝ», τον «ΟΑΕΠ», και το «Enterprise Greece», καθώς και έναν επιπλέον επιχειρησιακό βραχίονα για την ανάπτυξη των περιφερειακών υποδομών. Επίσης, θα υφίσταται η δυνατότητα ένταξης ή και ίδρυσης και άλλων θυγατρικών.

Το ανωτέρω εταιρικό μοντέλο συνιστά μια συγκροτημένη θεσμική προσπάθεια αναδιοργάνωσης των αναπτυξιακών φορέων του Δημοσίου με όρους διαφάνειας και εκτιμάται ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θα επιτευχθεί η ομαλή ένταξη των ανωτέρω φορέων, η εξοικονόμηση των πόρων λειτουργίας τους και η καλύτερη αξιοποίηση των στελεχών τους, ενώ ταυτόχρονα θα διασφαλιστεί η απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας τους.

Η Αναπτυξιακή Τράπεζα θα ενισχύσει τη μόχλευση και τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας με νέα κεφάλαια, ενώ θα αποτελέσει καταλύτη και για την αποκατάσταση του ελεύθερου ανταγωνισμού μέσω νέων συνεργασιών με συστημικές και συνεταιριστικές τράπεζες.

Τέλος, εξίσου σαφής είναι και η προστιθέμενη αξία της ελληνικής αναπτυξιακής τράπεζας για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, καθότι με άξονα τον εργαλειακό αυτόν θεσμό είναι δυνατή η αποκατάσταση μιας ενιαίας κεντρικής στρατηγικής και η εφαρμογή μακροπρόθεσμων οικονομικών μοντέλων ανάλυσης, ώστε να αναπτυχθούν αντικυκλικές πολιτικές για την ενίσχυση της εθνικής οικονομίας και την προώθηση ενός δικαιότερου κοινωνικά παραγωγικού μοντέλου ανασυγκρότησης.

Η ανταπόκριση του επενδυτικού κοινού στον νέο αναπτυξιακό νόμο χαρακτηρίστηκε ως εξαιρετικά θετική, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Ποια καθεστώτα αναμένεται αν ανακοινωθούν στο άμεσο μέλλον και ποιες δράσεις του ΕΣΠΑ επίσης αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα;

Πράγματι, ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος συνάντησε πολύ θετική ανταπόκριση από τους επενδυτές αφού σε λίγους μήνες λειτουργίας του και για 4 από τα 8 καθεστώτα του, κατατέθηκαν περισσότερα από 800 σχέδια συνολικού προϋπολογισμού 2 δις ευρώ το 89% των οποίων προέρχεται από την περιφέρεια και με πάνω από 50% να αφορά βιομηχανία, μεταποίηση και αγροδιατροφή.

Εντός του φθινοπώρου αναμένεται ο δεύτερος κύκλος υποβολής επενδυτικών σχεδίων για τα τέσσερα ήδη ενεργοποιημένα καθεστώτα (γενική επιχειρηματικότητα, νέες ανεξάρτητες ΜΜΕ, ενίσχυση μηχανολογικού εξοπλισμού, επενδύσεις μείζονος μεγέθους). Υπενθυμίζεται ότι ήδη έχει ξεκινήσει η αξιολόγηση των επενδυτικών προτάσεων που υποβλήθηκαν στο πρώτο κύκλο.

Εντός του έτους αναμένεται να ενεργοποιηθούν και τα άλλα τέσσερα καθεστώτα (Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί – Ταμεία συμμετοχών, Ενισχύσεις Καινοτομικού Χαρακτήρα για ΜΜΕ, Ολοκληρωμένα χωρικά και κλαδικά σχέδια – αλυσίδες αξίας, Συνέργειες και δικτυώσεις). Πιο συγκεκριμένα, το καθεστώς «Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί – Ταμεία συμμετοχών» θα βγει πρώτο χρονολογικά εντός του φθινοπώρου και θα ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα τρία καθεστώτα.

Τα ΣΔΙΤ εκτιμάται ότι θα έχουν καθοριστικό ρόλο για την περαιτέρω ανάπτυξη των μεγάλων επενδύσεων στη χώρα αν και ήδη υπάρχει δηλωμένο επενδυτικό ενδιαφέρον σε τομείς όπως ο τουρισμός, τα τρόφιμα ποτά και οι νέες τεχνολογίες. Ποιος είναι ο «οδικός χάρτης» για τις μεγάλες επενδύσεις; Τι να περιμένουμε μέχρι το τέλος της φετινής χρονιάς που αποτελεί σταθμό για την Ελληνική οικονομία, αλλά και για τα επόμενα χρόνια;

Ο θεσμός των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο υλοποίησης έργων που επιτυγχάνει τη βέλτιστη κατανομή κινδύνων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Τα έργα παραμένουν δημόσια με ισχυρό δημόσιο έλεγχο, ενώ οι ανάδοχοι είναι υπεύθυνοι για τη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή και τεχνική διαχείριση. Επιτυγχάνονται συνέργειες από την ενσωμάτωση του σχεδιασμού, της κατασκευής και της λειτουργίας σε μία ενιαία σύμβαση μακροπρόθεσμης διάρκειας. Επιτυγχάνεται αποπληρωμή σε βάθος χρόνου, μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων, εξασφάλιση προκαθορισμένου χρόνου και κόστους υλοποίησης και σύνδεση αμοιβής αναδόχου και ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών.

Έως σήμερα υλοποιούνται επιτυχώς 12 Συμβάσεις ΣΔΙΤ Συνολικής Αξίας 630 εκ., ευρώ και των δύο πρόσφατων υπογεγραμμένων συμβάσεων διαχείρισης απορριμμάτων Σερρών και Ηπείρου.

Χτίζοντας πάνω στη θετική εμπειρία των ΣΔΙΤ αναφορικά τόσο με την ποιότητα των υποδομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών όσο και με τη μόχλευση πόρων, η κεντρική στόχευση αφορά νέα έργα υψηλής αναπτυξιακής και κοινωνικής προτεραιότητας, με παράλληλη διασφάλιση του ισχυρού ρόλου του Δημοσίου, προς όφελος των πολιτών, της υγιούς επιχειρηματικότητας και του δημόσιου συμφέροντος.

Στο πλαίσιο αυτό θα προωθηθούν νέα έργα ΣΔΙΤ, τόσο για νέα ανταποδοτικά έργα όσο και για νέα έργα κοινωνικών υποδομών με πληρωμές διαθεσιμότητας υψηλής προτεραιότητας για τις τοπικές κοινωνίες και το δημόσιο.

Παράλληλα ενεργοποιούνται όλοι οι δυνατοί μηχανισμοί χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της ενεργής συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) -και στο πλαίσιο του EFSI-, με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και με IFC – Παγκόσμια Τράπεζα για τη συμπληρωματική χρηματοδότηση έργων ΣΔΙΤ.

Όσον αφορά τις μεγάλες επενδύσεις που τυγχάνουν ειδικού καθεστώτος ταχείας αδειοδότησης (fast track), έως σήμερα έχουν ενταχθεί συνολικά 13 έργα, όμως οι προβλεπόμενες διαδικασίες υλοποιούνται κανονικά για δέκα από αυτά, συνολικού προϋπολογισμού 2,65 δισ. ευρώ. Οι υπόλοιπες τρεις επενδύσεις βρίσκονται σε διαδικασία απένταξης για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία.