Τα έργα για Μετρό – Προαστιακό & οι επεκτάσεις Αττικής Οδού που αλλάζουν τις μετακινήσεις στην Αθήνα

Μια διαφορετική πόλη υπόσχεται να είναι η Αθήνα μέχρι το 2030 λόγω των επεκτάσεων που έχει μπει μπρος στο Μετρό και τον Προαστιακό αλλά και τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού και άλλων διορθωτικών παρεμβάσεων που θα γίνουν κυρίως στη Δυτική Αττική.

Τα έργα τα οποία είτε κατασκευάζονται είτε είναι σε φάση δημοπράτησης από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τις ΔΕΚΟ του υπόσχονται μια νέα εικόνα της πόλης αλλά και της Αττικής. Δυστυχώς η προηγούμενη δεκαετία της οικονομικής κρίσης δεν επέτρεψε την παραγωγή έργων που να βελτιώσουν τις επιδόσεις σε κυκλοφοριακό επίπεδο, έχοντας ως αποτέλεσμα την γρήγορη επιστροφή σε ρυθμούς κορεσμού σε πολλούς οδικούς άξονες της πρωτεύουσας, ακόμα και στην Αττική Οδό.

Στα έργα σταθερής τροχιάς, το Μετρό μέχρι το 2030 θα αποκτήσει μια νέα γραμμή που θα καλύψει περιοχές του κέντρου, των ανατολικών και βόρειων προαστίων και θα επεκτείνει την 2η γραμμή του μέχρι το Ίλιον. Παράλληλα ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος θα επεκταθεί στα τρία μεγάλα περιφερειακά λιμάνι της Αττικής καλύπτοντας και περιοχές οι οποίες είναι σε μεγάλη οικιστική και βιομηχανική ανάπτυξη. Τρεις διαγωνισμοί είναι ταυτόχρονα σε εξέλιξη.

Στα οδικά έργα είμαστε ένα βήμα πιο πίσω. Πέρα από το έργο της επέκτασης της Λ.Κύμης που αναμένεται να υπογραφεί, αναμένουμε την έναρξη των διαγωνισμών για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού, της Δυτικής Περιφερειακής Αιγάλεω αλλά και της ολοκλήρωσης της δημοπράτησης της υποθαλάσσιας Σαλαμίνας. Ας δούμε αναλυτικά το πρόγραμμα των έργων για το Μετρό, τον Προαστιακό και τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού.

Με 90 σταθμούς το 2030 το Μετρό

Μετά έναρξη του διαγωνισμού του έργου επέκτασης του Μετρό προς Ίλιον τον περασμένο Μάιο, το δίκτυο του Μετρό μπαίνει σε μια νέα φάση στην οποία υπολογίζεται πως θα προσθέσει 19 σταθμούς μέχρι το 2030 με δύο τουλάχιστον έργα Μετρό να κατασκευάζονται ταυτόχρονα. Στόχος είναι από τους 71 σταθμούς που έχει σήμερα το δίκτυο Μετρό της Αθήνας, να σκαρφαλώσει στους 90 σταθμούς. Σε αυτό θα δούμε να συμβάλλουν τρία έργα:

Η γραμμή 4, της οποίας η κατασκευή ξεκίνησε το 2021, περνάει φέτος σε πιο ώριμη φάση και θα δούμε φέτος να ξεκινά ο Μετροπόντικας και να εκκινά η κατασκευή των πρώτων σταθμών. 15 νέοι σταθμοί θα προστεθούν στο δίκτυο από τη νέα πορτοκαλί γραμμή: ΑΛΣΟΣ ΒΕΙΚΟΥ, ΓΑΛΑΤΣΙ, ΕΛΙΚΩΝΟΣ, ΚΥΨΕΛΗ, ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ, ΕΞΑΡΧΕΙΑ, ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ, ΚΟΛΩΝΑΚΙ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ, ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ, ΖΩΓΡΑΦΟΥ, ΙΛΙΣΙΑ, ΓΟΥΔΗ. Τα έργα τρέχει το σχήμα ΑΒΑΞ-GHELLA-ALSTOM ενώ τις πρόδρομες εργασίες η ΕΡΕΤΒΟ.

