Τα μεγάλα ωφέλη από το νέο έργο-ΣΔΙΤ για το Φράγμα Χαβρία στη Χαλκιδική

Εγκρίθηκε από τη Διυπουργική Επιτροπή Σύμπραξης Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα (ΔΕΣΔΙΤ) η υπαγωγή του έργου «ΦΡΑΓΜΑ ΧΑΒΡΙΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΡΟΥ (ΕΕΝ) ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ – Α ΦΑΣΗΣ» στις διατάξεις του ν.3389/05, για την υλοποίησή του με σύναψη σύμβασης ΣΔΙΤ.

Ο Δημόσιος Φορέας που είναι αρμόδιος για την υλοποίηση του Έργου είναι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών (ΥΠ.Υ.ΜΕ.), η Γενική Διεύθυνση Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών (ΓΔ. ΥΛΙΚΥ) της Γενικής Γραμματείας Υποδομών (ΓΓΥ) δια της αρμόδιας Διεύθυνσης Έργων Ύδρευσης, Αποχέτευσης & Επεξεργασίας Λυμάτων (Δ18).

Α) Το αντικείμενο του έργου

Το αντικείμενο της Σύμπραξης αφορά στην Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Συντήρηση και Λειτουργία του προτεινόμενου έργου και περιλαμβάνει την υλοποίηση των εξής υποδομών:
1. του Φράγματος Χαβρία και των συνοδών τεχνικών έργων. Το φράγμα είναι ύψους 60μ, ήτοι 76μ από τη θεμελίωση, μήκους στέψης 260μ. και ωφέλιμου όγκου ταμιευτήρα 32,6 εκ. κυβ. μ. εκ των οποίων θα διατίθενται στην πλήρη ανάπτυξη των έργων 13,2 εκ. κυβ. μ για ύδρευση, 9,0 εκ. κυβ. μ. για άρδευση και 6,2 εκ. κυβ. μ. για οικολογική παροχή.
2. Τα έργα μεταφοράς από το Φράγμα Χαβρία στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ).
3. των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ) δυναμικότητας 55.000 m3/day (με δυνατότητα επέκτασης στα 165.000 m3/day) και
4. εξωτερικών δικτύων συνολικού μήκους 62 km, δεξαμενών και αντλιοστασίων (Δίκτυα Α1 Φάσης).
Η σκοπιμότητα του Έργου προς υλοποίηση μέσω Σ.Δ.Ι.Τ. είναι η ύδρευση των τέως Καποδιστριακών Δήμων Ορμύλιας, Πολυγύρου, Μουδανιών (μόνο στα Δημοτικά Διαμερίσματα Αγ. Μάμαντα και Νέας Ποτίδαιας), Κασσάνδρας, Παλλήνης, Σιθωνίας, Τορώνης και Παναγιάς (μόνο στο Δημοτικό Διαμέρισμα Πυργαδικίων), που μετά την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης» αντιστοιχούν στις σημερινές Δημοτικές Ενότητες Πολυγύρου και Ορμύλιας του Δήμου Πολυγύρου, Κασσάνδρας και Παλλήνης του Δήμου Κασσάνδρας, Σιθωνίας και Τορώνης του Δήμου Σιθωνίας, καθώς και στις Τοπικές και Δημοτικές Κοινότητες Αγ. Μάμαντα και Νέας Ποτίδαιας της Δημοτικής Ενότητας Μουδανιών του Δήμου Νέας Προποντίδας και την Τοπική Κοινότητα Πυργαδικίων της Δημοτικής Ενότητας Παναγιάς του Δήμου Αριστοτέλη. Με το έργο θα καλυφθούν οι υδρευτικές ανάγκες του 33% του συνόλου των υδατικών αναγκών της Χαλκιδικής, ενώ το μήκος των αγωγών που θα κατασκευαστούν αποτελεί το 23% του συνολικού μήκους των αγωγών των προβλεπόμενων δικτύων για τις επόμενες φάσεις.

Βασική πηγή ύδρευσης αποτελεί η υλοποίηση του έργου ταμίευσης (φράγματος) των επιφανειακών υδάτων στον ποταμό Χαβρία στην περιοχή της Ορμύλιας, ενώ η ύδρευση θα γίνεται μέσω εξωτερικών δικτύων με αρχή μία νέα Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ) σε περιοχή κατάντη του φράγματος.

Β) Οφέλη προς την κοινωνία

Η υλοποίηση του προτεινόμενου έργου, θα προσφέρει στους πολίτες τα ακόλουθα:
 Αντιμετώπιση του χρονίζοντος προβλήματος της περιοχής της Χαλκιδικής σε πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες και καλής ποιοτικής κατάστασης πόσιμου νερού για τους πολίτες, ιδίως κατά τους θερινούς μήνες (περίοδος αιχμής ζήτησης, λόγω τουρισμού).
 Βελτιστοποίηση των υφιστάμενων μεθόδων αποθήκευσης νερού και δημιουργία νέων, ιδίως με την αντικατάσταση αντλήσεων κατά τη διάρκεια των περιόδων χαμηλής ροής.
 Αναβάθμιση του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος με την διασφάλιση πόσιμου νερού ως μέτρο περαιτέρω τουριστικής ανάπτυξης.
 Αναβάθμιση της χημικής κατάστασης των υπόγειων υδατικών συστημάτων τα οποία έχουν υποστεί υφαλμύρωση λόγω της υπεράντλησης.
 Το υπόψη έργο αναμένεται να βελτιώσει τόσο την κατάσταση στις υπηρεσίες ύδρευσης, όσο και την κατάσταση των υπόγειων υδάτων στον κάτω ρου του Ολύνθιου ποταμού, όπου επιπλέον καταγράφεται πτώση στάθμης λόγω υπεράντλησης.
 Με την ολοκλήρωση του Έργου, οι πολίτες θα απολαμβάνουν πλέον καλής ποιοτικής κατάστασης πόσιμο νερό σε επαρκείς ποσότητες.

