Πως θα μοιράσει η Κομισιόν τα 625 δισ. ευρώ του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καθορίσει στρατηγική καθοδήγηση για την εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην ετήσια στρατηγική της για τη βιώσιμη ανάπτυξη του 2021 (ΕΣΒΑ). Ο μηχανισμός είναι το βασικό μέσο ανάκαμψης στον πυρήνα του NextGenerationEU, που θα βοηθήσει την ΕΕ να εξέλθει ισχυρότερη και ανθεκτικότερη από την τρέχουσα κρίση. Ο μηχανισμός θα παράσχει δάνεια πρωτοφανούς ύψους 672,5 δισ. EUR και επιχορηγήσεις στο πλαίσιο της εμπροσθοβαρούς χρηματοδοτικής στήριξης για τα κρίσιμα πρώτα έτη της ανάκαμψης.

Η φετινή ΕΣΒΑ

Η δημοσίευση της ετήσιας στρατηγικής για τη βιώσιμη ανάκαμψη εγκαινιάζει τον φετινό κύκλο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Στην ΕΣΒΑ του περασμένου έτους, η Επιτροπή δρομολόγησε μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική με βάση την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και την έννοια της ανταγωνιστικής βιωσιμότητας.

Η φετινή ΕΣΒΑ αποτελεί την πλήρη συνέχεια της προηγούμενης. Οι τέσσερις διαστάσεις της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, της παραγωγικότητας, της δικαιοσύνης και της μακροοικονομικής σταθερότητας που προσδιορίστηκαν στην ΕΣΒΑ του περασμένου έτους εξακολουθούν να είναι οι κατευθυντήριες αρχές στις οποίες βασίζονται τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών και οι εθνικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις τους. Οι διαστάσεις αυτές βρίσκονται στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και διασφαλίζουν ότι το νέο θεματολόγιο ανάπτυξης συμβάλλει στη δημιουργία βάσεων για μια πράσινη, ψηφιακή και βιώσιμη ανάκαμψη.

Προκειμένου να επωφεληθούν από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν τα προσχέδιά τους ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που περιγράφουν τα εθνικά προγράμματα επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σύμφωνα με τα προαναφερθέντα κριτήρια πολιτικής της ΕΕ.

Τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις οικονομικής πολιτικής που καθορίζονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις των τελευταίων ετών και ιδίως κατά τους κύκλους 2019 και 2020. Τα σχέδια θα πρέπει επίσης να δώσουν τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να ενισχύσουν το δυναμικό τους οικονομικής ανάπτυξης, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα, καθώς και να επιτύχουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.

Η Επιτροπή παρέχει επίσης σήμερα πρόσθετη καθοδήγηση στα κράτη μέλη σχετικά με τον καλύτερο τρόπο παρουσίασης των σχεδίων τους ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, μαζί με ένα τυποποιημένο υπόδειγμα για τα σχέδιά τους.

Εμβληματικά έργα

Με βάση τη συνάφειά τους σε όλα τα κράτη μέλη, τις πολύ μεγάλες επενδύσεις που απαιτούνται και τις δυνατότητές τους να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και ανάπτυξη, καθώς και να αξιοποιήσουν τα οφέλη από την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, η Επιτροπή ενθαρρύνει ένθερμα τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν στα σχέδιά τους επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στους ακόλουθους εμβληματικούς τομείς:

1. Ενεργοποίηση — Προετοιμασία διαχρονικά βιώσιμων καθαρών τεχνολογιών και επιτάχυνση της ανάπτυξης και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
2. Ανακαίνιση — Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων.
3. Επαναφόρτιση και ανεφοδιασμός — Προώθηση ανθεκτικών καθαρών τεχνολογιών για την επιτάχυνση της χρήσης βιώσιμων, προσβάσιμων και έξυπνων μεταφορών, σταθμών φόρτισης και ανεφοδιασμού και επέκτασης των δημόσιων μεταφορών.
4. Σύνδεση — Ανάπτυξη ταχέων ευρυζωνικών υπηρεσιών σε όλες τις περιφέρειες και τα νοικοκυριά, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων οπτικών ινών και 5G.
5. Εκσυγχρονισμός — Ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και των δημόσιων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των δικαστικών συστημάτων και των συστημάτων υγείας.
6. Κλιμάκωση — Αύξηση των ευρωπαϊκών βιομηχανικών ικανοτήτων υπολογιστικού νέφους δεδομένων και ανάπτυξη των πλέον ισχυρών, πρωτοπόρων και βιώσιμων επεξεργαστών.
7. Απόκτηση νέων δεξιοτήτων και αναβάθμιση δεξιοτήτων — Προσαρμογή των εκπαιδευτικών συστημάτων για την υποστήριξη των ψηφιακών δεξιοτήτων και της εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης για όλες τις ηλικίες.

