Σταθάκης: Οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε επιθετικά το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας

«Η συζήτηση για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) ξεπερνάει τα κόμματα. Οι στόχοι αποτελούν δεσμεύσεις της χώρας εντός ενός ευρωπαϊκού πλαισίου και θεωρώ ότι μέσα από τη συζήτηση θα υπάρξει συναίνεση και θα καταλήξουμε σε μία εθνική συμφωνία». Αυτό, υπογράμμισε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, μιλώντας σήμερα στο 23^ο Εθνικό Συνέδριο Ενέργειας που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο κ. Σταθάκης παρουσίασε δύο βασικούς πυλώνες του ΕΣΕΚ, το οποίο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση:

Εξοικονόμηση ενέργειας

Προβλέπονται σημαντικές παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης σε πλήθος κλάδων της οικονομίας, με στόχο να επιτυγχάνεται ετήσιος ρυθμός βελτίωσης τουλάχιστον 1,5%. Ήδη, στο πλαίσιο του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον-ΙΙ», πραγματοποιούνται παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης σε κατοικίες συνολικού προϋπολογισμού 525 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, είπε ο Υπουργός, χρειαζόμαστε ένα πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ΄ οίκον» ετησίως, που ισοδυναμεί με ενεργειακές παρεμβάσεις σε περίπου 50.000 κατοικίες, για να φτάσουμε τους στόχους του 2030. Πρόσθεσε ακόμη, ότι προωθείται ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αναβάθμισης των δημοσίων κτηρίων, προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ, καθώς και εξειδικευμένα προγράμματα για τη βιομηχανία και τις τουριστικές εγκαταστάσεις.

Σημαντική συμβολή στην εξοικονόμηση ενέργειας  έχει και ο εξηλεκτρισμός κλάδων που σήμερα καίνε πετρέλαιο, όπως οι μεταφορές, αλλά και η ψύξη – θέρμανση. Το ΕΣΕΚ θέτει τον στόχο μέχρι το 2025 ένα στα τρία εισαγόμενα αυτοκίνητα να είναι ηλεκτρικά και μέχρι το 2030 να αντιπροσωπεύουν το 10% του στόλου.

Αναδιάρθρωση ενεργειακού μείγματος

Ο στόχος για το 2030 είναι αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ (στο 32% στη συνολική κατανάλωση και στο 55%-57% στην ηλεκτροπαραγωγή), περιορισμός του ρόλου του λιγνίτη (στο 17%) και αξιοποίηση του φυσικού αερίου ως σταθεροποιητικό παράγοντα για τη μεταβατική περίοδο.

«Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) θα είναι ο μεγάλος κερδισμένος της ενεργειακής μετάβασης. Το ΕΣΕΚ προβλέπει επενδύσεις 8,5 δισ. ευρώ σε έργα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ», επισήμανε ο κ. Σταθάκης. Προς αυτή την κατεύθυνση, ανέφερε τις θεσμικές πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η κυβέρνηση, μεταξύ των οποίων είναι η αντικατάσταση του συστήματος εγγυημένων τιμών για αποζημιώσεις ΑΠΕ με σύστημα ανταγωνιστικών διαδικασιών, η διαμόρφωση χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ καθώς και η νομοθέτηση θεσμικού πλαισίου για τις ενεργειακές κοινότητες. «Εκτιμούμε ότι το 2019 θα είναι χρονιά έκρηξης των ενεργειακών κοινοτήτων, ανοίγοντας το δρόμο σ΄ έναν νέο δυναμικό παίκτη στην αγορά των ΑΠΕ», τόνισε.

Σε ό,τι αφορά τον λιγνίτη, ο Υπουργός υπογράμμισε ότι η συμμετοχή του στο ενεργειακό μείγμα θα πρέπει να περιοριστεί, με βασική αρχή ότι οι μονάδες που κλείνουν τον κύκλο τους δεν θα αντικαθίστανται, προσθέτοντας ότι αυτό θα πρέπει να γίνει σταδιακά και μεθοδικά προνοώντας για το μέλλον των εργαζομένων στον κλάδο και των περιοχών που φιλοξενούν τις λιγνιτικές μονάδες.

Καύσιμο – γέφυρα για την ενδιάμεση περίοδο, θα είναι το φυσικό αέριο. Ο κ. Σταθάκης επισήμανε τη δυνατότητα της χώρας να μετατραπεί σε πύλη της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου, αναφέροντας τα έργα εμβληματικής σημασίας που προωθούνται και υλοποιούνται (TAP, IGB, κατασκευή άλλων αγωγών στις όμορες χώρες, όπως αυτός που θα συνδέει τη Βουλγαρία με τη Σερβία και άλλων μικρότερων αγωγών, όπως αυτός που θα συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τα Σκόπια).

Ταυτόχρονα, προβλέπονται επενδύσεις ύψους 8,8 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία στις υποδομές του ηλεκτρικού συστήματος. Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιούνται τα έργα για τη διασύνδεση των Κυκλάδων και της Κρήτης, ενώ προωθείται η διασύνδεση της χώρας με τις γειτονικές στην κατεύθυνση διαμόρφωσης μιας περιφερειακής ενοποιημένης αγοράς στο πλαίσιο του λεγόμενου μοντέλου – στόχου (Target model). Το πλαίσιο λειτουργίας των σχετικών  αγορών έχει ήδη διαμορφωθεί και το Χρηματιστήριο Ενέργειας αναμένεται να ενεργοποιηθεί στα μέσα του 2019.

«Οι πρωτοβουλίες αυτές δεν θα ήταν εφικτές αν προηγουμένως δεν είχαμε προχωρήσει στην πλήρη απελευθέρωση των αγορών», τόνισε ο Υπουργός, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση προχώρησε, ταυτόχρονα, σε όλες τις αναγκαίες θεσμικές παρεμβάσεις. Βασική αρχή είναι ο διαχωρισμός της ιδιοκτησίας των δικτύων από το εμπορικό κομμάτι, διασφαλίζοντας ότι το Δημόσιο θα διατηρήσει αυξημένη παρουσία στα δίκτυα και πουλώντας πλειοψηφικό μερίδιο σε στρατηγικούς επενδυτές στα εμπορικά κομμάτια.

Κλείνοντας την ομιλία του, ο Υπουργός τόνισε ότι αναπόσπαστο κομμάτι του σχεδιασμού της κυβέρνησης είναι η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. «Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στοχεύουν στην ενίσχυση του ανταγωνισμού, προκειμένου να μειωθούν οι τιμές και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στο αγαθό της ενέργειας. Το «πράσινο μέλλον» δεν μπορεί παρά να τους αγκαλιάζει όλους, οπότε οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε επιθετικά το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας».