Ποιά μεγάλα έργα αναχαίτισης για το κυκλοφοριακό της Αθήνας προχωρούν – Ποιά είναι σε εκκρεμότητα ή μπλοκαρισμένα

Οι μεγάλες παρεμβάσεις για το κυκλοφοριακό της Αθήνας χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Αυτές που έχουν ήδη δρομολογηθεί και αυτές που είναι σε αναμονή. Σήμερα είναι φανερό ότι ο κορεσμός που βιώνουν πολλοί από τους μεγάλους άξονες του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας, γίνεται όλο και επίμονος και μεγαλύτερος και διάρκεια.

Αυτό έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες. Η αστική κινητικότητα μέσα στην πόλη αυξάνει, η ανάπτυξη φέρνει περισσότερες μετακινήσεις, η ανάπτυξη του τουρισμού μέσα στην πόλη φέρνει επιπλέον επιβάρυνση στο συγκοινωνιακό σύστημα. Τα προάστια επίσης βιώνουν σημαντική επιβάρυνση στην τοπική κυκλοφορία, δείγμα της όλο και αυξανόμενης κινητικότητας του πληθυσμού που ζουν σε αυτά τα σημεία της πόλης.

Με αυτά τα δεδομένα η Αθήνα και η Αττική κινείται προς το 2030 έχοντας κάποια προγραμματισμένα πλάνα που θα αποτελέσουν τα όπλα της για να βελτιωθεί η σημερινή κατάσταση. Οι κινήσεις αυτές συμπυκνώνονται στην μεγάλη παρέμβαση που αποτελεί η κατασκευή της γραμμής 4 του Μετρό με 15 σταθμούς, χειρουργικές παρεμβάσεις επί της Λεωφόρου Κηφισού, ο τριπλός κόμβος Σκαραμαγκά, ο δυτικός προαστιακός, η επέκταση της γραμμής 2 προς Ίλιον κ.α.

Μετρό: Η νέα γραμμή 4

Η νέα γραμμή 4 του Μετρό αποτελεί την αιχμή του δόρατος για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος της πρωτεύουσας καθώς κατασκευάζονται 15 νέοι σταθμοί σε ιδιαίτερα πολυπληθείς περιοχές όπως το Γαλάτσι, η Κυψέλη, το κέντρο της Αθήνας, η Καισαριανή, του Ζωγράφου, τα Ιλίσια κ.α.

Με την προσθήκη της εκτιμάται ότι θα βελτιωθεί σημαντικά η κυκλοφορία μέσα στην πόλη καθώς πρόκειται για δραστική παρέμβαση με πολλαπλούς σταθμούς. Παράλληλα η γραμμή 4 θα συνδέεται με τη γραμμή 2 στον σταθμό Πανεπιστήμιο (με τον σταθμό Ακαδημία σε απόσταση περίπου 150-200 μέτρα) και με την γραμμή 3 στον σταθμό Ευαγγελισμό.

Σήμερα η κατασκευή της κινείται με ικανοποιητικούς ρυθμούς αναφορικά με τους δύο μετροπόντικες που έχουν καλύψει 4,3 από τα σχεδόν 13 χιλιόμετρα που διαθέτει η νέα “πορτοκαλί” γραμμή. Κατασκευή των σταθμών έχουμε σε 10 από τους συνολικά 15 και το χρονοδιάγραμμα μιλάει για ολοκλήρωση το 2030, ωστόσο υπάρχουν καθυστερήσεις και σήμερα τα σημαντικότερα προβλήματα είναι με τις αγκυλώσεις στους σταθμούς Εξάρχεια και Ευαγγελισμός.

Ο τριπλός κόμβος Σκαραμαγκά

Εδώ έχουμε μια πολύ μεγάλη παρέμβαση στα δυτικά του πολεοδομικού συγκροτήματος με πολλαπλή σημασία για το κυκλοφοριακό σύστημα. Η παρέμβαση με κόμβους στην περιοχή σύνδεσης της Λεωφόρου Σχιστού, με τη Λεωφόρο Αθηνών και την Δυτική Περιφερειακή Αιγάλεω θα δώσει μεγάλες ανάσες στην όλο και εντεινόμενη κυκλοφοριακή “στένωση” που παρουσιάζει η περιοχή από την μεγάλη ανάπτυξη των logistics στο Θριάσιο και η εμπορευματική κίνηση από το λιμάνι του Πειραιά.

Στόχος είναι η δημοπράτηση του έργου του τριπλού κόμβου Σκαραμαγκά να πραγματοποιηθεί μέχρι το τέλος της χρονιάς και η ολοκλήρωση του έργου μετά από τρία χρόνια. Εφόσον το έργο συμπληρωθεί από παρέμβαση και στη Λεωφόρο Αθηνών, εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει σε ομαλοποίηση της καθημερινής κυκλοφορίας και να βοηθήσει στην περαιτέρω ανάπτυξης της διακίνησης εμπορευμάτων και της βιομηχανίας στην ευρύτερη περιοχή.

