Στρατηγικός ο ρόλος του τουρισμού στη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων

Με την οικοδόμηση ενός νέου “Οδικού Χάρτη” στις σχέσεις Ελλάδος – Τουρκίας επιχειρείται η αποκλιμάκωση της έντασης με τη γειτονική χώρα, μετά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Άγκυρα. Α.Τσίπρας και Τ.Ερντογάν μπορεί να ήταν εξαιρετικά φειδωλοί και προσεκτικοί στις δημόσιες δηλώσεις τους, παρόλα αυτά διαρρέεται πολύ έντονα ότι υπάρχει ανάγκη και από τις δύο πλευρές για εφαρμογή μιας θετικής ατζέντας στα ελληνοτουρκικά.

Η αρχή θα γίνει με το πεδίο της οικονομίας αλλά και την προώθηση διμερών συνεργασιών. Σε αυτό το πλαίσιο θα προχωρήσει η ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης – Σμύρνης, ενώ στη συμπρωτεύουσα θα πραγματοποιηθεί το ανώτατο συμβούλιο κυβερνητικής συνεργασίας των δύο χωρών.

Στρατηγικό ρόλο στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κρατών, αναμένεται να διαδραματίσει ο τουρισμός. Καθώς, επιλέχθηκε ως ο μοναδικός παραγωγικός κλάδος που μπορεί πολύ άμεσα να αμβλύνει τις εντάσεις και να ανοίξει το δρόμο για ουσιαστικό διάλογο.

Έτσι, πέρα από τον Ναύαρχο Αποστολάκη στην Άμυνα, το Γιώργο Κατρούγκαλο στο ΥΠΕΞ και το επιτελείο του ΥΠΟΙΚ, η θέση της Υπουργού Τουρισμού, Έλενας Κουντουρά, θα εξελιχθεί σε κεντρική στις σχέσεις των δύο χωρών.

Η τουριστική κίνηση μεταξύ των δύο χωρών, τα κοινά προγράμματα κρουαζιέρας και ο φόβος των Τούρκων ότι η σημαντική ανάκαμψη της τουρκικής τουριστικής αγοράς την περασμένη χρονιά ίσως γκρεμιστεί δίχως τη συνεργασία με την ισχυρή και “υγιή” τουριστικά Ελλάδα, επέβαλλαν τον τουρισμό ως στρατηγικό πυλώνα ανάπτυξης των ελληνοτουρκικών οικονομικών σχέσεων.

Περισσότεροι από 1 εκατ. Τούρκοι τουρίστες επισκέφθηκαν ελληνικούς προορισμούς το 2018 και σχεδόν 500.000 Έλληνες την Τουρκία, ενώ εκατομμύρια τουρίστες τρίτων χωρών διακινούνται ετησίως μεταξύ των δύο χωρών. Η ελληνική πλευρά έχει αιτηθεί ήδη τη μετατόπιση κονδυλίων από τα επιδοτούμενα αεροπορικά προγράμματα της τουρκικής κυβέρνησης σε εκείνα της κρουαζιέρας, ώστε να δοθούν επιπλέον κίνητρα σε διεθνείς ομίλους κρουαζιέρας να δραστηριοποιηθούν πιο δυναμικά στην αγορά της Ανατολικής Μεσογείου.

Η ενέργεια αυτή θα έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την ελληνική κρουαζιέρα, καθώς το 80% των προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων των κοινών προγραμμάτων Ελλάδας-Τουρκίας, γίνεται σε ελληνικά λιμάνια.

Σύμφωνα δε με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η τουρκική κυβέρνηση διέθεσε το 2017 μέσω του κρατικού της προϋπολογισμού 120,4 εκατομμύρια ευρώ για τον τουρισμό, εκ των οποίων τα 33,7 εκατομμύρια ευρώ αφορούσαν λειτουργικά έξοδα, κρατικές ενισχύσεις και επενδύσεις σε τουριστικές υποδομές, και τα υπόλοιπα 86,7 εκατομμύρια ευρώ κάλυψαν το κόστος διεθνούς προβολής και προώθησης.

Ενώ, για το 2018 ως επιπλέον μέτρο στήριξης του τουρκικού τουρισμού, η τουρκική κυβέρνηση υιοθέτησε μία πιο επιθετική επιδοματική πολιτική και επιχορήγησε πτήσεις από τη Δυτική Ευρώπη και τη Ρωσία από 1.500 έως 9.000 δολάρια ανά πτήση, για να κρατήσει σε υψηλά επίπεδα τη συνδεσιμότητα της Κωνσταντινούπολης και των κύριων τουριστικών της προορισμών και να αντιστρέψει το κύμα φυγής των ευρωπαϊκών αερομεταφορέων.

Ανάλογες επιχορηγήσεις δόθηκαν σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις για να υποστηριχθεί η πολιτική χαμηλών τιμών έναντι των υπολοίπων χωρών της Μεσογείου, και να “γεμίσουν” ξανά τουρίστες τα τουρκικά θέρετρα.

Ο φόβος των Τούρκων ξενοδόχων, μετά και την κρίση συναλλάγματος που πλήττει την τουρκική οικονομία, είναι το τι θα συμβεί στον τουρισμό της γείτονος αν σταματήσουν ή μειωθούν οι εγγυήσεις και οι αδρές επιχορηγήσεις πτήσεων και τουριστικών πακέτων. Μιας και η ελληνική τουριστική αγορά την τελευταία τετραετία πέτυχε να αυτονομηθεί εντελώς από την τουρκική, και να αναπτυχθεί κατακόρυφα από το 2014 μέχρι το 2018 πάνω από 35%, προσελκύοντας ποιοτικότερο τουρισμό από νέες αγορές εκτός Ευρώπης (Κίνα, Αμερική). Ενώ, σε όρους επενδύσεων το ξενοδοχειακό δυναμικό της Ελλάδας αυξήθηκε σχεδόν 50.000 νέες κλίνες σε ξενοδοχεία υψηλών κατηγοριών 4-5 αστέρων από το 2015 έως σήμερα.

Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