Σιδηρόδρομος: πως θα τρέξει ο διπλός διαγωνισμός για τα έργα αποκατάστασης στο τμήμα Δομοκός – Λάρισα – Τι αλλάζει στις γραμμές

Στις αρχές του έτους εκτιμάται ότι θα προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για τα οριστικά έργα αποκατάστασης για την σιδηροδρομική διπλή γραμμή Δομοκός-Λάρισα.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΣΕ, Παναγιώτης Τερεζάκης μιλώντας στο ypodomes.com σημείωσε πως αυτή την εποχή ετοιμάζονται τα τεύχη δημοπράτησης, ενώ στα έργα περιλαμβάνονται επίσης και οι γραμμές Καλαμπάκα-Παλαιοφάρσαλος  και Λάρισα-Βόλος.

Στο σύνολό της η εργολαβία της οριστικής αποκατάστασης φτάνει τα 150-160 εκατ. ευρώ ενώ υπάρχει και ένα κονδύλι περίπου 25 εκατ. ευρώ για ένα δεύτερο διαγωνισμό που αφορά την επανεγκατάσταση των συστημάτων. Συνολικά μιλάμε για περίπου 185-187 εκατ. ευρώ όπως έχει αναφέρει πρόσφατα και ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρα.

Τα έργα έχουν εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και πλέον αναμένεται η τελική έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να ολοκληρωθούν οι μελέτες και ο διαγωνισμός να μπορέσει να ξεκινήσει. Η διαδικασία του διαγωνισμού θα γίνει με fast track καθώς εντάσσεται στην τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή τον περασμένο Σεπτέμβριο για τα συνολικά έργα αποκατάστασης (δηλαδή και οδικά και άρδευσης κλπ) από τις ζημιές που προκάλεσε η κακοκαιρία Daniel σε Στερεά Ελλάδα και Θεσσαλία. Στόχος του ΟΣΕ είναι να υπάρχει ανάδοχος το δεύτερο τετράμηνο του 2024.

Αυτό σημαίνει ότι θα παρακαμφθεί η κλασική διαδικασία δημοσίων έργων και ο διαγωνισμός για τα έργα αποκατάστασης στο τμήμα Δομοκός-Λάρισα, θα πραγματοποιηθεί με πρόσκληση εταιρειών με πείρα σε ανάλογα έργα, με κατεπείγουσες διαδικασίες προκειμένου να υπάρχει άμεση τοποθέτηση αναδόχου που θα υλοποιήσει τα απαιτούμενα έργα. Αυτό εκτιμάται ότι θα μειώσει τον απαιτούμενο χρόνο ολοκλήρωσης του διαγωνισμού στο μισό ενώ και τα έργα θα εκτελεστούν με τη μέθοδο της μελετο-κατασκευής από τον ανάδοχο.

Το κατασκευαστικό έργο

Όπως ανέφερε ο κ.Τερεζάκης, ο ανάδοχος θα αναλάβει αρχικά την αποκατάσταση της γραμμής ανόδου (από Δομοκό προς Λάρισα) με προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα τους 11 μήνες. Όταν θα παραδοθεί η γραμμή, θα επανέλθουν και οι κανονικές ταχύτητες που θα φτάνουν μέχρι και τα 160χλμ/ώρα. Στη συνέχεια ο ανάδοχος θα πρέπει να αναλάβει την γραμμή καθόδου (από Λάρισα προς Δομοκό) με χρονοδιάγραμμα 9 μήνες.

Η ολοκλήρωση των έργων είναι σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης ολοκληρώνεται στα τέλη του 2025, πράγμα που σημαίνει πως τόσο ο διαγωνισμός όσο και τα έργα θα πρέπει να πραγματοποιηθούν με μεγάλη συνέπεια.  Τα έργα εντάσσονται στο πακέτο έργων που έχει αναλάβει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στη Θεσσαλία από τις καταστροφές του Daniel.

Μια ενδιαφέρουσα παράμετρος των έργων αποκατάστασης, όπως είπε ο επικεφαλής του ΟΣΕ, είναι πως εντάσσονται πλέον στο όρο της “ανθεκτικότητας” που θέτει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα έργα δηλαδή θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερες αντοχές σε ακραία καιρικά φαινόμενα.

Στην περίπτωση των οριστικών έργων αποκατάστασης, αυτό σημαίνει πως η διπλή σιδηροδρομική γραμμή θα πρέπει να έχει κάποια επιπλέον χαρακτηριστικά ώστε σε ακραία φαινόμενα οι συνέπειες να είναι διαχειρίσιμες και όχι καταστροφικές.

Με αυτή τη λογική ο κ.Τερεζάκης υπογράμμισε πως υπάρχει η σκέψη στο τμήμα από τον Δομοκό μέχρι τον Κράνωνα, μήκους 35-40χλμ η διπλή γραμμή να είναι πλέον υπερυψωμένη και να κατασκευαστεί με σταθερή επιδομή, δηλαδή μια πιο “συνεκτική” και στιβαρή κατασκευή.

Ουσιαστικά η γραμμή θα είναι εγκιβωτισμένη και ανά κάποια μέτρα θα υπάρχουν ανοίγματα (χαμηλά στην υποδομή) ώστε σε περίπτωση πλημμύρας να υπάρχει η δυνατότητα τα νερά να διοχετεύονται από τη μια πλευρά της γραμμής στην άλλή και να μην καταστρέφεται η υποδομή της γραμμής αλλά και τα συστήματα που την συνοδεύουν.

