Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της 7ης Συντονισμένης Δράσης για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων

Με επιτυχία διεξήχθησαν οι εργασίες της 7ης Συνάντησης της Συντονισμένης Δράσης για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτηρίων, στις 17 και 18 Μαΐου 2022 στην Αθήνα. Σκοπός της Δράσης είναι η συμβολή στη μείωση της χρήσης ενέργειας στα ευρωπαϊκά κτήρια, μέσω της ανταλλαγής γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών για την ενεργειακή απόδοση και την εξοικονόμηση ενέργειας ανάμεσα στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νορβηγία. Παράλληλα, η Δράση επιδιώκει μια πιο εναρμονισμένη προσέγγιση, βελτιωμένη εφαρμογή και υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτηρίων σε όλες τις εμπλεκόμενες χώρες. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου CA EPBD V (Concerted Action, Energy Performance of Buildings Directive, πρόγραμμα Horizon 2020), στο οποίο συμμετέχει το ΚΑΠΕ.

Σε αυτή συμμετείχαν περισσότεροι από 130 αντιπρόσωποι από 27 χώρες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στον εναρκτήριο χαιρετισμό που απηύθυνε ο Γενικός Διευθυντής του ΚΑΠΕ Δρ Λάμπρος Πυργιώτης, τέθηκε το πρόταγμα «Εξοικονόμηση πρώτα!» (Energy efficiency first). Κατά την ομιλία του, ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δρ Πέτρος Βαρελίδης, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην εφαρμογή του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών Αερίων Ρύπων και στον τομέα των κτηρίων. Ακολούθησαν εισηγήσεις από υψηλόβαθμα στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG ENER) και του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού Υποδομών για το Κλίμα και το Περιβάλλον (CINEA).

Οι ενότητες που αναπτύχτηκαν κατά τη διάρκεια της συνάντησης κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα ενδιαφέροντος, θίγοντας τα πλέον σημαντικά ζητήματα που αφορούν στα κτήρια και την εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και στη δραστική μείωση εκπομπών CO2 ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι απανθρακοποίησης για το 2030 και το 2050.
Ενδεικτικά, παρουσιάσθηκαν και συζητήθηκαν:

 Κτήρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας: Πέρα από την ενεργειακή απόδοση και τη χρήση ενέργειας.
Αναπτύχτηκαν θέματα των κτηρίων που σχετίζονται με την υγεία, με το κλίμα και τον αερισμό εσωτερικών χώρων, τα οποία πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τις μειώσεις των ενεργειακών απαιτήσεων των κτηρίων nZEB.

 Εφαρμογή του Δείκτη Ευφυούς Ετοιμότητας (SRI).

O δείκτης ευφυούς ετοιμότητας των κτηρίων (SRI) εκφράζει την ικανότητα της προσαρμογής της λειτουργίας του κτηρίου ή της κτηριακής μονάδας στις ανάγκες των ενοίκων και του ενεργειακού δικτύου και τη δυνατότητα βελτίωσης της ενεργειακής του απόδοσης αλλά και των συνολικών επιδόσεών του.

Πολλές δραστηριότητες βρίσκονται σε εξέλιξη σε αυτόν τον τομέα, όπως η μελέτη υποστήριξης του SRI και η πλατφόρμα SRI. Οι πρωτοβουλίες αυτές προτείνουν, μεταξύ άλλων, μια προσαρμοσμένη στις ανάγκες κάθε χώρας υποστήριξη προς τα κράτη-μέλη. Συζητήθηκε επίσης η οργάνωση μιας δοκιμαστικής περιόδους χρήσης του δείκτη SRI από τα κράτη-μέλη.
 Εθνικά Σχεδία Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και άλλοι Ευρωπαϊκοί οικονομικοί μηχανισμοί υποστήριξης της απανθρακοποίησης των κτηρίων.

