PwC Greece: Απώλειες 62 δισ. ευρώ την προηγούμενη δεκαετία από την μείωση επενδύσεων στις υποδομές

Στην δημοσιότητα έδωσε η PwC Greece την πιο πρόσφατη έκθεσή της για το τοπίο των υποδομών στην Ελλάδα, παρουσιάζοντας μάλιστα επικαιροποιημένα στοιχεία μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2017. Τα ευρήματα της σχετικής έρευνας είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα καθώς αποτυπώνουν γλαφυρά τα οικονομικά μεγέθη των εν εξελίξει έργων, των περίφημων έργων νέας γενιάς καθώς και την ώθηση που μπορεί να δώσει ο κλάδος των κατασκευών στην επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.

Σύμφωνα με την έκθεση, μεταξύ του 2014 και των αρχών του 2017, συνολικά 16 έργα υποδομής ολοκληρώθηκαν με αθροιστικό κόστος επένδυσης τα 2 δισ. ευρώ και δεκάδες άλλα να βρίσκονται στην «ουρά» αναμένοντας την υλοποίησή τους σε ένα ιδιαίτερα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα, το κόστος των έργων που βρίσκονται σε  εξέλιξη ή  έχουν προγραμματιστεί μέχρι και το 2022, ανέρχεται σε 21,4 δισ. ευρώ, δαπάνη που αντιστοιχεί σε 3,6 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Ο αρνητικός αντίκτυπος της βαθιάς ύφεσης στο μέτωπο των υποδομών είναι πάντως εμφανής σε όλο το φάσμα των σχετικών οικονομικών μεγεθών. Η συνολική αξία των νέων έργων μεταξύ 2006 και 2016 μειώθηκε κατά 77%, ενώ ταυτόχρονα το μερίδιό τους στο ελληνικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 2,6 ποσοστιαίες μονάδες. Κόλαφος είναι και τα ευρήματα της έκθεσης σχετικά με την ποιότητα των υπαρχουσών υποδομών, με τη χώρα μας να τερματίζει πολύ χαμηλά στην σχετική κατάταξη, πάνω μόνο από την Βουλγαρία και τη Ρουμανία και βαθμολoγία 4,2 (ως μέτρο σύγκρισης, η Ολλανδία που κατέκτησε την πρώτη θέση για την ίδια περίοδο, βαθμολογήθηκε με 6,2). Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στις σελίδες της έκθεσης: «η ποιότητα των υποδομών στην Ελλάδα είναι ουσιωδώς υποδεέστερη των χωρών της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 26η θέση στην Ε.Ε. και έχει ένα συστηματικό έλλειμμα ποιότητας.»

Παρόλη την παραπάνω αποθαρρυντική εικόνα, σήμερα οι επενδύσεις σε υποδομές ανέρχονται μόλις στο 1,1% του ΑΕΠ, έναντι του ιστορικού ελληνικού μέσου όρου 2,5% και του ευρωπαϊκού μέσου όρου 1,9% του ΑΕΠ, απόρροια, σε μεγάλο βαθμό, και της αρνητικής οικονομικής συγκυρίας. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε πως η πτώση των επενδύσεων που σημειώθηκε την περίοδο 2006-2016 σε έργα υποδομών έφτασε τα 62 δισ. ευρώ σε σωρευτικές απώλειες.

Ενδεικτικά της ζωτικής σημασίας που διαδραματίζει ο τομέας των κατασκευών στην εθνική οικονομία είναι και τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Ο συνολικός αριθμός των άμεσα απασχολούμενων σε έργα υποδομών  για το 2016 ανερχόταν σε περίπου 540 χιλ. εργαζόμενους (περίπου 15% του συνολικού εργατικού δυναμικού) σημειώνοντας σημαντική μείωση της τάξης του 41% σε σύγκριση με το 2009. Ο συνολικός αριθμός των άμεσα ή έμμεσα απασχολουμένων σε έργα υποδομών ανέρχεται σε 1,4 εκ.

Στην Ελλάδα, οι επενδύσεις σε έργα υποδομών έχουν σημαντικό οικονομικό πολλαπλασιαστή της τάξης του 1,8x, ο οποίος ενισχύει τη ζήτηση σε άλλους κλάδους και θα οδηγήσει εν τέλει την ελληνική οικονομία στην πολυπόθητη ανάπτυξη. Η ζοφερή εικόνα του παρόντος μπορεί να αναστραφεί με στρατηγικό σχέδιο, συστηματική ανάλυση σκοπιμότητας και βιωσιμότητας των νέων έργων υποδομών και ετοιμότητα για αναζήτηση  χρηματοδοτικών εργαλείων πέρα από τους παραδοσιακούς πόρους και πέρα από τις όποιες αγκυλώσεις του παρελθόντος (βλ. ΣΔΙΤ).

Αν και η απόκλιση σε επίπεδο ποιότητας υποδομών είναι ακόμα υπολογίσιμη, η νέα γενιά υποδομών στην Ελλάδα, τόσο σε ποιότητα όσο και πληρότητα βαίνει, αργά αλλά σταθερά, βελτιούμενη. Με πρωταγωνιστές το νέο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων, την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής «ραχοκοκαλιάς», η οποία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, και την κινητικότητα της χώρας όσον αφορά σημαντικά ενεργειακά projects, δημιουργείται ένα κλίμα αισιοδοξίας για την επόμενη μέρα μέσα σε ένα γενικά μελανό τοπίο, κάτι το οποίο θα αποτυπωθεί όχι μόνο στις μελλοντικές εκθέσεις της PwC αλλά και στο ίδιο το οικονομικό κλίμα της χώρας, με προϋπόθεση φυσικά και την εφαρμογή συνετών αναπτυξιακών πολιτικών.

Φίλιππος Παναγόπουλος-ypodomes.com