Οι βασικοί άξονες της «Πράσινης Ατζέντας» του ΥΠΕΝ για το 2020

Τις βασικές προτεραιότητες των πρωτοβουλιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το τρέχον έτος, που εντάσσονται στο τρίπτυχο «Διαρθρωτικές αλλαγές και αποκρατικοποιήσεις – Πράσινες δράσεις με έμφαση στις ΑΠΕ- Πολυδιάστατη διεθνής ενεργειακή πολιτική», ανέλυσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστής Χατζηδάκης, στη σημερινή ομιλία του στο συνέδριο Athens Energy Dialogues.

«Προωθούμε τις διαρθρωτικές αλλαγές και τις αποκρατικοποιήσεις στον κλάδο της ενέργειας πρωτίστως για αναπτυξιακούς λόγους. Θα κινηθούμε γρήγορα, αποφασιστικά και ευρωπαϊκά. Ο σχεδιασμός μας θα είναι εμπροσθοβαρής γιατί θέλουμε να εκπλήξουμε θετικά τις αγορές και τους επενδυτές», είπε ο κ. Χατζηδάκης, υπογραμμίζοντας ότι τα δυο τρίτα του συνολικού προγράμματος αποκρατικοποιήσεων αφορούν στον τομέα της ενέργειας.

Οι πρωτοβουλίες του υπουργείου ξεκίνησαν το καλοκαίρι με το κεφάλαιο «ΔΕΗ». «Καταφέραμε με τα μέτρα που πήραμε το καλοκαίρι, να κρατήσουμε όρθια τη ΔΕΗ  και τη βοηθήσαμε να βγάλει τη μύτη της έξω από το νερό. Έτσι, από το Σεπτέμβρη κατάφερε να λάβει το αντίστοιχο πιστοποιητικό βιωσιμότητας από τον ορκωτό ελεγκτή και να δει τη μετοχή της να υπερτριπλασιάζεται και την πιστοληπτική της ικανότητα να αναβαθμίζεται.

Με το νομοσχέδιο που περάσαμε το Δεκέμβριο- της δίνουμε τη δυνατότητα να γίνει πιο ευέλικτη και να εκσυγχρονιστεί ταχύτερα».

Όπως υπογράμμισε ο υπουργός ΠΕΝ, πριν από ένα μήνα ανακοινώθηκαν και οι κεντρικοί άξονες του 5ετούς επιχειρησιακού σχεδίου της ΔΕΗ που περιλαμβάνει, εκτός από την εμβληματική πρωτοβουλία της απολιγνιτοποίησης:

– Το θαρραλέο άνοιγμα της ΔΕΗ στις ΑΠΕ –με συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα. «Θα υπάρξουν σημαντικές ανακοινώσεις για το ζήτημα αυτό το επόμενο διάστημα», είπε ο κ. Χατζηδάκης.

– Την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ σε ποσοστό 49%, με ισχυρά δικαιώματα μειοψηφίας, ώστε να προσελκύσουμε όχι μόνον θεσμικούς αλλά και στρατηγικού χαρακτήρα επενδυτές. Αυτό θα είναι μια ταμειακή ένεση για τη ΔΕΗ, αλλά και για το ΔΕΔΔΗΕ που δυσκολεύεται να χρηματοδοτήσει το επενδυτικό του πρόγραμμα, όπως κατέστη σαφές και από τις αναφορές για τις μεγάλες ελλείψεις σε ξύλινους στύλους.

– Τον εταιρικό μετασχηματισμό της ΔΕΗ, με τη μείωση του προσωπικού και του κόστους της μέσω αυτοχρηματοδοτούμενων εθελούσιων εξόδων.

– Και το άνοιγμα στις ψηφιακές τεχνολογίες.

Εξάλλου, η ΔΕΗ μαζί με το Χρηματιστήριο Ενέργειας -όπως υπογράμμισε ο κ. Χατζηδάκης- βρίσκεται και στο επίκεντρο της διαδικασίας απελευθέρωσης της αγοράς. «Βρισκόμαστε σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή  για τη διακοψιμότητα, τον προσωρινό μηχανισμό αποζημίωσης ευελιξίας, τον μόνιμο μηχανισμό επάρκειας ισχύος. Τελικό ζητούμενο μια απελευθερωμένη αγορά που θα λειτουργήσει προς όφελος της βιομηχανίας και του τελικού καταναλωτή».