Συζητήθηκαν διάφορα χρηματοδοτικά μέσα και προγράμματα υποστήριξης για την επιτάχυνση της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές των κτηρίων, τα βήματα που χρειάζονται για την επίτευξη των στόχων της EPBD, καθώς και τι ακόμα χρειάζεται για την ενίσχυση των επενδύσεων και των καινοτομιών που συνδέονται με τα κτήρια και την κατασκευή. Η χρηματοδότηση είναι διαθέσιμη σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, τόσο από την ΕΕ όσο και από τα κράτη-μέλη. Έγινε σαφές ότι η «πράσινη» μετάβαση αποτελεί σημαντικό μέρος των εθνικών σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Σύμφωνα με τη νέα πρόταση τροποποίησης της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτηρίων – EPBD (πακέτο ‘Fit for 55’), τίθενται νέα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης (Minimum Energy Performance Standards – MEPS) σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο για τα δημόσια κτήρια όσο και για τα μη οικιστικά κτήρια, που έχουν τις χαμηλότερες επιδόσεις. Τίθεται η απαίτηση ανακαίνισης των κτηρίων με Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) στην κατηγορία Η και η ανέλιξή τους, τουλάχιστον στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Ζ, το αργότερο έως το 2027, και τουλάχιστον στην κατηγορία Ε, το αργότερο έως το 2030. Επίσης, για τα κτήρια κατοικίας με τις χαμηλότερες επιδόσεις, τίθεται η απαίτηση ανακαίνισής τους τουλάχιστον στην κατηγορία Ζ έως το 2030, και τουλάχιστον στην κατηγορία E έως το 2033. Κατά τη διάρκεια της σχετικής συνεδρίας συζητήθηκαν οι προκλήσεις που συνδέονται με την πραγματική εισαγωγή αυτών των απαιτήσεων σε υφιστάμενα κτήρια. Εξετάστηκαν τα απαιτούμενα βήματα για την εφαρμογή ενός νέου τέτοιου συστήματος MEPS, από την επικοινωνία και τη δημιουργία αποδοχής, τον ορισμό των κτηρίων με τη χαμηλότερη απόδοση, τον τρόπο διασφάλισης της επιβολής, έως και τα απαραίτητα συνοδευτικά χρηματοδοτικά μέσα (π.χ. για τα ευάλωτα νοικοκυριά).

Σύμφωνα πάντα με τη νέα πρόταση τροποποίησης της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτηρίων (πακέτο ‘Fit for 55’), αναπτύχθηκαν και τα παρακάτω θέματα:

 Κοινή μεθοδολογία ενεργειακής πιστοποίησης – Κλίμακα A έως Η.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συγκρισιμότητα των ΠΕΑ μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβλέπεται αυτά να βασίζονται σε εναρμονισμένη κλίμακα κατηγοριών ενεργειακής απόδοσης από το Α έως το Η, έως το 2025. Η υψηλότερη κατηγορία Α αντιστοιχεί σε κτήριο μηδενικών εκπομπών, ενώ η χαμηλότερη κατηγορία Η περιλαμβάνει το 15 % των κτηρίων του εθνικού κτηριακού δυναμικού με τις χαμηλότερες επιδόσεις, σε κάθε κράτος μέλος. Στη σχετική συνεδρία συζητήθηκαν οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν τα κράτη-μέλη κατά τη μεταφορά αυτής της υποχρέωσης, καθώς και ποιες είναι οι κρίσιμες παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον καθορισμό των κοινών μεθοδολογικών προσεγγίσεων που θα υιοθετηθούν.

 Κτήρια: Ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές πλησίον του κτηρίου.
Τίθεται νέος ορισμός για την «ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές που παράγεται σε κοντινή απόσταση» και αφορά στην ενέργεια που παράγεται εντός περιμέτρου τοπικού ή συνοικιακού επιπέδου γύρω από το υπό αξιολόγηση κτήριο. Δίνονται, επίσης, οι όροι που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να μπορεί να χαρακτηρισθεί ως τέτοια. Κατά τη διάρκεια της αντίστοιχης συνεδρίας συζητήθηκαν οι προεκτάσεις του νέου αυτού ορισμού και η συσχέτισή τους με οικονομικές και τεχνικές παραμέτρους, ενώ παρουσιάστηκαν παραδείγματα από διάφορες χώρες.

 Κανόνες προβολής και διαφήμισης των ΠΕΑ.

Οι κανόνες προβολής και διαφήμισης των ΠΕΑ παραμένουν και ενισχύονται σε σχέση με την υφιστάμενη Οδηγία. Συγκεκριμένα, παραμένει η απαίτηση τα κτήρια ή οι κτηριακές μονάδες που προσφέρονται προς πώληση ή μίσθωση να διαθέτουν πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης, η δε κατηγορία και ο δείκτης ενεργειακής απόδοσης πρέπει να αναφέρονται σε όλες τις διαφημίσεις, διασφαλίζοντας τη σημασία της ενεργειακής απόδοσης στην αγορά πωλήσεων και μισθώσεων. Επίσης, σε κτήρια που στεγάζουν δημόσιες αρχές και δέχονται συχνά επισκέψεις από το κοινό, πρέπει να αναρτάται σε περίοπτη θέση το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσής τους, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους. Κατά τη διάρκεια της σχετικής συνεδρίας διερευνήθηκε το πώς τα κράτη-μέλη πληρούν αυτές τις απαιτήσεις,τέθηκε το θέμα της διασύνδεσης και διαλειτουργικότητας διαφορετικών βάσεων δεδομένων και  παρουσιάστηκαν καλές πρακτικές από διάφορες χώρες.