Τα μεγάλα έργα που θέτουν υποψηφιότητα για χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2021-2027

Οδεύοντας προς το μέσον της τρέχουσας χρηματοδοτικής περιόδου 2014-2020 περιμένουμε να γίνει η ανακατανομή των κονδυλίων από έργα τα οποία δεν θα τραβήξουν την χρηματοδότηση που έχει δεσμευτεί και θα κατευθυνθούν σε άλλα πιο ώριμα, πιο έτοιμα έργα.

Αυτό που φαίνεται να έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι πως θα διαμορφωθεί ο κατάλογος μεγάλων έργων υποδομών στο ΕΣΠΑ 2021-2027. Ποια θα είναι τα έργα που τελικά θα καταφέρουν να “πλασαριστούν” και να τραβήξουν χρηματοδότηση οδεύοντας προς υλοποίηση. Σήμερα το ypodomes.com θα κάνει μία “βουτιά” στον ωκεανό έργων που βλέπουν το φως της δημοσιότητας και θα προσπαθήσει να βρει ποια έργα έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να τραβήξουν χρηματοδότηση και τελικά να υλοποιηθούν.

Θα πρέπει να σημειώσουμε μερικές παραδοχές σε αυτό. Πρώτον είναι πολύ δύσκολο να δούμε έργα αυτοκινητόδρομων και πάλι, δύσκολα θα δούμε επίσης έργα σε λιμάνια ή αεροδρόμια εκτός ίσως από μικρές παρεμβάσεις. Επιπλέον τα σιδηροδρομικά έργα στον κυρίως άξονα ΠΑΘΕΠ θα έχουν κατά βάση ολοκληρωθεί όμως το ενδιαφέρον θα στραφεί αλλού.

Στα σίγουρα έργα-γέφυρες του επόμενου ΕΣΠΑ είναι η Νέα Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας. Λόγω της μακροχρόνιας κατασκευαστικής περιόδου είναι βέβαιο ότι θα τραβήξει χρήματα και την περίοδο 2021-2027. Μάλλον κλειδώνει και η επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης προς τα δυτικα. Με ερωτηματικό λόγω μεγάλου κόστους των πρώτων δύο είναι η επέκταση προς το Αεροδρόμιο Μακεδονία και στην Αθήνα η επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον. Χρηματοδότηση για έργα Τραμ δε φαίνεται να προκύπτει εκτός και αν δούμε να ζωντανεύουν τα project των επεκτάσεων προς Πατήσια και Κερατσίνι/Πέραμα και μικρές πιθανότητες για τυχόν ανάπτυξη συστήματος Τραμ στη Θεσσαλονίκη ή σε κάποια άλλη Περιφερειακή πόλη (Πάτρα ή Ιωάννινα).

Στο πεδίο των σιδηροδρομικών έργων όπως είπαμε τα έργα στον ΠΑΘΕΠ φαίνεται πως θα πάψουν να μας απασχολούν (εκτός απροόπτου φυσικά) και ίσως δούμε κάποιες επιμέρους μικρότερες εργολαβίες. Αυτό που βάζει δυνατή υποψηφιότητα είναι η νέα γραμμή μεταξύ Θεσσαλονίκης-Καβάλας-Ξάνθης η οποία είναι σε φάση μελετών και θα είναι ώριμη προς υλοποίηση σε περίπου δύο χρόνια. Προς υλοποίηση και μάλιστα σε ώριμες μελέτες θα είναι και το σημαντικό έργο του Προαστιακού για τη Δυτική Θεσσαλονίκης. Ερωτηματικό αποτελεί το γεγονός πως το συγκεκριμένο τμήμα είναι μέρος του Sea2Sea το οποίο προς το παρόν είναι σε φάση προετοιμασίας και δεν γνωρίζουμε με ποιο τρόπο θα προχωρήσει και με τι είδους χρηματοδότηση. Επίσης ερωτηματικό αποτελούν οι επεκτάσεις του Προαστιακού προς Λαύριο και Ραφήνα λόγω του ότι υπάρχει πλάνο ένταξης τους στις επεκτάσεις της Αττικής Οδού.

Στα οδικά έργα φαίνεται πως τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα. Αν δεν υπάρξουν οι επεκτάσεις των συμβάσεων παραχώρησης, τότε το μεγάλο (και μοναδικό ίσως) φαβορί για ένταξη στο ΕΣΠΑ 2021-2027 είναι η βόρεια επέκταση της Ιόνιας Οδού από τα Ιωάννινα μέχρι την Κακαβιά. Στα υπόλοιπα, θα δούμε τοπικής εμβέλειας οδικά έργα. Με ερωτηματικό παραμένει αν χρειαστεί χρηματοδότηση ο ΒΟΑΚ.

Πεδίο δόξης θα έχουμε σε περιβαλλοντικά έργα που λόγω της κλιματικής αλλαγής έρχονται στην πρώτη γραμμή. Εδώ περιμένουμε αντιπλημμυρικά έργα μεγάλης κλίμακας που όμως είναι αδύνατον να δούμε αυτή τη στιγμή γιατί προκύπτουν κατά περίπτωση (όπως για παράδειγμα οι πλημμύρες στη Μάνδρα κλπ).

Μεγάλα έργα περιμένουμε και σε Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων. Μέχρι σήμερα η εξάπλωση τους είναι σχετικά μικρή και δεν έχει ακουμπήσει καθόλου τις μεγάλες αστικές περιοχές (Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Πάτρα-Λάρισα). Εδώ έχουμε μεγάλες πιθανότητες να δούμε μεγάλα ποσά να δεσμεύονται για τέτοιου είδους έργα.

Φυσικά ανάγκες χρηματοδότησης θα έχουμε και για έργα ύδρευσης-αποχέτευσης παρότι είναι ευρέως παραδεκτό ότι έχει μειωθεί σημαντικά η έλλειψη υποδομών στην χώρα ωστόσο θα περάσουμε και σε έργα συντήρησης, ανακαίνισης κ.α.

Θα πρέπει να σημειώσουμε για την Ελλάδα τα όπλα της για να χρηματοδοτήσει έργα υποδομών δεν εξαρτάται πλέον μόνο από τα Ευρωπαϊκά χρήματα που έρχονται μέσω των ΕΣΠΑ. Τα έργα παραχώρησης γίνονται ολοένα και πιο “δελεαστικά”, τα έχουμε δει να εφαρμόζονται ενώ σημαντική άνοδο έχουν σημειώσει και τα ΣΔΙΤ τα οποία με μικρό ποσοστό χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ (ενίοτε και καθόλου) χρηματοδοτούν σειρά νέων χρήσιμων project όπως σχολεία και Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων ενώ τελευταία τα έχουμε δει να εξαπλώνονται σε οδικούς άξονες, φράγματα, μαρίνες κ.α. Αυτό σημαίνει πως τα χρήματα που τελικά θα δεσμευτούν για την Ελλάδα (εκτιμάται ότι θα προσεγγίσουν τα 21 δισ.ευρώ) με μία “έξυπνη” διαχείριση μπορούν να οδηγήσουν σε υλοποίηση έργα που συνολικά θα φτάσουν σε πολύ μεγαλύτερο τελικό ποσό βοηθώντας παράλληλα στο σύνολο του τον τεχνικό κλάδο.

Νίκος Καραγιάννης-ypodomes.com