Το έργο της Ελληνικό Μετρό, η γραμμή 4 θα συνδεθεί με τις άλλες γραμμές του δίκτυου με 2 σταθμούς: Με τον σταθμό Ακαδημία (σύνδεση με τον σταθμό Πανεπιστήμιο της γραμμής 2 μέσω μιας υπόγειας διάβασης) και με τον σταθμό Ευαγγελισμό όπου θα συνδεθεί με τον ομώνυμο σταθμό της Γραμμής 3. Εδώ βέβαια θα πρέπει να σημειώσουμε την αστοχία κατά την διάρκεια ωρίμανσης του έργου καθώς δεν προβλέφθηκε στο έργο να κατασκευαστεί και ο σταθμός ΚΑΤΕΧΑΚΗ που θα συνδέει τις γραμμές 3 και 4. Ο σταθμός περιλαμβάνεται στην επόμενη επέκταση της γραμμής 4 προς Μαρούσι-Εθνική Οδό, ωστόσο θα μπορούσε να γίνει ένας μικρός συμπληρωματικός διαγωνισμός που να διορθώσει αυτή την “αστοχία”.

Το δεύτερο έργο της ΕλληνικόΜετρό είναι η επέκταση της γραμμής 2 προς Ίλιον. Το έργο είναι σε διαδικασία έναρξης της Β`φάσης του διαγωνισμού και 4 σχήματα διεκδικούν τη σύμβαση. Λόγω της φύσης του διαγωνισμού δεν αναμένεται να υπογραφεί πριν το τέλος του 2024. Περιλαμβάνει 3 σταθμούς; ΠΑΛΑΤΙΑΝΗ, ΙΛΙΟΝ, ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ. Μάλιστα ο σταθμός ΙΛΙΟΝ θα είναι μελλοντικά σταθμός σύνδεσης με τον ομώνυμο σταθμό της γραμμής 4 (μελλοντική επέκταση της γραμμής προς Πετρούπολη). Στην κατασκευή του σταθμού προβλέπονται οι αναμονές σύνδεσης.

Προαστιακός των 4 λιμανιών

Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει σε φάση διαγωνισμού μέσω της ΕΡΓΟΣΕ δύο μεγάλες επεκτάσεις. Αφορά στις επεκτάσεις προς Λαύριο και Ραφήνα. Παράλληλα ο ΟΣΕ έχει σε φάση υπογραφής του έργου την νέα προαστιακή γραμμή από τα Άνω Λιόσια μέχρι την Ελευσίνα.

Η επέκταση από Κορωπί προς Λαύριο θα περιλαμβάνει δύο σιδηροδρομικούς σταθμούς (Μαρκόπουλο και Λιμάνι Λαυρίου) και πέντε σιδηροδρομικές στάσεις (Καλύβια, Κερατέα, Δασκαλειό, Θορικό, Κυπριανός). Η απόσταση Αθήνα-Λαύριο θα διεξάγεται σε 55 λεπτά και Κορωπί-Λαύριο σε 28 λεπτά με την ολοκλήρωση της επέκτασης. Το κόστος έχει υπολογισθεί σε ποσό με ΦΠΑ 484 εκατ. ευρώ και το έργο έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.

Η επέκταση προς Ραφήνα συζητείται εδώ και χρόνια. Η σκέψη είναι να φτάσει μέχρι το Λιμάνι της Ραφήνας ως επέκταση από το Αεροδρόμιο και η απόσταση είναι περίπου 7χλμ. Προβλέπονται οι εξής νέοι προαστιακοί σταθμοί: Συνεδριακό Κέντρο Αεροδρομίου, Σπάτα, Αρτέμιδα, Διασταύρωση Ραφήνας και τερματικός ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Λιμένα Ραφήνας. Παράλληλα εξετάζεται και δεύτερη σύνδεση από την Παλλήνη προκειμένου να εξυπηρετούνται επαρκώς όλες οι περιοχές.  O διαγωνισμός από την ΕΡΓΟΣΕ είναι σε εξέλιξη από το 2022.