Η εφαρμογή του μηχανισμού θα συντονίζεται από την ειδική ομάδα της Επιτροπής για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα σε στενή συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων. Ένα διοικητικό συμβούλιο υπό την προεδρία της προέδρου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα παράσχει πολιτική καθοδήγηση στην ειδική ομάδα για τη διασφάλιση της συνεκτικής και αποτελεσματικής εφαρμογής του μηχανισμού.

Δηλώσεις

Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας βρίσκεται στον πυρήνα του NextGenerationEU. Αποτελεί το βασικό μας εργαλείο για να μετατρέψουμε τις άμεσες προκλήσεις της πανδημίας του κορονοϊού σε μακροπρόθεσμη ευκαιρία. Τα κράτη μέλη χρειάζονται σαφή καθοδήγηση για να διασφαλίσουν ότι το ποσό των 672 δισ. ευρώ του μηχανισμού επενδύεται τόσο για την άμεση οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης, όσο και για τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Σήμερα, παρουσιάζουμε αυτή την καθοδήγηση και είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη των εθνικών τους στρατηγικών.»

Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, δήλωσε τα εξής: «Σήμερα δημοσιεύουμε τη στρατηγική μας για τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές για το επόμενο έτος, ξεκινώντας τη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Θα πρέπει να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της παρούσας κρίσης, μεριμνώντας παράλληλα για τη διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα. Σήμερα παρέχουμε επίσης πρόσθετη καθοδήγηση στα κράτη μέλη για την προετοιμασία των σχεδίων τους ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και προτείνουμε επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες για την προώθηση της πράσινης και της ψηφιακής ανάκαμψης και την επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Καλούμε τώρα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να καταλήξουν γρήγορα στην τελική συμφωνία σχετικά με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ώστε τα χρήματα να αρχίσουν να ρέουν στις αρχές του επόμενου έτους. Σε μια κρίση, ο χρόνος είναι καθοριστικής σημασίας.»

Ο κ. Πάολο Τζεντιλόνι, Επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε: «Από την τραγωδία της πανδημίας του κορονοϊού, η Ευρώπη επέλεξε να αξιοποιήσει μια μοναδική ευκαιρία: την επανεκκίνηση των οικονομιών μας πάνω σε νέα, πιο βιώσιμη βάση. Και ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα αποτελέσει το πρωταρχικό εργαλείο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Η καθοδήγηση που παρέχουμε σήμερα έχει ως στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη να καταρτίσουν εθνικά σχέδια υψηλής ποιότητας σύμφωνα με τους από κοινού συμφωνηθέντες στόχους μας. Όχι μόνο για να μπορέσει η χρηματοδότηση να αρχίσει να ρέει όσο το δυνατόν ταχύτερα για τη στήριξη της ανάκαμψης, αλλά και για να αποτελέσει κινητήρια δύναμη για πραγματικά μετασχηματιστικές αλλαγές.»

Επόμενα στάδια

Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να συμφωνήσουν το συντομότερο δυνατόν σχετικά με τη νομοθετική πρόταση, ούτως ώστε ο μηχανισμός να τεθεί σε λειτουργία από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Η προθεσμία υποβολής των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας λήγει στις 30 Απριλίου 2021. Ωστόσο, τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να υποβάλουν τα προκαταρκτικά προσχέδιά τους από τις 15 Οκτωβρίου 2020. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμμετάσχουν το συντομότερο δυνατό σε ευρύ διάλογο πολιτικής που θα περιλαμβάνει όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη για την προετοιμασία των σχεδίων τους ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ενώ καλούνται να συνεργαστούν με την ειδική ομάδα ανάκαμψης και τη ΓΔ ECFIN για να συζητήσουν τα προσχέδιά τους.