Ποιες είναι οι επόμενες επεκτάσεις στο δίκτυο αυτοκινητόδρομων: Ο ρόλος ΒΟΑΚ και Αττικής Οδού

Μετά την έναρξη του έργου του ανατολικού τμήματος του Βόρειου Οδικού Άξονα της Κρήτης, μπαίνει σε φάση υλοποίησης η περαιτέρω επέκταση των μεγάλων υπεραστικών αυτοκινητόδρομων της χώρας. Είναι μεγάλη υπόθεση για μια χώρα όπως η Ελλάδα, που ήταν ουραγός σε κλειστούς αυτοκινητόδρομους στην Ευρώπη να μπορεί να υπερηφανεύεται, πως πλέον έχει ένα από τα πλέον μοντέρνα και επαρκή δίκτυα εντός ΕΕ.

Ο νέος αυτοκινητόδρομος

Ο ΒΟΑΚ με μήκος σχεδόν 300 χιλιομέτρων, σύμφωνα με τον επίσημο σχεδιασμό θα καλύψει όλη η βόρεια ακτογραμμή της Κρήτης και θα συμβάλει τα μέγιστα στην γεωμετρική μείωση των θανατηφόρων ατυχημάτων και αντίστοιχα στην αύξηση της οδικής ασφάλειας και ταχύτητας. Σε κατασκευή βρίσκονται καθώς έχουν υπογραφεί, το μεσαίο τμήμα από τη Χερσόνησο μέχρι τη Νεάπολη και το ανατολικό τμήμα Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος ενώ το 2024 θα υπογραφεί και το βασικό τμήμα από τα Χανιά μέχρι τη Χερσόνησο. Μελλοντικά ο δρόμος αναμένεται να επεκταθεί προς τα δυτικά μέχρι την Κίσσαμο. Είναι μαζί με το Μετρό Θεσσαλονίκης και τη γραμμή 4 τα βασικότερα έργα στον σχεδιασμό του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Η πλήρης υλοποίηση του, που πιθανότατα θα χρειαστεί ξεκινώντας από τα τέλη του 2025 για το ανατολικό τμήμα, να φτάσει μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας θα αλλάξει τις μεταφορές του νησιού και θα ενδυναμώσει το εμπορικό προφίλ και το τουριστικό προϊόν της Κρήτης. Είναι η εκκίνηση ενός μεγάλου έργου, του μεγαλύτερου νέου αυτοκινητόδρομου της Ευρώπης.

Το Ηπειρωτικό δίκτυο

Το ηπειρωτικό δίκτυο της Ελλάδας έχει μήκος σχεδόν 2.200 χιλιόμετρα και καλύπτει σχεδόν όλη τη χώρα. Η Ολυμπία Οδός (Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα), η Ιόνια Οδός (Αντίρριο-Ιωάννινα), η Νέα Οδός (Μεταμόρφωση-Σκάρφεια), η Κεντρική Οδός (Ξυνιάδα-Τρίκαλα και Πέταλο Μαλιακού), η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (Ράχες-Λάρισα-Κλειδί Ημαθίας), η Αυτοκινητόδρομος Μορέας (Κόρινθος-Καλαμάτα και Λεύκτρο-Σπάρτη) μαζί με το ευρύ δίκτυο της Εγνατίας Οδού (Ηγουμενίτσα-Θεσσαλονίκη-Κήποι Έβρου και κάθετοι άξονες) έχουν δημιουργήσει ένα σημαντικό δίκτυο.

Ποιος θα φανταζόταν πριν από μερικά χρόνια ότι για να πας από την Αθήνα στα Ιωάννινα θα χρειάζονται μόλις 3 ώρες και 30 λεπτά, από τη Θεσσαλονίκη στην Πάτρα επίσης 3 ώρες και 30 λεπτά ή από την Κατερίνη στην Αλεξανδρούπολη 3 ώρες.

Αυτό το δίκτυο έχει μεγάλη επίδραση πέρα από την επιβατική του διάσταση, στην εμπορικές μεταφορές. Τα προϊόντα μπορούν πολύ πιο εύκολα να μετακινηθούν προς τις μεγάλες αγορές της χώρας ή να φτάσουν σε πύλες εξόδου (λιμάνια, αεροδρόμια, μεθοριακοί σταθμοί) και να πάνε στις ευρωπαϊκές αγορές. Οι οδηγοί και οι επιβάτες μετακινούνται με άνεση, ταχύτητα και ασφάλεια. Δεν είναι τυχαίο πως τα επίπεδα οδικής ασφάλειας της χώρας έχουν βελτιωθεί εξαιρετικά την τελευταία πενταετία, όταν και λειτούργησε το δίκτυο αυτό.

Οι προσθήκες

Σε αυτή τη χρονική στιγμή υλοποιούνται σημαντικές προσθήκες στο δίκτυο αυτό. Πέρα από τον ΒΟΑΚ που ήδη είναι σε τροχιά υλοποίησης, μία σειρά από έργα κατασκευάζονται ή ετοιμάζονται. Στόχος είναι μέχρι το 2025 να έχει υπάρξει μια σημαντική επέκταση σε αρκετές νέες περιοχές.

Στην Κεντρική Οδό-Ε65, κατασκευάζεται το νότιο τμήμα  (Λαμία-Ξυνιάδα) και το βόρειο τμήμα (Τρίκαλα-Κηπουρειό Γρεβενών).  Εκτιμάται πως σταδιακά μέχρι το τέλος του 2024 ο αυτοκινητόδρομος θα έχει την τελική του μορφή συνδέοντας την Στερεά Ελλάδα με τη Δυτική Μακεδονία σε λιγότερο από 2 ώρες.