Η διαχείριση των υποδομών του έργου ΣΔΙΤ από τον Ιδιωτικό Φορέα Σύμπραξης (ΙΦΣ) ξεκινά από το έργο κεφαλής (φράγμα) έως και τις δεξαμενές των οικισμών. Η παραλαβή του νερού μετά τις δεξαμενές, η διανομή του προς χρήση στον τελικό καταναλωτή και η τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδρευσης θα γίνεται αποκλειστικά από τους κατά τόπους Δήμους ή ΔΕΥΑ ή άλλο φορέα που μπορεί να συστήσουν για τον σκοπό.
To έργο ΣΔΙΤ αποτελεί ώριμο έργο προς υλοποίηση καθώς υπάρχει εγκεκριμένη Περιβαλλοντική μελέτη (Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων) Οριστική μελέτη του φράγματος Χαβρία και Οριστικές μελέτες των έργων δικτύων 62km.
H υλοποίηση του προτεινόμενου έργου (Α1 φάσης) θα σηματοδοτήσει την δυνατότητα επέκτασης των δικτύων σε δύο (2) επιπλέον φάσεις (Φάσεις Α2 και Β).

Γ) Αναμενόμενα Πλεονεκτήματα για το Δημόσιο

Η υλοποίηση του προτεινόμενου έργου με ΣΔΙΤ, κρίνεται σκόπιμη και πρόσφορη, μεταξύ άλλων και για τους ακόλουθους λόγους:
1. Βελτιώνεται η οικονομική αποδοτικότητα των πόρων του Δημοσίου, επειδή λόγω των περιορισμών στη διαχείριση δημοσιονομικών πόρων είναι δύσκολη η εξεύρεση πόρων για την κατασκευή του έργου με δημόσια σύμβαση. Με την υιοθέτηση της υλοποίησης του έργου με σύμβαση ΣΔΙΤ δίνεται η δυνατότητα αποπληρωμής του έργου σε ικανό χρονικό ορίζοντα και παράλληλα στην διοχέτευση πόρων σε άλλους τομείς άσκησης πολιτικής, για τους οποίους η παρούσα συγκυρία απαιτεί άμεσες παρεμβάσεις.
2. Το Δημόσιο δεν επιβαρύνεται αμέσως με τη διάθεση ιδίων πόρων, ούτε με δανεισμό για την εκτέλεση του προτεινόμενου έργου.
3. Κατανέμονται ορθολογικότερα οι κίνδυνοι μεταξύ των συμβαλλομένων μερών ιδίως με την ανάληψη από τον ΙΦΣ των κινδύνων (κατασκευής του έργου, επίτευξης των προβλεπόμενων προδιαγραφών κατασκευής και λειτουργίας του Έργου και συντήρησης και καλής λειτουργίας του Έργου κατά τα υψηλότερα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας.
4. Από την προκαταρκτική χρηματοοικονομική ανάλυση του έργου προκύπτει ότι αυτό είναι βιώσιμο και χρηματοδοτήσιμο με συνήθη τραπεζικά κριτήρια.

Δ) Τεχνικοοικονομικά στοιχεία του έργου ΣΔΙΤ

1. Η κατασκευαστική περίοδος εκτιμάται στα 3 έτη. Επιπλέον, η διάρκεια λειτουργίας και συντήρησης από τον Ιδιωτικό Φορέα Σύμπραξης (ΙΦΣ) εκτιμάται στα 27 έτη, κατόπιν το έργο θα παραδοθεί στον Φορέα Διαχείρισης (Φ.Δ.), ο οποίος μελετάται από την Δ18 και θα οριστικοποιηθεί μετά από διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς.

2. Το συνολικό κόστος κατασκευαστικής περιόδου του έργου, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών κατασκευής και λοιπών εξόδων του ΙΦΣ (π.χ. αμοιβές συμβούλων, Ανεξάρτητου Ελεγκτή, διοικητικών εξόδων ΙΦΣ, εγγυητικών επιστολών κλπ.) εκτιμήθηκε σε 86.320.868 €, χωρίς ΦΠΑ.
3. Το Κόστος Λειτουργίας και Ελαφριάς Συντήρησης εκτιμήθηκε στο ποσό των 2.218.391 €/έτος και αρχίζει από το 1ο εξάμηνο λειτουργίας. Για το Κόστος Αντικαταστάσεων Κύκλου Ζωής έχει θεωρηθεί κόστος αντικατάστασης H/M εξοπλισμού περίπου 10.000.000€ συνολικά για τη διάρκεια λειτουργίας των 27 ετών του έργου.
4. Ο Συνολικός Προϋπολογισμός του Έργου σε καθαρή παρούσα αξία (NPV), χωρίς ΦΠΑ, ανέρχεται σε 119.235.808 € (Ημερομηνία Βάσης Αναπροσαρμογής 01-09-2020) .