Σε 4 άξονες τα μέτρα για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας – Ποιές 3 περιοχές βρίσκονται στο “κόκκινο”

Το πλέγμα των κυβερνητικών πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας αλλά και τη συνολική διαχείριση των υδάτων παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης. Ο υπουργός ξεκαθάρισε ότι το νερό αποτελεί ύψιστο κοινωνικό αγαθό, απαραίτητο για την επιβίωση των κοινωνιών, ενώ ανέλυσε τόσο τα έργα όσο και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που διατίθενται. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην Αττική και στα νησιά του Αιγαίου και την Αν. Κρήτη, καθώς τα δύο τελευταία χρόνια οι ποσότητες του νερού εμφανίστηκαν σημαντικά μειωμένες, γεγονός που σύμφωνα με εκτιμήσεις ενδέχεται να οδηγήσει σε έντονα φαινόμενα λειψυδρίας τα προσεχή χρόνια, σε περίπτωση που δεν υπάρξει η ανάλογη λήψη δράσεων.

Ειδικότερα, ο κ. Σκυλακάκης ανέφερε ότι πάνω από 80% της κατανάλωσης οφείλεται στην άρδευση, ενώ με βάση τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών έχουμε μία καλή εικόνα ανά περιοχή, ωστόσο υπάρχει έντονη διαφοροποίηση ανά περιφέρεια όπου εμφανίζονται προβλήματα.

Πραγματικά προβλήματα λειψυδρίας, σύμφωνα με τα μοντέλα ανάλυσης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης πρόκειται ενδεχομένως να εμφανιστούν στο Νότιο Αιγαίο, σε περιοχές της Ανατολικής Κρήτης και την Αττική που υδροδοτείται από την Κεντρική Ελλάδα και έχει επηρεαστεί σημαντικά από τα δύο προηγούμενα έτη που ήταν εξαιρετικά ξηρά.

Σύμφωνα με τον υπουργό εμφανίζεται ανάγκη συνολικής αντιμετώπισης ύδρευσης και άρδευσης, αλλά και πλημμυρικών συμβάντων, ενώ προβλήματα εμφανίζονται εξαιτίας του κατακερματισμού των αρμοδιοτήτων, τα ελλιπή στοιχεία αλλά και την αναποτελεσματικότητα στον μηχανισμού παρακολούθησης των υδάτινων πόρων

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιαστήκαν στο ΥΠΕΝ, σε σύνολο 249 παρόχων πολλοί εκ των οποίων είναι μικροί και αδύναμοι, παρατηρούνται μεγάλες διαρροές στα δίκτυα. «Το νερό χάνεται και κανείς δεν έχει πλήρη εικόνα για το πού χάνεται και πώς χάνεται σε ποσοστό πάνω από 35,6%», ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης. Μόλις το 42% των παρόχων υποβάλει συστηματικά στοιχεία, γεγονός που αποδεικνύει αδυναμίες στον μέχρι σήμερα υφιστάμενο μηχανισμό παρακολούθησης και ελέγχου, ενώ δυσκολίες παρατηρούνται λόγω έλλειψης δεδομένων και στην προτεραιοποίηση των απαιτούμενων έργων από πλευράς κεντρικής διοίκησης.

Οι προτεινόμενες από τους παρόχους επενδύσεις φθάνουν στα 5,871 δισεκατομμύρια ευρώ – χωρίς αυτές στις οποίες προχωράει η ΕΥΔΑΠ. Συνολικά προτεινόμενα είναι περί τα 2.127 έργα, εκ των οποίων 681 νέα έργα ύψους 2 δισ. και 1.446 έργα αναβάθμισης/αντικατάστασης (3,9 δισ. ευρώ), για εξασφάλιση της επάρκειας και τη διασφάλιση της ποιότητας πόσιμου νερού, τη μείωση διαρροών, την αυτοματοποίηση συστημάτων τηλεμετρίας και ελέγχου διαρροών και εξοικονόμηση ενέργειας.

Όσον αφορά τις πηγές χρηματοδότησης αυτές αφορούν τα εξής: ΕΣΠΑ 2014-2020 (ύδρευση, και λύματα σε Κορινθία, Σαρωνικός, Αλεξανδρούπολη, Κασσάνδρα, και Ρέθυμνο), ΤΑΑ περί τα 142 εκατομμύρια, ΠΔΕ σε πρόγραμμα του ΥΠΕΝ ύψους 80 εκατ. Πόροι πρόκειται να διατεθούν από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών, από έσοδα από δικαιώματα εκπομπών, από το Πράσινο Ταμείο, αλλά και από άλλες πηγές (τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση για ξενοδοχεία, καταλύματα, ενοικιαζόμενα), από ιδίους πόρους παρόχων, αλλά και δυνατότητα δανεισμού των παρόχων.

