Στασινός: οι επενδύσεις στη συντήρηση και την ανακατασκευή υποδομών πρέπει να γίνουν επιλέξιμες

Να πρωτοστατήσει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε στο πλαίσιο της Ανθεκτικότητας, να δημιουργηθεί ένα ειδικό ταμείο για στατικό έλεγχο και ενίσχυση των κατασκευών και παράλληλα σε εθνικό επίπεδο να ισχύσουν φορολογικά κίνητρα στους πολίτες, για στατική ενίσχυση σε κάθε κτίριο προ του 1985 και τη σύγχρονη διαχείριση των ομβρίων υδάτων σε παλαιές οικοδομές, με αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων και άλλα μέτρα σε εθνικό επίπεδο, που θα μπορούσαν να ληφθούν, όπως η χρήση των πόρων από τα πρόστιμα των αυθαιρέτων, πρότεινε ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Γιώργος Στασινός, κατά την εναρκτήρια ομιλία του στο 4ο συνέδριο του ΤΕΕ για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και την εφαρμογή της, GreenDealGreece 2024, που διοργανώνει το Επιμελητήριο μαζί με τον κόμβο ενημέρωσης economix.gr.

Ο Γιώργος Στασινός τόνισε παράλληλα τη σημασία του ελέγχου και της συντήρησης των υποδομών στην εποχή της κλιματικής κρίσης, τονίζοντας ότι: «το ευρωπαϊκό οικοδόμημα συνολικά κινδυνεύει αν οι ηγεσίες δεν αποφασίσουν ότι οι επενδύσεις στη συντήρηση και την ανακατασκευή υποδομών πρέπει να γίνουν επιλέξιμες». Αναφέρθηκε παράλληλα στον κτιριακό τομέα σημειώνοντας ότι πάνω από το 70% των κτιρίων της χώρας έχει κλείσει ήδη τα 40 χρόνια ζωής, χωρίς σύγχρονη αντισεισμική προστασία και χωρίς ενεργειακή απόδοση και ζήτησε να συνεχιστούν και να ενισχυθούν οι επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας, ειδικά στο κτιριακό απόθεμα, είναι επενδύσεις χαμηλού κόστους και υψηλής απόδοσης.

«Σήμερα, το ΤΕΕ έχει προχωρήσει και έχει συμβασιοποιήσει μελέτες για πολεοδομικά σχέδια σε περισσότερες από 700 δημοτικές ενότητες της χώρας» υπογράμμισε o πρόεδρος του ΤΕΕ και επισημαίνοντας ότι «τα χρονοδιαγράμματα είναι πιεστικά αλλά οι μελέτες θα προχωρήσουν και θα ολοκληρωθούν» σημείωσε ότι: «Είναι δουλειά της Πολιτείας, του αρμόδιου Υπουργείου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, να μπορέσει να ετοιμάσει τα αντίστοιχα προεδρικά Διατάγματα για τα Πολεοδομικά Σχέδια εντός εύλογου χρόνου».

Παράλληλα ο Γιώργος Στασινός αναφέρθηκε στη δίκη του ΣτΕ, που κρίνεται η συνταγματικότητα των κινήτρων του ΝΟΚ, τονίζοντας ότι: «Tα κίνητρα του ΝΟΚ «αφορούν την ανθεκτικότητα των κτιρίων, των πόλεων και της χώρας γενικότερα» και «επενδύσεις χωρίς κανένα δημοσιονομικό κόστος, με όφελος για ολόκληρη την κοινωνία».

