Ηλ. ενέργεια: τι περιλαμβάνει το πλάνο στρατηγικής εφεδρείας – Ο ρόλος των μονάδων φυσικού αερίου στο ενεργειακό μίγμα

Στην προσπάθεια για ασφαλή και διαρκή ηλεκτροδότηση το ΥΠΕΝ επιστρατεύει ένα γνώριμο καύσιμο και προωθεί ένα νέο πλάνο προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθούν οι διαχειριστές στην αυξημένη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας σε περιπτώσεις όπου το σύστημα δέχεται πιέσεις, όπως και συνέβη στις αρχές του περασμένου μήνα.

Πρόκειται για το πλάνο στρατηγικής εφεδρείας, μέσω του οποίο το ΥΠΕΝ επιδιώκει να πάρει το πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να πάρει επιδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση με στόχο να μπορεί να χρησιμοποιήσει τις υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες σε περιόδους αυξημένης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι μονάδες φυσικού αερίου

Στόχος του Υπουργείου είναι το σύστημα αυτό να λειτουργήσει έως ότου να υπάρξουν οι απαραίτητες εν λειτουργία μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, οι οποίες οδεύουν εντός του έτους προς ολοκλήρωση (Μονάδα της Mytilineos στη Βοιωτία), βρίσκονται πολύ κοντά στην εκκίνηση της κατασκευής (Μονάδα των Motor Oil-ΤΕΡΝΑ στην Κομοτηνή καθώς και η μονάδα της DAMCO Energy στην Αλεξανδρούπολη) ή αναμένεται η τελική απόφαση για την μετατροπή σε μονάδα φυσικού αερίου (Πτολεμαΐδα 5) ή τελούν υπό ανάπτυξη (Καράτζης, ElvalHalcor και Elpedison) .

Σε οποιαδήποτε περίπτωση πρόκειται για ένα προσωρινό μέτρο, το οποίο θα καλύψει το κενό στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και σε κανένα ενδεχόμενο δε συνεπάγεται την παράταση του κλεισίματος των λιγνιτικών μονάδων, το οποίο τοποθετείται μέχρι του 2028.

Το πλάνο

Το πλάνο αφορά στον Μηχανισμό Στρατηγικής Εφεδρείας (Strategic Reserve), το οποίο έχει ως στόχο την ενεργοποίηση των λιγνιτικών μονάδων σε περίπτωση αυξημένης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.

Να υπενθυμίσουμε πως κατά την περίοδο του peak της ζήτησης για την παραγωγή ενέργειας (2 Αυγούστου 2021) η παραγόμενη ενέργεια ανήλθε στα 10700 MW γεγονός και το οποίο αποτελεί ρεκόρ εάν αναλογιστεί κανείς πως κατά τους θερινούς μήνες το ανώτατο όριο ζήτησης εκτιμάται στις 7000 MW.

Στην κάλυψη των αναγκών για την παραγωγή ενέργειας πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισε το φυσικό αέριο, το οποίο συνέβαλε κατά 3700 MW, ενώ στη δεύτερη θέση ήρθε ο λιγνίτης με 1400 MW.

Αναγκαίο κακό

Πρόκειται φυσικά για ένα αναγκαίο “κακό” με την παρουσία του λιγνίτη να είναι απαραίτητη έως ότου να προχωρήσουν οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο. Ήδη από τις αρχές Αυγούστου το ΥΠΕΝ έχει προχωρήσει στην επέκταση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων του Αγίου Δημητρίου (1,2,3 και 4), της Μεγαλόπολης καθώς και του Μελίτη.

Το ΥΠΕΝ προσπαθώντας να μειώσει το κόστος από τις εκπομπές ρύπων για την παραγωγή ενέργειας από το λιγνίτη (η οποία ανέρχεται κατ εκτίμηση στα 50 ευρώ ανά παραγόμενη MWh), έχει απευθυνθεί προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να δοθεί επιδότηση για τη μείωση του σχετικού κόστους τόσο για την παραγωγή μέσω λιγνίτη όσο και φυσικού αερίου (37 ευρώ ανά ΜMh).

Προς το παρόν αναμένεται η Μελέτη Επάρκειας του ΑΔΜΗΕ, η οποία και θα υποβληθεί στην Επιτροπή Ανταγωνισμού (DG COMP). Όπως αναφέρουν πηγές πολύ κοντά στο θέμα ο ΑΔΜΗΕ “τρέχει” την μελέτη και αναμένει την έκδοση τριών δεικτών από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Κόστος Νέας Εισόδου, Αξία της Απώλειας Φορτίου και το Κριτήριο Αξιοπιστίας).

Από εκεί και έπειτα θα χρειαστούν από 2 έως 3 εβδομάδες ώστε ο ΑΔΜΗΕ να μπορέσει να υποβάλλει τη σχετική μελέτη στη DG COMP με το στόχο του ΥΠΕΝ για την κοινοποίηση του Μηχανισμού έως τις αρχές Δεκεμβρίου να είναι εφικτός και την εκκίνησή του στις αρχές του 2022.