Ενεργειακά έργα πρόκειται να εκτελεστούν στα νησιά, για ΑΠΕ και έργα αντλησιοταμίευσης καθώς και έργα που εξυπηρετούν την αφαλάτωση που είναι η μόνη ασφαλής λύση για τα μικρά νησιά του Νοτίου Αιγαίου.

Επόμενες ενέργειες του ΥΠΕΝ:

• Υπό έκδοση βρίσκεται η ΚΥΑ κοστολόγησης σε σχέση με την τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδατος. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα παρέχεται δυνατότητα καθορισμού διαφορετικών τιμών ανά περιοχή, κλιμακωτή χρέωση ανάλογα με τα επίπεδα κατανάλωσης με υποχρέωση η πρώτη κλίμακα κατανάλωσης να είναι οικονομικά προσιτή, ενώ ειδικό τιμολόγιο θα προβλέπεται για συγκεκριμένους χρήστες
• Προβλέπεται επίσης δημιουργία ισχυρότερων παρόχων με μείωση αριθμού στο 1/4, επέκταση της ΕΥΔΑΠ τουλάχιστον σε λοιπή Αττική, Κορινθία, Βοιωτία και Φωκίδα, επέκταση ΕΥΑΘ σε τουλάχιστον λοιπή Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική, ενώ θα προβλέπεται ένας πάροχος ανά περιφερειακή ενότητα ως γενικός κανόνας στην ηπειρωτική χώρα με κίνητρα για περαιτέρω συνενώσεις
• Προβλέπεται η ενεργοποίηση ΕΥΔΑΠ Νήσων για υποστήριξη νήσων και Κρήτης για εκτέλεση μεγαλύτερων έργων όπου είναι αδύναμος ο πάροχης και ανεπαρκής η εισπραξιμότητα.
• Ειδική πρωτοβουλία πρόκειται να αναληφθεί σε περιοχές που υφίστανται οξεία κρίση λειψυδρίας, π.χ. Κυκλάδες, με ανάληψη της συνολικής ευθύνης από την ΕΥΔΑΠ Νήσων υπό την οποία θα τεθούν οι επί μέρους ΔΕΥΑ, με εύλογη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης, ενώ προβλέπεται και ευνοϊκός διακανονισμός 75% των χρεών προς ΔΕΗ.

Όπως ανέλυσε ο Χάρης Σαχίνης, διευθύνων σύμβουλος ΕΥΔΑΠ, όσον αφορά την υδροδότηση της πρωτεύουσας προβλέπεται η διερεύνηση πρόσθετων πηγών τροφοδοσίας, καθώς υφίσταται οξεία μείωση των αποθεμάτων νερού, από 1.100 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, τον Οκτώβριο του 2022, σε κάτω από 700 εκατομμύρια. Μάλιστα όπως έγινε γνωστό, σε περίπτωση συνέχισης της ανομβρίας τα υφιστάμενα αποθέματα νερού αρκούν για 4 έτη.

Στα βραχυπρόθεσμα μέτρα περιλαμβάνονται ενεργοποίηση γεωτρήσεων Μαυροσουβάλας και προσθήκη εφεδρικών γεωτρήσεων μέσω του βοιωτικού, Κηφισού τα οποία θα εξασφαλίσουν περί τα 75 εκατομμύρια κυβικά ανά έτος αλλά και ενίσχυση του ταμιευτήρα Ευήνου. Ενώ, όπως τόνισε απαιτείται η άμεση ενημέρωση για την ανάγκη μείωσης της κατανάλωσης

Συνδυαστικά, η ΕΥΔΑΠ, έχει προγραμματισμένα έργα αξίας 400 εκατ. ευρώ εντός της επόμενης πενταετίας για τη βέλτιστη διαχείριση του δικτύου υδροδότησης.

Όπως επισήμανε ο κ. Σκυλακάκης: «Ζητάμε να γίνεται κατανάλωση με μέτρο, εάν υπάρξει κι άλλη κακή περίοδο, μπορεί να εξετάσουμε και άλλα μέτρα που μπορεί να περιορίζουν την κατανάλωση. Ζούμε σε μία περίοδο πολύ μεγάλης αβεβαιότητας. Γι΄ αυτό ζητάμε λελογισμένη κατανάλωση».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