Οι παρεμβάσεις στον Κηφισό

Ειδικότερα, πρόκειται για το έργο «Βελτίωση Οδικής Ασφάλειας Λεωφόρου Κηφισού», μια μεγάλη παρέμβαση στον δρόμο με τον μεγαλύτερο κυκλοφοριακό φόρτο σε όλη την Ελλάδα, υποδεχόμενος καθημερινά περίπου 150.000 οχήματα.

Το έργο προβλέπει την τοποθέτηση Συστημάτων Αναχαίτισης Οχημάτων στις πλευρές και τις κεντρικές νησίδες της Λ. Κηφισού, από το ΣΕΦ στο Φάληρο μέχρι τη Νέα Φιλαδέλφεια, στο ύψος της Αττικής Οδού.

Το έργο δεν αντιμετωπίζει το κυκλοφοριακό πρόβλημα του άξονα αλλά βελτιώνει την οδική ασφάλεια ειδικότερα σε περιπτώσεις πρόσκρουσης οχημάτων πάνω στις νησίδες.

Ο Δυτικός Προαστιακός

Το έργο της νέας προαστιακής σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνα-Άνω Λιόσια-Ελευσίνα-Μέγαρα αποτελεί την δεύτερη μεγάλη παρέμβαση σε μέσα σταθερής τροχιάς στην ευρύτερη Αττική μετά την γραμμή 4 του Μετρό. Η σημασία του είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς δίνει πρόσβαση στον συγκοινωνιακό χάρτη Μετρό-Προαστιακού σε πολλές περιοχές της Δυτικής Αττικής και μπορεί με σωστή διαχείριση δρομολογίων να συμβάλει στην περαιτέρω ομαλοποίηση του κυκλοφοριακού συστήματος στα δυτικά της Αθήνας.

Το έργο  είναι σε εξέλιξη και αν όλα πάνε καλά μπορεί να δούμε τη νέα σιδηροδρομική προαστιακή γραμμή να λειτουργεί μέχρι το 2027. Τότε θα μπορεί ένας επιβάτης από την Ελευσίνα σε 20 λεπτά να είναι στο κέντρο της Αθήνας και σε λιγότερο από 40 λεπτά από τα Μέγαρα.

Η σήραγγα Σεπολίων

Ακόμα ένα σημαντικό έργο που αφορά τη βελτίωση του κυκλοφοριακού αλλά με περισσότερο τοπικό πρόσημο είναι η σιδηροδρομική σήραγγα Σεπολίων. Το έργο είναι σε εξέλιξη εδώ και αρκετά χρόνια και αφορά στην υπογειοποίηση του σιδηροδρομικού τμήματος από τον Κεντρικό Σιδηροδρομικό Σταθμό Αθηνών μέχρι τις Τρεις Γέφυρες.

Με την ολοκλήρωση του έργου θα υπάρχει ένας νέος τετραπλός σιδηροδρομικός διάδρομος από την Αθήνα μέχρι το ύψος της Αττικής Οδού απελευθερωμένος από την οδική κυκλοφορία της πόλης, αυξάνοντας την ασφάλεια των μετακινήσεων, την πύκνωση των επιβατικών και εμπορευματικών δρομολογίων αλλά και την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων πέριξ των γραμμών του σιδηροδρόμου.

Η επέκταση του Μετρό στο Ίλιον

Η επέκταση της γραμμής 2 στο Ίλιον είναι ακόμα μια μεγάλη παρέμβαση και ανάπτυξη του συστήματος των μέσων σταθερής τροχιάς της Αθήνας. Αφορά στην επέκταση από τον σημερινό τερματικό σταθμό Ανθούπολη με 3 νέους σταθμούς: Παλατιανή, Ίλιον και τέρμα στον σταθμό Άγιο Νικόλαο στα σύνορα με την περιοχή του Καματερού.

Με αυτή την επέκταση το Μετρό διεισδύει ακόμα περισσότερο στα πολυπληθή δυτικά προάστια, βελτιώνοντας την σύνδεση τους με το υπόλοιπο πολεοδομικό συγκρότημα.

Περιοχές όπως η Πετρούπολη, το Ίλιον, οι Άγιοι Ανάργυροι και το Καματερό θα συνδεθούν με άμεσα ή έμμεσα με το δίκτυο Μετρό και Προαστιακού της πόλης μειώνοντας παράλληλα την συνεχώς αυξανόμενη τοπική κυκλοφορία και ειδικότερα στους άξονες της Λεωφόρου Θηβών και κατ` επέκταση τις Λεωφόρους Αθηνών και Κηφισού. Προς το παρόν έχουμε έναν εν εξελίξει διαγωνισμό ο οποίος όμως για να προχωρήσει πρέπει να κλειδώσει χρηματοδοτικά.