Οι μονάδες φυσικού αερίου

Η εξέλιξη αυτή θα λειτουργήσει επιταχυντικά για τις μονάδες φυσικού αερίου καθώς στόχος της Κυβέρνησης είναι να “ξεφορτωθεί” τον οικονομικά και περιβαλλοντικά ασύμφορο λιγνίτη, καθώς και να κλείσει τα “φουγάρα” έως το 2028.

Ταυτόχρονα δρομολογείται η προχωρούν οι διαδικασίες ή βρίσκονται υπο υλοποίηση 8 project που αφορούν μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο. Η συνολική τους ισχύ εκτιμάται στα 6 GW, ενώ το ύψος της επένδυσης ξεπερνά τα 2,4 δισ. Ευρώ.

Mytilineos

Η μονάδα της Mytilineos κατασκευάζεται  στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας και η ισχύς της εκτιμάται στα 826 MW. H εν λόγω μονάδα θα ολοκληρωθεί εντός του έτους και θα τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του 2022.

Μέσω της μονάδας αυτής εκτιμάται πως θα παράγεται το 50% της ισχύος, το οποίο μέχρι στιγμής παραγόταν από το λιγνίτης. Επιπλέον, θα έχει σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη καθώς θα παράγει 250 κιλά CO2 ανά παραγόμενη μεγαβατώρα, το οποίο ανέρχεται στο ⅙ της παραγωγής Co2 από λιγνίτη.

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Motor Oil

Η δεύτερη μονάδα, η οποία οδεύει προς την εκκίνηση της κατασκευής της είναι αυτή των ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ και Motor Oil που θα κατασκευαστεί στην Κομοτηνή. Η μονάδα εκτιμάται πως θα παράγει 877 MW και το ύψος της επένδυσης ανέρχεται στα 375 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ως ορίζοντας θέσης λειτουργίας της εκτιμάται το 2024.

Επίσης το θερμικό χαρτοφυλάκιο της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με την ολοκλήρωση του έργου θα ανέρχεται πλέον στα 1,5 GW.

Όμιλος Κοπελούζου

Την κατασκευή μονάδας ηλεκτροπαραγωγής δρομολογεί και ο Όμιλος Κοπελούζου μέσω της θυγατρικής του, DAMCO Energy σε συνεργασία με την AD ESM από τη Βόρεια Μακεδονία. Η μονάδα θα κατασκευαστεί στην Αλεξανδρούπολη με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2023 και στόχος είναι η τροφοδότησή της μέσω του FSRU Αλεξανδρούπολης, στο οποίο μετέχει και ο Όμιλος καθώς διαθέτει το 20% της GASTRADE, η οποία κατασκευάζει το σταθμό.

Προς το παρόν αναμένεται εντός του έτους η ανακοίνωση του αναδόχου για το κατασκευαστικό σκέλος, ενώ σύντομα αναμένεται και η έκδοση των σχετικών οικοδομικών αδειών. Η ισχύς της μονάδας εκτιμάται στα 840 MW και αποτελείται από μία αεριοστροβιλική μονάδα ισχύος 570 MW και από μία ατμοστροβιλική ισχύος 270 MW.

ΔΕΗ

Η ΔΕΗ εισέρχεται δυναμικά στην αρένα της παράγωγης ενέργειας από φυσικό αέριο μέσω της Πτολεμαΐδας 5, η οποία ένα χρόνο μετά τη θέση της σε λειτουργία ως λιγνιτική μονάδα (2023) θα μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου.

Αυτό σημαίνει πως η μονάδα θα βγει εκτός  λειτουργίας το 2024 και έως τις αρχές του 2026 θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια μέσω φυσικού αερίου με την ισχύ της να αυξάνεται από τα 600 στα 1100 MW.

Υπό ανάπτυξη Μονάδες

Στο σχέδιο της ανάπτυξης βρίσκεται η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής που δρομολογεί η Elpedison. Το έργο αναμένεται να υλοποιηθεί στην Θεσσαλονίκη και η ισχύς του θα ανέρχεται στα 826 MW.

Η οριστική επενδυτική απόφαση (FID) εξαρτάται άμεσα από τις συνθήκες στο περιβάλλον της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και ιδιαίτερα με την αντιμετώπιση των πρώτων παθογενειών του target model.

Στο ίδιο στάδιο βρίσκεται και η μονάδα της ElvalHalcor που θα εγκατασταθεί στη Βοιωτία και θα παράγει ενέργεια 651 MW με την επένδυση να εκτιμάται στα 300 εκατ. Ευρώ, ενώ και ο Όμιλος Καράτζη έχει λάβει άδεια για μονάδα παραγωγής 660 ΜW με την επένδυση να ξεπερνά τα 300 εκατ. ευρώ