Προς εκτόνωση η κρίση στις κατασκευές μετά τα πυροσβεστικά μέτρα στα έργα

Προς εκτόνωση βαίνει η κρίση στις κατασκευές μετά την χθεσινή αντίδραση του υπουργείου Υποδομών το οποίο προχώρησε σε πέντε παρεμβάσεις. Η κίνηση αυτή ήρθε μετά από την αγωνιώδη αντίδραση σύσσωμου σχεδόν του κατασκευαστικού κόσμου καθώς η εκτός ορίων αύξηση στις πρώτες ύλες και γενικότερα στην οικοδομή είχε φέρει σε απόγνωση το σύνολο του κλάδου.

Εχθές στο υπουργείο ΥΠΟΜΕ ο υπουργός Κώστας Καραμανλής και ο υφυπουργός Υποδομών, Γιώργος Καραγιάννης μετά από συνάντηση με εργολήπτες εξέδωσε ανακοίνωση για τις παρεμβάσεις που θα προχωρήσει. Η πιο σημαντική ίσως είναι η πέμπτη καθώς στα υπό κατασκευή έργα θα μπορεί να δοθεί παράταση μέχρι και έξι μήνες από την προκαθορισμένη ημερομηνία ολοκλήρωσης των έργων.

Η κίνηση αυτή θα δώσει τον απαραίτητο χρόνο στους αναδόχους δημοσίων έργων ώστε να κερδίσουν χρόνο και να μπορέσουν να τρέξουν ξανά τα έργα. Σε αυτό αναμένεται να βοηθήσουν οι πρώτες τέσσερις παρεμβάσεις που αποφάσισε η ηγεσία του Υποδομών.

Σημαντική θεωρείται από παράγοντες του κλάδου η πρόθεση έκδοσης νέων συντελεστών αναθεώρησης που αφορούν το τέταρτο τρίμηνο του 2021 εντός του μήνα που θα δώσει μια πιο ρεαλιστική αποτύπωση των τιμών αγοράς υλικών. Εδώ θα πρέπει βέβαια να επισημάνουμε ότι έκτοτε οι τιμές έχουν ανέβει περαιτέρω λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Παράλληλα το μέτρο τιμολόγησης ασφάλτου, PVC και πολυαιθυλενίου με απολογιστικό τρόπο έρχεται ως διορθωτικό μέτρο στις τιμές οι οποίες έχουν δοθεί στην ανάληψη δημοσίων έργων. Θετικό κρίνεται και το μέτρο της ενεργοποίησης μιας επιτροπής διαπίστωσης τιμών στα δημόσια έργα η οποία θα μπορεί να πιστοποιεί τις διακυμάνσεις και ιδιαίτερα αν οι τιμές έχουν σημαντική διαφορά σε σχέση με την αγορά.

Ένα μέτρο που “κλείνει το μάτι” στους εργολήπτες προκειμένου να μην χαθεί και άλλος πολύτιμος χρόνος είναι η θέσπιση ενός πριμ ολοκλήρωσης έργων. Προσοχή, στην ανακοίνωση του υπουργείου γίνεται σαφές πως αυτό αφορά “ολοκληρωμένα και χωρίς καθυστερήσεις” έργα. Αυτό ξεχωρίζει έργα τα οποία είναι εντός χρονοδιαγράμματος και όχι εκείνα τα οποία έχουν παγώσει ή καθυστερούν χωρίς την ευθύνη της αναθέτουσας αρχής.

Έρχεται πληθώρα νέων έργων

Η κίνηση του υπουργείου ΥΠΟΜΕ ήταν, όπως επισημαίνουν έμπειρα στελέχη της αγοράς, επιβεβλημένη καθώς αυτό το διάστημα υπογράφονται συνεχώς νέα έργα και στην ουρά υπάρχουν πάρα πολλά που πρόκειται να ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα και μέχρι το τέλος του έτους.

Στα περισσότερα από αυτά, οι τιμές των μειοδοτών δεν έχουν συνυπολογίσει τις νέες μεγάλες αυξήσεις στα οικοδομικά υλικά. Με τις νέες ρυθμίσεις, αυτή η τυχόν αναπροσαρμογές θα μπορούν να εφαρμοστούν πιο ομαλά και να μην έχουμε μπλοκάρισμα έργων είτε λόγω αδυναμίας εργοληπτών είτε λόγω δικαστικών εμπλοκών.

Ένας κρίσιμος παράγοντας στην πορεία των έργων, είναι και το ζήτημα της απορρόφησης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Η μεγάλη πλειοψηφία των υπό κατασκευή έργων είναι με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Με δεδομένο πως το ΕΣΠΑ 2014-2020 ολοκληρώνεται οριστικά στις 31 Δεκεμβρίου 2023, απομένουν περίπου 17 μήνες για να απορροφηθούν όλα τα εναπομείναντα κονδύλια.

Αυτό για να γίνει θα πρέπει να τρέξουν τα έργα και -τα περισσότερα τουλάχιστον- να ολοκληρωθούν. Όσο παραμένουν σε κατάσταση ομηρίας λόγω των μεγάλων αυξήσεων και της δήλωσης αδυναμίας από τους εργολήπτες, αυτό σημαίνει ότι δεν θα μπορέσουν να απορροφηθούν όλα τα χρήματα του ΕΣΠΑ που είναι ποσά που πάνε απευθείας στην πραγματική οικονομία της Ελλάδας.

Οι επιστολές

Το τελευταίο διάστημα είδαν το φως της δημοσιότητας επιστολές τόσο από συνδέσμους του τεχνικού κλάδου όσο και από την Τοπική Αυτοδιοίκηση για το θέμα. Κοινός παρονομαστής η έκκληση για λύση στο θέμα από πλευράς πολιτείας. Για παράδειγμα η επιστολή της ΚΕΔΕ  μιλούσε για διακοπή σημαντικών έργων στους δήμους λόγω των ανατιμήσεων στα υλικά.

Σε αυτή την επιστολή αναφέρεται πως το κόστος ασφαλτόστρωσης εχει διογκωθεί κατά 200% ενώ υλικά όπως ο χάλυβας, ο οικοδομικός σίδηρος και οι σωληνώσεις ξεπερνούν το 100%.

Έντονες ήταν και οι επιστολές ΣΑΤΕ και ΠΕΔΜΕΔΕ που ζητούσαν επιτακτικά την λήψη μέτρων για να μην παγώσουν τα δημόσια έργα της χώρας. Στις επιστολές γινόταν λόγος για ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων για να σωθούν τα υπό εκτέλεση έργα.