Πώς θα μοιραστούν τα 8,6 δισ. ευρώ από την Ε.Ε. στα μεγάλα ενεργειακά έργα της Ελλάδας

Σημαντικοί θα είναι οι πόροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα κατευθυνθούν προς την Ελλάδα και θα αφορούν τα ενεργειακά και περιβαλλοντικά έργα. Πρόκειται για τα κεφάλαια που θα εισρεύσουν στη χώρα μας μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027.

Και τα δύο ταμεία δίνουν ιδιαίτερο βάρος στην Ενέργεια και το Περιβάλλον με τη συνολική χρηματοδότηση να ανέρχεται στα 8,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα 3,3 εξ αυτών θα προέρχονται από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ τα υπόλοιπα από το νέο ΕΣΠΑ, πως ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα.

Πρωταγωνιστές των υπό χρηματοδότηση έργων είναι οι νησιωτικές ηλεκτρικές διασυνδέσεις, το masterplan απολιγνιτοποιήσης, τα έργα για τη συντήρηση του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ καθώς και ο διαγωνισμός για τους έξυπνους μετρητές μεταξύ άλλων.

Το Ταμείο Ανάκαμψης

Το Ταμείο Ανάκαμψης θα συνεισφέρει σημαντικά στην ολοκλήρωση ενεργειακών έργων στην Ελλάδα και το κυριότερο χαρακτηριστικό του είναι το γεγονός ότι τα έργα θα πρέπει να δημοπρατηθούν και να έχουν ολοκληρωθεί άμεσα, ώστε να είναι εντός των χρονικών ορίων που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η προϋπόθεση αυτή από τη μία λειτουργεί “πιεστικά” για τα μεγάλα έργα, αλλά από την άλλη δίνει και την απαραίτητη ώθηση ώστε να μην υπάρξουν γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, να προκηρυχθούν σύντομα οι σχετικοί διαγωνισμοί και να ολοκληρωθούν χωρίς κωλύματα τα έργα.

Ηλεκτρικές διασυνδέσεις

Το κυριότερο έργο που θα χρηματοδοτηθεί μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης είναι η Δ΄ Φάση της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης των Κυκλάδων. Το έργο βρίσκεται ήδη στη διαγωνιστική διαδικασία με την αξιολόγηση των τεχνικών μελετών να έχει ήδη ολοκληρωθεί και να γνωρίζουμε τους μνηστήρες για το υποβρύχιο καλώδιο που θα συνδέει τη Νάξο με τη Σαντορίνη και την κατασκευή του Υποσταθμού στη Σαντορίνη.

Το ποσό που θα διατεθεί για το έργο ανέρχεται στα 165 εκατομμύρια ευρώ καλύπτοντας σχεδόν το 50% του συνολικού προϋπολογισμού για τη Δ΄ Φάση, η οποία ανέρχεται στα 408 εκατομμύρια, εάν συνυπολογίσουμε και τους νέους διαγωνισμούς που, όπως έχετε ήδη διαβάσει στο ypodomes.com, θα προκηρυχθούν εντός του φθινοπώρου. Αυτοί θα αφορούν κατασκευή τεσσάρων υποβρυχίων καλωδίων καθώς και την κατασκευή τεσσάρων υποσταθμών στη Σέριφο, τη Μήλο και τη Φολέγανδρο.

Τα έργα του ΔΕΔΔΗΕ

Επιπλέον, θα χρηματοδοτηθούν και τρία έργα του ΔΕΔΔΗΕ. Το πρώτο αφορά στην υπογειοποίηση των εναέριων καλωδίων ηλεκτροδότησης με το διατιθέμενο ποσό να ανέρχεται στα 100 εκατομμύρια ευρώ, το οποίο θα “σπάσει” στα 60 εκατομμύρια για τις παρεμβάσεις στα μεγάλα αστικά κέντρα και τα 40 εκατομμύρια για τα έργα στις δασικές περιοχές.

Ταυτόχρονα στο Ταμείο Ανάκαμψης εντάσσεται και to γνωστό έργο του ΔΕΔΔΗΕ για την εγκατάσταση 7,5 εκατομμυρίων έξυπνων μετρητών. Το αρχικό ποσό χρηματοδότησης, το οποίο θα προέλθει μέσω δανειακών συμβάσεων υπολογίζεται στα 200 εκατομμύρια ευρώ.

Ωστόσο, όπως έχετε ήδη διαβάσει στο ypodomes.com, ο διάλογος μεταξύ ΕΕ και ΥΠΕΝ βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο και δεν αποκλείεται η χρηματοδότηση να αυξηθεί στα 450 εκατομμύρια ευρώ, όπως αναφέρουν πηγές πολύ κοντά στο θέμα.

