ΤΕΕ/ΤΚ: «Τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας δεν είναι… γενικές υπηρεσίες»

Θεσμικά, επιστημονικά, ακόμα και νομικά ζητήματα που άπτονται τις εφαρμογής των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας στην Ελλάδα, παρουσιάστηκαν σε σχετική ημερίδα που οργάνωσε το ΤΕΕ/ΤΚΜ, με ομιλητές: την Πρόεδρο του ΔΣ του ΣΜΕΔΕΚΕΜ, συγκοινωνιολόγο ΠΜ κ. Μαρία Γρηγοριάδου, τη Δρ. Μαρία Μορφουλάκη, Ειδική Λειτουργική Επιστήμονα Α’ στο Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ), τον Πρόεδρο του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων επ. καθηγητή ΕΜΠ Δρ. Κωνσταντίνο Κεπαπτσόγλου και τη Δρ. Κωνσταντία Μπέσσα, Αγρονόμο και Τοπογράφο Μηχανικό της Διεύθυνσης Υποστήριξης Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της ΠΚΜ.

Οι ομιλητές επισήμαναν προβλήματα που εντοπίζονται στις διαδικασίες ανάθεσης ΣΒΑΚ, από την μη επίσημη έκδοση των τεχνικών προδιαγραφών (αρμόδια Διυπουργική 2017) ως το γεγονός ότι η σύνταξη του ΣΒΑΚ από κάθε Δήμο, εντάσσεται στις «γενικές υπηρεσίες» σε πολλές περιπτώσεις, αντί για τις «τεχνικές και λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες» (εγείροντας ακόμα και ζητήματα νομιμότητας της διαδικασίας. Υπογράμμισαν πως η σύνταξη των ΣΒΑΚ απαιτεί εξειδικευμένους επιστήμονες με ειδικότητα συγκοινωνιολόγου μηχανικού και εμπειρία σε μελέτες κυκλοφοριακού σχεδιασμού, ενώ στην ομάδα πρέπει να συμμετέχουν μελετητές με ειδικότητα σε πολεοδομικές μελέτες και το αντίστοιχο μελετητικό πτυχίο. Οι δε διακηρύξεις των ΣΒΑΚ πρέπει να ελέγχονται και να εγκρίνονται από τον φορέα χρηματοδότησης (π.χ. Πράσινο Ταμείο, Διαχειριστικές Αρχές). Σε περίπτωση που κάποιος φορέας δεν χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο, προτάθηκε, ο έλεγχος της διακήρυξης να γίνεται από Επιτροπή που θα συστήσει το Υπουργείο Υποδομών και στην οποία υποχρεωτικά θα συμμετέχει και ο ΣΕΣ.

Αναφέρθηκε ότι με βάσει τις νέες ευρωπαϊκές προδιαγραφές για τα ΣΒΑΚ αυτά δεν είναι απλώς τα αποτελέσματα μελετών που εξυπηρετούν τους στόχους κάθε Δημοτικής Αρχής, αλλά μια συμμετοχική διαδικασία που ενώνει του Διαχειριστές της Πόλης με του Φορείς, τους εξειδικευμένους επιστήμονες, τους πολίτες, τους επιχειρηματίες. Αναδείχθηκε δε ως σημαντικό μέρος των ΣΒΑΚ, η παρακολούθηση και αξιολόγηση κατά την εφαρμογή, με τεχνικές καταγραφής και αξιολόγησης των δεδομένων και των μετρήσιμων βελτιώσεων στην ποιότητα ζωής.

Η χρηματοδότηση των ΣΒΑΚ κρίνεται ανεπαρκής, ενώ παρατηρείται απουσία κουλτούρας συμμετοχικού σχεδιασμού. Στη δε ανάληψη και υλοποίηση των ΣΒΑΚ εμπλέκονται συχνά «άσχετοι» παράγοντες. ενώ τα ΣΒΑΚ πρέπει να υλοποιούνται με σαφείς κατευθυντήριες γραμμές και τη συνεργασία κατάλληλα καταρτισμένου προσωπικού των Δήμων, στοιχεία αμφότερα σε έλλειψη.

Σε κάθε περίπτωση στην Κεντρική Μακεδονία εξελίσσεται ένα Σχέδιο Δράσης που αναλύεται σε δύο βασικά επίπεδα: σε περιφερειακό που αφορά στη συγκρότηση ενός μηχανισμού υποστήριξης των 38 Δήμων της Κεντρικής Μακεδονίας για τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα, με τη μορφή ενός «Κέντρου Υποστήριξης ΣΒΑΚ» και σε μητροπολιτικό επίπεδο, με ένα Παρατηρητήριο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης της Αστικής περιοχής της Θεσσαλονίκης.