Παράλληλα προχωρά ο αυτοκινητόδρομος Άκτιο-Αμβρακία με 48,5 χιλιόμετρα μήκος. Στην κυκλοφορία είναι περίπου 31 χιλιόμετρα (Άκτιο-Βόνιτσα και Δρυμός-Αμβρακία) και απομένουν 17 χιλιόμετρα όπου εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθούν και θα λειτουργήσουν στο τέλος του έτους. Το έργο θα δώσει νέες δυνατότητες στις οδικές μετακινήσεις και προς τα νησιά του Ιονίου που θα συνδέονται πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με σήμερα.

Στην Ολυμπία Οδό ξεκίνησε το 2022 η δυτική επέκταση από Πάτρα προς Πύργο με τρια εργοτάξια να τρέχουν ταυτόχρονα. Παράλληλα, ως καινούργια προσθήκη, ξεκίνησαν οι μελέτες για το νότιο τμήμα Πύργος-Καλό Νερό-Τσακώνα. Το έργο αυτό κάνει πραγματικότητα το αρχικό πλάνο του 2005 με την Ολυμπία Οδό να ξεκινά από την Ελευσίνα και να καταλήγει μέσω Πάτρας στην Μεσσηνία και στην Τσακώνα.

Επίσης προχωρά ο διαγωνισμός για ένα ακόμα τμήμα στον κάθετο άξονα της Εγνατίας, Ξάνθη-Εχίνος ενώ τρέχουν τα έργα για τον Περιφερειακό Αλεξανδρούπολης. Σε διαδικασία διαγωνισμού είναι τα οδικά έργα Μακρακώμη-Τυμφρηστός, Ιωάννινα-Κακαβιά, Θεσσαλονίκη-Έδεσσα και Δράμα-Αμφίπολη μέσω ΣΔΙΤ.

Τέλος, υπογράφησαν τα σημαντικά οδικά έργα-ΣΔΙΤ για την παράκαμψη Χαλκίδας, και τον άξονα Καλαμάτα-Πύλος-Μεθώνη. Τα έργα εκτιμάτια ότι θα λειτουργήσουν από το 2027 και μετά.

Με αυτές τις προσθήκες το ελληνικό δίκτυο αυτοκινητόδρομων θα ξεπεράσει τα 2.900 χιλιόμετρα και θα φτάσει σχεδόν τα 3.000 χιλιόμετρα.

Οι αστικοί αυτοκινητόδρομοι

Κινητικότητα έχουμε και στους αστικούς αυτοκινητόδρομους. Στο τέλος του 2022 υπεγράφη το έργο-ΣΔΙΤ για το flyover της Περιφερειακής Θεσσαλονίκης που θα αλλάξει τα δεδομένα των μετακινήσεων στην πόλη. Μαζί με το Μετρό πιστεύεται πως θα δώσουν μεγάλες ανάσες στον κυκλοφοριακό κορεσμό που βιώνει η πόλη εδώ και χρόνια.

Στην πρωτεύουσα προχωρά ο σχεδιασμός για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού. Φαίνεται πως 4 επεκτάσεις θα προχωρήσουν. Ήδη η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης είναι σε προχωρημένο διαγωνισμό ως δημόσιο έργο και θεωρείται πως θα υπογραφεί μέχρι το τέλος του 2022. Από εκεί και έπειτα θα προχωρήσει όπως δείχνει το έργο της Σήραγγας Ηλιούπολης που θα ενώσει τον Καρέα με την Λ.Βουλιαγμένης. Θεωρείται πως είναι έργο που συνεχίζει τον ελεύθερο οδικό δακτύλιο του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας.

Στη συνέχεια βρίσκουμε ως ενδιαφέρουσες τις επεκτάσεις προς Ραφήνα και προς Λαύριο. Ταυτόχρονα με την επέκταση του Προαστιακού Σιδηρόδρομου, γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια ανάδειξης των περιφερειακών λιμανιών της Αττικής με την οδική και σιδηροδρομική τους σύνδεση. Σχετικά με την υλοποίηση των τριών έργων, αναμένονται οι τελικές αποφάσεις του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών αλλά φαίνεται πως θα υλοποιηθούν μέσω των Πρότυπων Προτάσεων. Σχετική πρόταση έχει ήδη κατατεθεί από το σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΖΩΡΗΣΕΙΣ-ΑΒΑΞ.

Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αξίζει βέβαια να αναφέρουμε, πως ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι θεμελιώδης σε αυτή την ανάπτυξη του δικτύου αυτοκινητόδρομων που παινεύεται η χώρα.  Δίχως άλλο η συμβολή της ήταν και είναι κρίσιμη και χωρίς αυτήν η εικόνα ίσως να ήταν σημαντικά διαφορετική. Τα συνεχή κονδύλια που εισρέουν από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, βοήθησαν ουσιαστικά στην υλοποίηση όλων αυτών των οραματικών για την Ελλάδα οδικών έργων. Η χώρα διασυνδεδεμένη με τους διευρωπαϊκούς άξονες μπορεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις ευρωπαϊκές μεταφορές.

Είναι γεγονός πως για τη χώρα αυτό το δίκτυο αποτελεί ένα ισχυρό χαρτί στην προσπάθεια ανάπτυξης εμπορευματικών κέντρων και γενικότερα στην δυνατότητα να ισχυροποιηθεί ως διεθνής κόμβος μεταφορών. Η ενίσχυση αυτού του δικτύου σταδιακά μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα μπορούσε να προσελκύσει επενδύσεις και αύξηση της απασχόλησης και η χώρα να επωφεληθεί στο στοίχημα της Ενωμένης Ευρώπης.