Το τρίτο έργο από τον ΟΣΕ, είναι η νέα προαστιακή γραμμή Άνω Λιόσια-Ελευσίνα-Μέγαρα μήκους 36χλμ. Αφορά στην αναβίωση της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας-Κορίνθου που έχει καταργηθεί εδώ και περίπου 15 χρόνια. Στόχος της είναι να καλύψει μέρος της Δυτικής Αττικής και τις μεγάλες ΒΙΠΕ που έχει. Ο διαγωνισμός έχει σχεδόν ολοκληρωθεί καθώς απομένει η παρουσίαση στη Βουλή και να “πέσουν” οι υπογραφές. Ανάδοχος του έργου είναι η ΜΕΤΚΑ μέλος της Μytilineos.

Με την ολοκλήρωση των έργων ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος της Αθήνας, θα έχει δίκτυο 5 γραμμών και πρόσβαση στα 4 μεγάλα λιμάνια της Αττικής.

Τα οδικά έργα στα Δυτικά και οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού

Φεύγοντας από τα έργα σταθερής τροχιάς, θα διαπιστώσουμε κινητικότητα και στα οδικά έργα. Πιο προχωρημένος είναι ο διαγωνισμός για την υποθαλάσσια Σαλαμίνας η οποία όμως κινείται με πολύ αργούς ρυθμούς. Στην ίδια περιοχή, την Δυτική Αττική, προετοιμάζεται και ο διαγωνισμός για την ολοκλήρωση της Δυτικής Περιφερειακής Υμηττού και του τριπλού κόμβου στον Σκαραμαγκά. Τα έργα αυτά αναμένεται να αλλάξουν τον χάρτη των οδικών μετακινήσεων από/προς το λιμάνι του Πειραιά αλλά και των περιοχών γύρω από αυτό.

Στα βόρεια, σε φάση υπογραφής σύμβασης είναι η πρώτη επέκταση της Αττικής Οδού που αφορά στην επέκταση της Λεωφόρου Κύμης μέχρι τον κόμβο Καλυφτάκη στην Λυκόβρυση. Το έργο θα κατασκευαστεί από το σχήμα ΤΕΡΝΑ-ΑΚΤΩΡ-ΙΝΤΡΑΚΑΤ. Αυτό θα γίνει εφόσον περάσει τον σκόπελο της δικαστικής προσφυγής του Δήμου Ηρακλείου που συζητήθηκε στο ΣτΕ πριν λίγες ημέρες.

Σε αναμονή οριστικών αποφάσεων είμαστε όμως για τις τρεις μεγάλες επεκτάσεις της Αττικής Οδού. Η πρώτη, η σήραγγα Ηλιούπολης θεωρείται η πιο σημαντική οδική παρέμβαση στην πρωτεύουσα. Οι μελέτες τρέχουν από την Lamda Development καθώς θα εξυπηρετεί -μεταξύ άλλων- και τις ανάγκες της ταχείας σύνδεσης του Ελληνικού με το Αεροδρόμιο με τα βόρεια προάστια της πόλης.

Παράλληλα θα έχουμε ακόμα δύο επεκτάσεις, προς Ραφήνα και Λαύριο. Με αυτές τις δύο επεκτάσεις θα καλυφθεί στο σύνολο της η Ανατολική Αττική και θα κλείσει για την επόμενη 20ετία, το κεφάλαιο ανάπτυξης της Αττικής Οδού.

Για τα έργα αυτά έχει κατατεθεί Πρότυπη Πρόταση από το σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΒΑΞ – ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ πριν από τις εθνικές εκλογές του Ιουνίου. Είναι η πρώτη του είδους της και εδώ αναμένουμε εξελίξεις. Το βέβαιο είναι ότι τα έργα για το Μετρό, τον Προαστιακό και τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού θα μας απασχολήσουν τα επόμενα χρόνια λόγω της σπουδαιότητας τους.