Έργα αποκατάστασης θα γίνουν όπως έχει γίνει γνωστό (και εντάσσονται στην εργολαβία) και στις γραμμές Παλαιοφάρσαλος-Καλαμπάκα  (κόστος περίπου 6-7 εκατ. ευρώ) και Λάρισα-Βόλος  (με περίπου 8 εκατ. ευρώ) εντός του ίδιου διαγωνισμού και πλαισίου ολοκλήρωσης. Οι ζημιές σε αυτές τις γραμμές είναι ευτυχώς μικρότερες. Επίσης είναι ευτύχημα πως καθώς και στις δύο γραμμές υπάρχουν ενεργά έργα εγκατάστασης της ηλεκτροκίνησης (από την ΕΡΓΟΣΕ), είμαστε στη φάση προκαταρκτικών εργασιών και δεν προκλήθηκαν επιπλέον ζημιές στα υπό κατασκευή έργα.

Ο δεύτερος διαγωνισμός

Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω ταυτόχρονα με την εργολαβία για τα κατασκευαστικά έργα θα τρέξει με την ίδια διαδικασία και ένας διαγωνισμός για την επανεγκατάσταση των συστημάτων που διαλύθηκαν από τις πρόσφατες πλημμύρες.

Όπως είπε ο κ.Τερεζάκης, αυτή θα περιλαμβάνει την ανάταξη ηλεκτροκίνησης, ETCS και σηματοδότησης. Το κόστος θα είναι 18-20 εκατ. ευρώ για τη σηματοδότηση και για την ηλεκτροκίνηση γύρω στα 5 εκατ. ευρώ. Συνολικά το ποσό εκτιμάται γύρω στα 25 εκατ. ευρώ. Σκοπός είναι όταν τελειώσουν τα κατασκευαστικά έργα, να έχουν τελειώσει και η εγκατάσταση των συστημάτων για να μπορεί η κίνηση των τρένων να λειτουργεί και να ελέγχεται από τα Κέντρα Ελέγχου.

Τέλος, υπάρχει και ο σταθμός του Δομοκού που δέχθηκε καθολική ζημιά και πρέπει ουσιαστικά να ανακατασκευαστεί. Αυτό το συμπληρωματικό έργο θα το διαχειριστεί η ΕΡΓΟΣΕ. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως το όλο εγχείρημα είναι δύσκολο μιας και απαιτεί την συνδιαχείριση μεταξύ εργολαβιών και να μην χαθεί χρόνος.

Τα προσωρινά έργα και η πρώτη παράδοση

Αναφορικά με τα προσωρινά έργα αποκατάστασης στο τμήμα Δομοκός-Λάρισα, αυτά πραγματοποιούνται στην γραμμή καθόδου που τρέχουν με τις αναθέσεις στις εταιρείες Ρήγας Τεχνική, Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ, Ξανθάκης, και ΤΕΣ. Σε λίγες ημέρες εκτιμάται ότι θα έχουμε την πρώτη παράδοση. Πιο συγκεκριμένα ολοκληρώνονται τα έργα αποκατάστασης στο τμήμα βόρεια του σταθμού της Λάρισας και με τις μέχρι σήμερα εκτιμήσεις θα μπορεί να λειτουργήσει και πάλι με τα δρομολόγια του Προαστιακού Θεσσαλονίκης από τις 8 Νοεμβρίου. Το δρομολόγιο του Προαστιακού Θεσσαλονίκη-Λάρισα είναι το σημαντικότερο στη βόρεια Ελλάδα και αρκετοί επιβάτες το χρησιμοποιούν σε καθημερινή βάση.

Οι υπόλοιπες εργασίες εκτιμάται πως θα ολοκληρωθούν μέσα στον Δεκέμβριο. Πιο συγκεκριμένα, ο στόχος είναι αυτό να γίνει μέσα στο πρώτο δεκαήμερο Δεκεμβρίου. Η γραμμή θα πρέπει ελεγχθεί και να πιστοποιηθεί για να ξεκινήσουν αρχικά τα εμπορικά τρένα και λίγο πριν από τα Χριστούγεννα να ξεκινήσουν και τα επιβατικά δρομολόγια.

Τα δρομολόγια Αθήνας-Θεσσαλονίκης μέχρι να αποκατασταθούν πλήρως οι γραμμές στο τμήμα Δομοκός-Λάρισα θα έχουν περιορισμό ταχύτητας μέχρι τα 80χλμ. Όπως σημείωσε ο κ.Τερεζάκης, μετά την κακοκαιρία του Ιανού, η ταχύτητα σε αυτό το τμήμα που είχε και πάλι πληγεί, είχε περιοριστεί σε 100-120χλμ/ώρα. Με την πλήρη ολοκλήρωση των έργων θα υπάρχει δυνατότητα για λειτουργική ταχύτητα μέχρι και 160χλμ/ώρα.

Ένα βασικό στοίχημα θα είναι η επανάκτηση της εμπιστοσύνης του επιβατικού κοινού που μέσα σε μια καταστροφική για τον σιδηρόδρομο χρονιά, έχει βιώσει το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη και την διακοπή της γραμμής Αθήνα-Θεσσαλονίκη από τις πλημμύρες της κακοκαιρίας Daniel.