Η Λεωφόρος Κύμης

Η επέκταση-υπογειοποίηση της Λεωφόρου Κύμης αφορά στην πρώτη στην πραγματικότητα επέκταση της Αττικής Οδού. Πρόκειται για την επέκταση της Λ.Κύμης μέχρι την Ε.Ο. Αθηνών-Θεσσαλονίκης θεωρείται κρίσιμης σημασίας καθώς θα δώσει εναλλακτικές διαδρομές στους οδηγούς από/προς την Αττική Οδό και θα βελτιώσει την κίνηση στον ανισόπεδο κόμβο της Μεταμόρφωσης που καθημερινά πολιορκείται.

Ο διαγωνισμός είναι σε εξέλιξη αλλά έχει τα προβλήματά του. Το πρώτο αφορά στην εύρεση της χρηματοδότησης και το δεύτερο στην αντιμετώπιση της προσφυγής του Δήμου Ηρακλείου που διαφωνεί με τον σχεδιασμό. Οι εξελίξεις για το συγκεκριμένο έργο αναμένονται από το 2026.

Οι μεγάλες παρεμβάσεις που παραμένουν σε εκκρεμότητα

Οι παραπάνω παρεμβάσεις αποτελούν ένα ισχυρό όπλο για την καταπολέμηση του κυκλοφοριακού κορεσμού της Αθήνας και γενικότερα της Αττικής όμως δεν αποτελούν πανάκεια.

Στις μεγάλες παρεμβάσεις που παραμένουν σε εκκρεμότητα μπορούμε να ξεχωρίσουμε δύο μεγάλες κατηγορίες. Τις οδικές παρεμβάσεις και την περαιτέρω εξάπλωση του Μετρό.

Στην πρώτη κατηγορία έχουμε κατατεθειμένες Πρότυπες Προτάσεις που αφορούν τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Λαύριο, Ραφήνα και την Σήραγγα Ηλιούπολης. Ειδικότερα το τελευταίο έργο θεωρείται κρίσιμης σημασίας γιατί συνδέεται και με τον υπό κατασκευή πόλο του Ελληνικού όπου η κυκλοφορία τα επόμενα χρόνια θα επιβαρυνθεί σημαντικά από τις οικιστικές, εμπορικές και τουριστικές αναπτύξεις.

Προβλέπεται παράλληλα και ανισοπεδοποίηση της Λ.Βουλιαγμένης από το ύψος περίπου του Αγίου Δημητρίου μέχρι το Ελληνικό. Προς το παρόν, είμαστε σε αναμονή αποφάσεων για τις συγκεκριμένες προτάσεις.

Το ίδιο ισχύει και για την πρόταση που έχει γίνει για τη δημιουργία ενός νέου άξονα μήκους περίπου 40-45χλμ που θα συνδέει την περιοχή της Ελευσίνας με τα Οινόφυτα και αποτελεί τη λεγόμενη “Παράκαμψη Αττικής“.

Με το συγκεκριμένο έργο δίνεται η ευκαιρία της χρήσης ενός άξονα που θα εξυπηρετεί ιδιαίτερα την βεβαρυμμένη περιοχή από το λιμάνι του Πειραιά μέχρι το Θριάσιο και θα αποφορτίσει σημαντικά την κίνηση από την Λεωφόρο Κηφισού. Η σημασία του άξονα Ελευσίνα-Οινόφυτα είναι ακόμα μεγαλύτερη αν σκεφτούμε ότι μειώνεται κατά περίπου 30 λεπτά η απόσταση σε σχέση πάντα με τις σημερινές κυκλοφοριακές συνθήκες.

Η δεύτερη κατηγορία αφορά τις νέες επεκτάσεις του Μετρό. Αυτές αφορούν κυρίως τι νέες επεκτάσεις της γραμμής 4 του Μετρό. Η πρώτη και πιο επείγουσα είναι η επέκταση προς Μαρούσι και Λυκόβρυση που θα καλύψει επιτέλους με Μετρό την Λ.Κηφισίας με περίπου 10 νέους σταθμούς.

Επίσης προβλέπονται επεκτάσεις από το Άλσος Βεϊκου μέχρι την Πετρούπολη και και ο νέος κλάδος από τον Ευαγγελισμό μέχρι την Δάφνη και την Ηλιούπολη. Επίσης στον σχεδιασμό υπάρχει ο νέος κλάδος της γραμμής 1 από το Θησείο μέχρι το Φάληρο και το Κέντρο Πολιτισμού Ι.Σ.Νιάρχος και η επέκταση της γραμμής 2 του Μετρό που θα καλύψει και τον πόλο Ελληνικού-Γλυφάδας.

Προς το παρόν δεν υπάρχει σαφές χρονικό πλαίσιο για τα παραπάνω έργα Μετρό τα οποία απαιτούν κεφάλαια πάνω από 3,5 δισ. ευρώ, τα οποία η χώρα μας τα αναζητά κατά βάση από ευρωπαϊκά κονδύλια και κυρίως το ΕΣΠΑ.