Αναφέροντας ότι το ΤΕΕ άσκησε παρέμβαση υπέρ της συνταγματικότητας των κινήτρων του ΝΟΚ και κατέθεσε στο ΣτΕ απόψεις και μελέτες τόσο με βάση άλλες χώρες όσο και με βάση τα επιστημονικά δεδομένα, ο πρόεδρος του ΤΕΕ έστειλε μήνυμα προς τους δικαστές του ΣτΕ, λέγοντας ότι: «Πρέπει και οι δικαστές που αποφασίζουν αλλά και όσοι αντιδρούν στο ΝΟΚ να καταλάβουν ότι η εποχή έχει αλλάξει, η κοινωνία και η τεχνολογία προχωρούν μπροστά», προσθέτοντας ότι:

«Μαζί με την κοινωνία, πρέπει να εξελίσσονται και οι νόμοι αλλά και η νομολογία και οι αποφάσεις των δικαστηρίων» και αναφέροντας ότι: «η χώρα μας δεν έχει την πολυτέλεια να ξαναγυρίσει στο παρελθόν. Έχει όλα τα εφόδια να τρέξει στο μέλλον. Ας μην την κρατήσουμε πίσω με φθηνά νομικά τερτίπια»

Για τον τομέα της ενέργειας ο Πρόεδρος του ΤΕΕ τόνισε ότι επενδύσεις σε δίκτυα και ΑΠΕ έχουν πρακτικά οφέλη στην τσέπη των πολιτών και η υιοθέτηση μικρών ΑΠΕ μέσα στις πόλεις και η αυτοπαραγωγή μπορεί να δώσει λύσεις και στα νοικοκυριά και στη χώρα συνολικά. Παράλληλα είπε ότι: «η έρευνα και η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, όπως το υδρογόνο, δεν είναι κάτι αόριστο και άσχετο με τη ζωή τους. Η συζήτηση για τους μικρούς αρθρωτούς πυρηνικούς αντιδραστήρες και την πυρηνική σύντηξη δεν είναι κάτι θεωρητικό και μακρινό, είναι δίπλα μας και έρχεται» σημειώνοντας ότι: «χρειάζονται γρήγορα επενδύσεις σε παραγωγή, μεταφορά και διανομή. Με μεγάλο κόστος, αλλά πολύ μεγαλύτερη αξία».

«Επένδυση στην Ανθεκτικότητα, στην πρόληψη και όχι στην επούλωση των πληγών των φυσικών καταστροφών»

«Η επένδυση στην Ανθεκτικότητα, στην πρόληψη και όχι στην επούλωση των πληγών των φυσικών καταστροφών, είναι επένδυση ωφέλιμη για όλους» τόνισε ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Γιώργος Στασινός, αναφέροντας ότι: «σημασία έχει πόσο γρήγορα θα γίνουν όσα λέμε και πόσο αποτελεσματικοί θα είμαστε», τόνισε, αναλύοντας ένα συνολικό πλέγμα προτάσεων για την ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Επισήμανε μάλιστα, τη δυνατότητα, με αυτό τον τρόπο, να επιτευχθεί ένας διπλός στόχος: Ένα νέο αναπτυξιακό «άλμα» με βάση τον τεχνικό κλάδο, με μέρισμα για όλους, ενώ ταυτόχρονα, η κοινωνία μπορεί να νιώθει πιο ασφαλής, σε μια εποχή με πολλές αβεβαιότητες, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, θέτοντας στο επίκεντρο της ομιλίας του τον πράσινο ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας.

Σύμφωνα με τον κ. Στασινό: «Η ανθεκτικότητα ήρθε στο προσκήνιο και θα μείνει ως συστατικό στοιχείο πλέον της ασφάλειας», ενώ πρόσθεσε ότι: «Είναι στο χέρι μας, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας μαζί, να δώσουμε τις λύσεις που απαιτούν οι προκλήσεις του σήμερα. Για ένα καλύτερο αύριο για όλους».

Ειδικότερα, ο κ. Στασινός επισήμανε την ανάγκη για την προώθηση δράσεων για τον προσεισμικό έλεγχο των δημοσίων κτιρίων, ένα έργο «ορόσημο» όπως το χαρακτήρισε, το οποίο αποτελεί έμπρακτη απόδειξη του κοινωνικού ρόλου των μηχανικών, οι οποίοι βρίσκονται στο επίκεντρο της Ανθεκτικότητας, όπως είπε.

Αναφέρθηκε, μάλιστα, στα εξής έργα του ΤΕΕ: Το Εθνικό Μητρώο Υποδομών έχει κύριο στόχο την Ανθεκτικότητα, μέσα από τη συντήρηση των υποδομών, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης και η Ηλεκτρονική Έκδοση Οικοδομικών Αδειών, αλλά και νέα, σύγχρονα έργα, που βελτιώνουν άμεσα την Ανθεκτικότητα των Υποδομών, όπως οι Έξυπνες Γέφυρες, όπου το ΤΕΕ ανέλαβε να προχωρήσει ένα κεντρικό σύστημα παρακολούθησης με αισθητήρες σημαντικών οδικών και σιδηροδρομικών γεφυρών, οι Έξυπνες Διαβάσεις, και ο Οδοφωτισμός μεγάλων οδικών αξόνων.

Αναφέρθηκε στην ψηφιοποίηση του τεχνικού κλάδου, με την αφοσίωση στην προώθηση του Building Information Mode, στην υιοθέτηση της τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά και στις προκλήσεις όμως αντιμετωπίζουμε στην πράσινη μετάβαση και την ανθεκτικότητα στην Ενέργεια.

Εύρεση πόρων και χρηματοδοτήσεων για συντήρηση των υποδομών

Ο Γιώργος Στασινός τόνισε την ανάγκη για την εύρεση πόρων και χρηματοδοτήσεων για τη συντήρηση των υποδομών, σημειώνοντας ότι «οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί μέχρι σήμερα,παρά τα πολλά που έχουν προσφέρει στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και περιφέρειες, δεν προβλέπουν χρηματοδοτήσεις για συντήρηση υποδομών ούτε ανακατασκευή». Πλέον, κατά τον ίδιο, υπάρχει η ευκαιρία με τη νέα Κομισιόν που αναλαμβάνει σε λίγες ημέρες, να το αλλάξει αυτό.

Ευκαιρία, επίσης, αποτελεί «η συζήτηση που ξεκινάει ήδη για το αν ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα παραταθεί ή αν θα υπάρξει έναν νέο εργαλείο και τι θα περιέχει αυτό και πώς θα χρηματοδοτηθεί και με τη νέα Πολιτική Συνοχής για την επόμενη προγραμματική περίοδο που τώρα θα ξεκινήσουμε να σχεδιάζουμε στην Ευρώπη».

Προειδοποίησε μάλιστα λέγοντας ότι «πιστεύω ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα συνολικά κινδυνεύει αν οι ηγεσίες δεν αποφασίσουν ότι οι επενδύσεις στη συντήρηση και την ανακατασκευή υποδομών πρέπει να γίνουν επιλέξιμες». Όπως εξήγησε, «οι κοινωνίες δεν μπορούν να καταλάβουν πως οι πολιτικοί εγκαινιάζουν μια νέα γέφυρα αλλά αφήνουν την επόμενη, που είναι παλιά, να κινδυνεύει. Η γραφειοκρατία των Βρυξελλών μπορεί να πιστεύει ότι οι εθνικοί προϋπολογισμοί αρκούν για τα έργα συντήρησης, όμως η αλήθεια είναι διαφορετική και πιστεύω ότι υπό το πρίσμα των αναγκών να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση, θα το καταλάβουν και οι γραφειοκράτες».

Για τον λόγο αυτό, κάλεσε την Ελληνική Κυβέρνηση «να βρεθεί στην πρωτοπορία αυτής της ευρωπαϊκής συζήτησης.Το ΤΕΕ μπορεί να βοηθήσει και να τεκμηριώσει τις ανάγκες, να σχεδιάσει εργαλεία, να δώσει τεχνικές κατευθύνσεις και να συμβάλλουμε να αλλάξει νοοτροπία και η χώρα και η ΕΕ».

Τέσσερα βήματα για την ανθεκτικότητα κτιρίων και υποδομών

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ επέμεινε στο ζήτημα των συντηρήσεων και την ανάγκη να βρεθεί ο χώρος τώρα που οι χρηματοδοτήσει και τα έργα τρέχουν ξανά. Οι συντηρήσεις θα πρέπει να αφορούν και τα κτίρια, το γερασμένο κτιριακό απόθεμα, όπου υπάρχει, καθώς και των δημόσιων έργων και κάθε είδος υποδομών, πολλά από τα οποία έχουν δεκαετίες να συντηρηθούν συνολικά.

Περιγράφοντας τα βήματα για την επίτευξη αυτού του στόχου, ο Γιώργος Στασινός τόνισε:

• Πρώτο βήμα να μετρήσουμε.Μέσα από το Εθνικό Μητρώο Υποδομών, για παράδειγμα, που είναι ο άτλαντας της καταγραφής των δημόσιων υποδομών.
• Δεύτερο βήμα να μετράμε διαρκώς, μέσα από έργα όπως οι Έξυπνες Γέφυρες, με αισθητήρες και συστήματα αναφοράς.
• Τρίτο βήμα να ελέγχουμε. Έχουμε πλέον εργαλεία και μπορούμε να βρούμε τεχνογνωσία, όπως κάνουμε με τον προσεισμικό έλεγχο κτιρίων.
• Τέταρτο βήμα και απολύτως απαραίτητο βήμα: να συντηρούμε σχεδιάζοντας, ορθολογικά με βάση τα συνδυαστικά και διαλειτουργικά δεδομένα που θα έχουμε.

Φυσικά, κατά τον Γιώργο Στασινό χρειάζεται, επιπλέον «να καινοτομήσουμε, πολιτικά με ρηξικέλευθες και οραματικές προσεγγίσεις για τη χρηματοδότηση της συντήρησης. Οικονομικά, με καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία. Τεχνικά, με ενσωμάτωση των πράσινων υλικών και των νέων τεχνολογιών στη συντήρηση και ανακαίνιση παλαιών υποδομών».

Προτάσεις για κίνητρα προς τους πολίτες

Ο Γιώργος Στασινός υπογράμμισε την ανάγκη εύρεσης πόρων και χρηματοδοτήσεων για τη συντήρηση των υποδομών, ιδιαίτερα στον γερασμένο κτιριακό τομέα στη χώρα. «Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε τις επενδύσεις στα παλαιά κτίρια, να συνεχίσουμε τις επενδύσεις στα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας,», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας, τις εξής προτάσεις για κίνητρα προς τους πολίτες, χωρίς ιδιαίτερο δημοσιονομικό κόστος:

• 1ον την απαλλαγή από το ΦΠΑ των δαπανών στατικού ελέγχου.
• 2ον την πλήρη φοροαπαλλαγή από το εισόδημα των δαπανών για στατικό έλεγχο και των δαπανών εργασιών και υλικών, που ο έλεγχος τεκμηριώνει ότι απαιτούνται για στατική ενίσχυση σε κάθε κτίριο προ του 1985.
• 3ον: την πλήρη φοροαπαλλαγή από το εισόδημα των μελετών, δαπανών και υλικών για τη σύγχρονη διαχείριση των ομβρίων υδάτων σε παλαιές οικοδομές.

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ δήλωσε την ετοιμότητα του Επιμελητηρίου να συνδράμει την Πολιτεία για την επακριβή διατύπωση, τονίζοντας ότι πρόκειται για μία πρόταση η οποία «δεν θα έχει εντέλει δημοσιονομικό κόστος, θα έχει δημοσιονομικό όφελος. Διότι αυτές οι εργασίες σήμερα είναι απειροελάχιστες. Αν τις προωθήσουμε αφενός θα δημιουργηθούν έσοδα μέσα από τον κύκλο εργασιών των σχετικών επαγγελμάτων και επιχειρήσεων και αφετέρου δεν θα υπάρχει απευθείας χρηματοδότηση από το κράτος».

«Δηλαδή το κράτος θα έχει μεγαλύτερα έσοδα αλλά όχι έξοδα» πρόσθεσε.

Ο Γιώργος Στασινός είπε ότι «μπορούμε να πείσουμε και την ΕΕ και να δώσουμε κίνητρα στους πολίτες ώστε να υπάρξει ένα Ελληνικό Κύμα Ανακαίνισης με βάση τον αντισεισμικό έλεγχο.»

Πρόσθετα μέτρα σε εθνικό επίπεδο που θα μπορούσαν να ληφθούν, κατά τον ίδιο, είναι μεταξύ άλλων, η χρήση των πόρων από τα πρόστιμα των αυθαιρέτων.

Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ στο γεγονός ότι «ήρθε η ώρα η Ελλάδα να προτείνει στην ΕΕ, στο πλαίσιο της Ανθεκτικότητας, ένα ειδικό ταμείο για στατικό έλεγχο και ενίσχυση των κατασκευών».

«Η έμφαση στον πολεοδομικό σχεδιασμό είναι επιτέλους πραγματικότητα»

Συνεχίζοντας την ομιλία του, ο Γιώργος Στασινός, μίλησε για την ανάγκη να υπάρξει στη χώρα χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός κάτι που «το ΤΕΕ ζητά από την ίδρυσή του σχεδόν πριν από 101 χρόνια».

Όπως έκανε γνωστό, το ΤΕΕ έχει προχωρήσει και έχει συμβασιοποιήσει μελέτες για πολεοδομικά σχέδια σε περισσότερες από 700 δημοτικές ενότητες της χώρας, ενώ χαρακτήρισε τον Πολεοδομικό Σχεδιασμό «προϋπόθεση προόδου για όλη τη χώρα».

Έστειλε μήνυμα ότι «εμείς ως ΤΕΕ θα παραδώσουμε στην Πολιτεία έτοιμο σχεδιασμό από τον τεχνικό κλάδο, είναι δουλειά της Πολιτείας, του αρμόδιου Υπουργείου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, να μπορέσει να ετοιμάσει τα αντίστοιχα προεδρικά Διατάγματα για τα Πολεοδομικά Σχέδια εντός εύλογου χρόνου».

«Υπερασπιστήκαμε την ανάγκη να υπάρχουν κίνητρα του ΝΟΚ που συμβάλλουν στην Ανθεκτικότητα της χώρας»

Ο Γιώργος Στασινός, αναφέρθηκε και στο θέμα του ΝΟΚ, σημειώνοντας ότι «υπερασπιστήκαμε με πάθος, με σοβαρότητα και επιστημοσύνη την ανάγκη να υπάρχουν κίνητρα του ΝΟΚ που συμβάλλουν στην Ανθεκτικότητα της χώρας».

Ειδικότερα για τα κίνητρα τόνισε ότι «αφορούν την ανθεκτικότητα των κτιρίων, των πόλεων και της χώρας γενικότερα, προωθούν τις λιγότερες εκπομπές ρύπων από τα κτίρια, την ενεργειακή απόδοση, τη μεγαλύτερη φύτευση και βλάστηση, τον περισσότερο ακάλυπτο χώρο στις πόλεις» και πρόσθεσε: «δίνοντας ως κίνητρο περισσότερο συντελεστή δόμησης ή ύψος, σε όσους κάνουν τέτοιες επενδύσεις. Επενδύσεις χωρίς κανένα δημοσιονομικό κόστος, με όφελος για ολόκληρη την κοινωνία».

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Πρέπει και οι δικαστές που αποφασίζουν αλλά και όσοι αντιδρούν στο ΝΟΚ να καταλάβουν ότι η εποχή έχει αλλάξει, η κοινωνία και η τεχνολογία προχωρούν μπροστά», κάνοντας λόγο για αποφυγή φαινομένων «τεχνοφοβίας».

«Η χώρα μας δεν έχει την πολυτέλεια να ξαναγυρίσει στο παρελθόν. Έχει όλα τα εφόδια να τρέξει στο μέλλον», τόνισε, κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Στασινός.