Πως επηρεάζονται οι επενδύσεις σε ΑΠΕ από τον ΕΛΑΠΕ

Η διαχείριση του ελλείμματος του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) αποτέλεσε ένα σημαντικό ζήτημα στο οποίο ενεπλάκησαν ένα πλήθος παραγόντων, όπως το ΥΠΕΝ, οι εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας και ο σύνδεσμοι των παραγωγών ενέργειας.

Πιο συγκεκριμένα, το συγκεκριμένο έλλειμμα υπολογίζεται περί τα 280 εκατ. ευρώ και στόχος του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος ήταν η συρρίκνωσή του χωρίς ωστόσο να επιβαρυνθεί η τσέπη των καταναλωτών μέσω του ΕΤΜΕΑΡ.

Η κύρια αντιμαχία μεταξύ των συνδέσμων των παραγωγών και του ΥΠΕΝ εντοπίζεται στην αιτιολόγηση που δίνει η κάθε πλευρά στην αύξηση του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ. Η πρώτη υποστηρίζει πως το έλλειμμα «φούσκωσε» λόγω της πολιτικής του ΥΠΕΝ για αναδρομική μείωση του ΕΤΜΕΑΡ κατά 25%, ενώ η δεύτερη αποδίδει το έλλειμμα ως απότοκο της κρίσης του κορονοϊού.

Από την άλλη υπήρχε ανησυχία στους κόλπους των εταιριών, ελληνικών και ξένων, που έχουν ή θέλουν να επενδύσουν ενεργειακά στη χώρα μας σχετικά με τις ρυθμίσεις που θα ανακοινωνόταν. Η ημέρα που το τοπίο ξεδιάλυνε ήταν η προηγούμενη Παρασκευή όπου και έγινε η σχετική ανακοίνωση.

Τα μέτρα του ΥΠΕΝ

Το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε τότε 12 μέτρα που χωρίζονταν σε 2 κατηγορίες, οι οποίες ήταν τα οικονομικά και τα διαρθρωτικά μέτρα. Επομένως, στόχος του Υπουργείου ήταν από τη μία η λύση για την άμεση ανάγκη που ήταν η αντιμετώπιση της διόγκωσης του ελλείμματος και από την άλλη η αλλαγή της δομής του, ώστε να μην εμφανιστεί ξανά το ίδιο ζήτημα στο μέλλον. Υπενθυμίζεται πως το ΕΛΑΠΕ δεν είναι διογκωμένο μόνο στη χώρα μας, αλλά υπάρχει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και ανέρχεται σε πολύ μεγαλύτερα ποσά, όπως για παράδειγμα τη Γερμανία που αγγίζει τα 4 δις.

Μερικές από τις ρυθμίσεις αυτές, ωστόσο, επηρεάζουν άμεσα τις ήδη υφιστάμενες επενδύσεις στη χώρα μας τόσο από ελληνικές όσο και από ξένες εταιρίες, ενώ παρατηρούμε και ότι προάγονται συγκεκριμένα έργα ΑΠΕ έναντι άλλων.

Αρχικά οι εταιρίες που διαθέτουν έργα ΑΠΕ στη χώρα μας, τα οποία έχουν τεθεί σε λειτουργία από τις 31 Δεκεμβρίου 2015, καλούνται να πληρώσουν μία εφάπαξ εισφορά, η οποία θα ανέρχεται στο 6% του κύκλου εργασιών των έργων για το έτος 2020. Από το μέτρο αυτό αναμένεται να προκύψουν έσοδα που θα ανέρχονται στα 110 εκατ. ευρώ.

Το δεύτερο μέτρο είναι η εφαρμογή του τέλους των 2 ευρώ ανά MWh για τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Η ρύθμιση αυτή τίθεται σε εφαρμογή από το 2021 και θα ισχύει μόνο για το έτος αυτό. Το ΥΠΕΝ μέσω της ρύθμιση αυτής υπολογίζει πως θα εξοικονομηθούν άλλα 110 εκατ. ευρώ.

Πως αντιδρούν οι σύνδεσμοι

Τόσο ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ) και η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) εκφράζουν ισχυρά τις αντιθέσεις τους κατά κύριο λόγο με το πρώτο και έπειτα με το δεύτερο μέτρο.

Μάλιστα και οι δύο σύνδεσμοι κάνουν λόγο για ένα αναχρονισμό της πολιτικής του Υπουργείου θυμίζοντας την αναδρομική μείωση των τιμών αποζημίωσης των ΑΠΕ που επιβλήθηκε το 2014 ή την άπαξ εισφοράς στις ΑΠΕ όπως συνέβη το 2012. Συγκεκριμένα, ο ΕΣΗΑΠΕ τοποθετείται σχετικά με το μέτρο χαρακτηρίζοντάς το «άδικο» για όλες τις τεχνολογίες ΑΠΕ.

Επίσης, οι σύνδεσμοι τονίζουν πως οι παραγωγοί ΑΠΕ θα επιβαρυνθούν τόσο το 2020 λόγω της εισφοράς που θα ανέρχεται στο 6% του κύκλου εργασιών τους, όσο και το 2021 μέσω της χρέωσης των 2 ευρώ ανά MWh.

Ποια έργα ΑΠΕ προωθεί το ΥΠΕΝ

Το ΥΠΕΝ φαίνεται να προωθεί περισσότερο τα πράσινα έργα, τα οποία αφορούν την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, τα παραθαλάσσια αιολικά πάρκα (off shore) και την παραγωγή «πράσινου υδρογόνου» καθώς θα μπορούν να ενταχθούν στις «στρατηγικές επενδύσεις» μέσω του Enterprise Greece εφόσον ο προϋπολογισμός τους ανέρχεται κατ’ελάχιστο στα 100 εκατ. ευρώ.

Όσον αφορά τα συμβατικά έργα ΑΠΕ, δηλαδή τα αιολικά πάρκα και τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς, θα πρέπει να καλύπτουν τον παραπάνω προϋπολογισμό αλλά και να συνδέονται με κοινό σημείο σύνδεσης στο Σύστημα. Ωστόσο, δε θα ισχύει πλέον η προτεραιότητα που είχαν στη δέσμευση ηλεκτρικού χώρου μέσα από το κίνητρο ταχείας αδειοδότησης, το οποίο παρεχόταν από το άρθρο 13 το νόμου για τις στρατηγικές επενδύσεις.

Η παραπάνω κατάσταση είναι μία πραγματικότητα με την οποία όσες εταιρίες -ελληνικές και ξένες- διαθέτουν έργα ΑΠΕ πρέπει να συμβιώσουν, ενώ δημιουργείται και το ερώτημα του πως θα αντιδράσουν οι ξένες εταιρίες που θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα. Παρατηρώντας τα μέτρα, ωστόσο, που προάγει το ΥΠΕΝ οι εισφορές που έχει επιβάλει στα έργα ΑΠΕ αφορούν κυρίως τα υφιστάμενα και τον κύκλο εργασιών μίας χρονιάς που χαρακτηρίστηκε από τις εξελίξεις της πανδημίας του κορονοϊού και το γενικότερο μούδιασμα της αγοράς.

Παρολ’ αυτά ερωτηματικό παραμένει η αντιμετώπιση των συμβατικών έργων ΑΠΕ (αιολικά πάρκα και φωτοβολταϊκά), τα οποία φαίνεται πως χάνουν το μομέντουμ τους όσον αφορά την ένταξή τους στις «στρατηγικές επενδύσεις».