Οικολογικότερες οδικές μεταφορές: Έγκριση των νέων κανόνων για τα οδικά τέλη

Την Πέμπτη 17/02/2022 σε τελική ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η ΕΕ ενέκρινε τους νέους κανόνες για τα οδικά τέλη. Το νέο σύστημα θα παρέχει περισσότερα κίνητρα για αποτελεσματικότερες και πιο βιώσιμες οδικές μεταφορές. Τα χρονοεξαρτώμενα τέλη χρήσης (βινιέτες) για τα βαρέα φορτηγά στο κύριο διευρωπαϊκό δίκτυο θα καταργηθούν σταδιακά ως το 2030, υπέρ των διοδίων που βασίζονται στην απόσταση. Θα θεσπιστούν επίσης κανόνες σε επίπεδο ΕΕ για την προσαρμογή των τελών για τα βαρέα φορτηγά οχήματα στις ποσότητες CO2 που εκπέμπουν. Επιπλέον, κατόπιν τετραετούς μεταβατικής περιόδου, η επιβολή τελών για το εξωτερικό κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης θα καταστεί υποχρεωτική για τα βαρέα φορτηγά, εκτός εάν οδηγεί σε ανεπιθύμητη εκτροπή της κυκλοφορίας.

Η Επίτροπος Μεταφορών κ. Αντίνα Βαλεάν, δήλωσε σχετικά: «Με τη νέα οδηγία κάνουμε ένα βήμα προς ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό σύστημα οδικών τελών που εξυπηρετεί τη χρηματοδότηση και τη συντήρηση ποιοτικών υποδομών και αποτυπώνει καλύτερα την αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει”. Η επιβολή οδικών τελών είναι ένα από τα στάδια της στρατηγικής μας για τη μείωση των εκπομπών των μεταφορών. Οι νέοι κανόνες προβλέπουν διαφοροποιημένα τέλη χρήσης υποδομών, βασισμένα στις εκπομπές CO2, και θεσπίζουν υποχρεωτικό τέλος εξωτερικού κόστους για τα βαρέα φορτηγά, ώστε οι χρήστες, οι φορείς εκμετάλλευσης και οι κατασκευαστές να έχουν κίνητρα να επιλέγουν καθαρότερες λύσεις. Θα συμβάλουν επίσης στην ελάφρυνση των άλλων επιπτώσεων των οδικών μεταφορών που στοιχίζουν στην κοινωνία, όπως η κυκλοφοριακή συμφόρηση.»

Ενώ οι ισχύοντες κανόνες αφορούν μόνο τα φορτηγά άνω των 3,5 τόνων με δυνατότητα εξαίρεσης των φορτηγών κάτω των 12 τόνων, θα επεκταθούν ώστε να καλύψουν όλα τα βαρέα και ελαφρά οχήματα, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα τέλη είναι ανάλογα με τη χρήση και τις περιβαλλοντικές επιδόσεις τους, ανάλογα με τον τύπο του οχήματος. Τα συστήματα διοδίων θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν ως επιλογή τις ημερήσιες βινιέτες, ώστε να μη γίνονται διακρίσεις σε βάρος των αλλοδαπών χρηστών. Τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να επιβάλλουν πρόσθετο φόρο σε κορεσμένες και ευαίσθητες περιοχές, ενώ τα έσοδα από αυτούς τους πρόσθετους φόρους θα πρέπει να διατίθενται για την ανάπτυξη βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων μεταφορών. Εξαιρέσεις από τα οδικά τέλη προβλέπονται για ειδικές περιπτώσεις, όπως οι αραιοκατοικημένες περιοχές ή τα άτομα με αναπηρία.

Το νέο σύστημα θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της στρατηγικής για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα. Η Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της για αναθεώρηση της οδηγίας για την ευρωβινιέτα το 2017. Κατόπιν της χθεσινής ψηφοφορίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οδηγία θα υπογραφεί, θα δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα αρχίσει να ισχύει την 20ή ημέρα από τη δημοσίευσή της. Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο έτη για να μεταφέρουν τους νέους κανόνες στο εθνικό τους δίκαιο.