Αποθήκευση Ενέργειας και “Εξοικονομώ”

Επιπλέον, με 450 εκατομμύρια ευρώ θα χρηματοδοτηθεί η δημιουργία των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, η οποία αφορά στην ενίσχυση της αποθήκευσης ενέργειας (μέσω μπαταριών και αντλησοταμίευσης) ισχύος 1380 MW. Να υπενθυμίσουμε πως το ΥΠΕΝ εργάζεται πάνω στο νέο πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας, το οποίο και αναμένεται να υποβληθεί στην Κομισιόν εντός φθινοπώρου.

Το μεγαλύτερο ποσό από το Ταμείο Ανάκαμψης διεκδικεί το Εξοικονομώ-Αυτονομώ καθώς οι πόροι υπολογίζονται στο 1,7 δισεκατομμύριο ευρώ. Το δημοφιλές πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια θα αποτελείται πλέον από 3 διαφορετικά υποπρογράμματα, που θα αφορούν νοικοκυριά, επιχειρήσεις και δημόσια κτίρια αντίστοιχα.

Λοιπά ενεργειακά έργα

Στα υπόλοιπα έργα που άπτονται του κλάδου της ενέργειας εντάσσεται η αποκατάσταση των εδαφών των παλαιών λιγνιτορυχείων στη Δυτική Μακεδονία, όπου θα κατευθυνθούν 242 εκατομμύρια ευρώ, στην εναέρια γραμμή Κόρινθος–ΚΥΤ Κουμουνδούρου 400 KV και συνοδευτικά έργα με 30 εκατομμύρια ευρώ.

Επίσης, εντάσσεται και η αύξηση της ισχύος υποσταθμών ηλεκτρικής ενέργειας με 12 εκατομμύρια ευρώ, και η εξυγίανση του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) με 202 εκατομμύρια.

Το νέο ΕΣΠΑ

Από το σύνολο των πόρων του νέου ΕΣΠΑ (2021-2027), οι οποίοι ανέρχονται στα 20,9 δισεκατομμύρια ευρώ, τουλάχιστον το 25%, δηλαδή τα 5,2 δισεκατομμύρια, θα κατευθυνθούν για δράσεις για την πράσινη μετάβαση της οικονομίας.

Το ποσό αυτό προκύπτει από τα δύο τομεακά προγράμματα με τίτλο «Περιβάλλον, Ενέργεια και Κλιματική Αλλαγή» και «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση»  μέσω των οποίων θα εισρεύσουν κονδύλια αξίας 3,6 και 1,6 δισεκατομμυρίων αντίστοιχα.

Μέσω των δύο αυτών προγραμμάτων θα χρηματοδοτηθούν δράσεις και επενδύσεις που θα αφορούν τις επενδύσεις για τη διείσδυση των ΑΠΕ, την προστασία του περιβάλλοντος, την κυκλική οικονομία, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την απανθρακοποίηση της Δυτικής Μακεδονίας, της Μεγαλόπολης και των νησιών.

Ποιες δράσεις και επενδύσεις χρηματοδοτούνται

Το Πρόγραμμα  «Περιβάλλον, Ενέργεια και Κλιματική Αλλαγή» αφορά σε δράσεις στον τομέα του Περιβάλλοντος, όπως για παράδειγμα  την προστασία του φυσικού περιβάλλοντοςκαι τη διιαχείριση υγρών – στερεών αποβλήτων και προώθηση κυκλικής οικονομίας μεταξύ άλλων.

Επίσης, θα χρηματοδοτηθούν δράσεις για την πρόληψη, τον μετριασμό και την αντιμετώπιση την επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής, την εξοικονόμηση και ενεργειακή εποδοτικότητα, την εφαρμογή του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα, καθώς και την προώθηση παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.

Το Πρόγραμμα «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση» αφορά κατά κύριο λόγο τις περιοχές που πρωταγωνιστούν στο masterplan απολιγνιτοποίησης, δηλαδή τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη.

Μέσω του προγράμματος θα χρηματοδοτηθούν δράσεις για την αναδιάρθρωση του παραγωγικού συστήματος, την υποστήριξη του ανθρώπινου δυναμικού και των κοινοτήτων, καθώς και την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών που προκύπτουν στο περιβάλλον και την υγεία από την εξόρυξη λιγνίτη.

Επίσης, υπάρχει ειδική μέριμνα για τα νησιά, κυρίως την Κρήτη, το Βόρειο και το Νότιο Αιγαίο, όπου πραγματοποιούνται ή τελούν σε διάφορα στάδια δημοπράτησης έργα για την ηλεκτρική διασύνδεση με το ηπειρωτικό σύστημα. Να επισημάνουμε πως για τη συγκεκριμένη δράση θα δημιουργηθεί διακριτή διαχειριστική αρχή.

Στόχος είναι να γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις, ώστε να παύσει η χρήση πετρελαϊκών μονάδων καθώς και η απεξάρτηση των νησιών από τον μαζικό θερινό τουρισμό και την αγορά ακινήτων