Στο πλέγμα των διαρθρωτικών αλλαγών και των ιδιωτικοποιήσεων εντάσσονται επίσης:

– Η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση μέσα στο 2020 του ΑΔΜΗΕ για την υλοποίηση σημαντικών επενδύσεων που απαιτούνται.

– Ο μετασχηματισμός της ΔΕΠΑ μέσω της ιδιωτικοποίησής του 100% σε 2 ξεχωριστά πακέτα: ΔΕΠΑ Υποδομών (όπου έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία ) και ΔΕΠΑ Εμπορίας (η διαδικασία για την οποία θα ξεκινήσει τις αμέσως επόμενες ημέρες) «Διαψεύδω όσους πίστευαν ότι θα υπάρχουν καθυστερήσεις», σημείωσε.

– Η εκκίνηση της διαδικασίας τους επόμενους μήνες για την Υπόγεια Διαδικασία Φυσικού Αερίου της Καβάλας, σε συνεννόηση με το ΤΑΙΠΕΔ.

Ειδική αναφορά έκανε ο υπουργός ΠΕΝ στην καταχρεωμένη και προβληματική ΛΑΡΚΟ, «για την οποία προωθείται τις αμέσως επόμενες ημέρες λύση στη βάση της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2014. Μιλάμε για μια μορφή εκκαθάρισης εν λειτουργία, μέσω διαγωνισμού  για δυο χωριστά πακέτα με δυνατότητα ενιαίου επενδυτή, προκειμένου αυτός να αναλάβει την επιχείρηση ελεύθερη βαρών σε μια ενδιαφέρουσα περίοδο για την εκμετάλλευση του νικελίου και του κοβαλτίου.

Θα είναι μια λύση στέρεη νομικά και δίκαιη για τους εργαζόμενους», είπε ο κ. Χατζηδάκης, επισημαίνοντας ότι «η ΛΑΡΚΟ είναι βαθιά προβληματική, πρόκειται χωρίς καμία αμφιβολία για την πιο προβληματική επιχείρηση στη χώρα».

Περνώντας στον δεύτερο άξονα προτεραιοτήτων, ο κ. Χατζηδάκης διέτρεξε τις πράσινες δράσεις που περιλαμβάνουν  την ενίσχυση των ΑΠΕ, την απολιγνιτοποίηση και τη δίκαιη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. «Το σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει πράσινες ενεργειακές επενδύσεις της τάξης των 44 δισ. ευρώ έως το 2030, μέσω των οποίων θα επιτευχθεί η αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ, ώστε να συμμετέχουν με μερίδιο 35% στην τελική κατανάλωση, αλλά και εξοικονόμηση ενέργειας κατά 38,5% ως το 2030».

Πιο συγκεκριμένα: Τι περιλαμβάνει η Πράσινη Ατζέντα της κυβέρνησης στην ενέργεια:

– Ταχεία απολιγνιτοποίηση, ώστε όλες οι ήδη εγκατεστημένες λιγνιτικές μονάδες να κλείσουν μέχρι το 2023 και η Πτολεμαΐδα 5 να μείνει ανοιχτή έως το 2028. Αυτό θα συνδυαστεί φυσικά με ένα παράλληλο σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης για τους εργαζόμενους και τις λιγνιτικές περιοχές της χώρας που θα ολοκληρωθεί έως τον Ιούνιο.

Μέσα στο 2020 θα διατεθούν σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη πόροι της τάξης των 190 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 60 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από το Πράσινο Ταμείο και τα υπόλοιπα 130 εκατ. ευρώ θα δοθούν από τα έσοδα του τέλους λιγνίτη.

Η Διυπουργική Επιτροπή για την απολιγνιτοποίηση έχει ήδη πιάσει δουλειά και τις αμέσως επόμενες ημέρες θα δημιουργηθεί ειδική ομάδα εργασίας με Συντονιστή πρόσωπο εγνωσμένου κύρους και εμπειρίας. Υπολογίζουμε πως ο προγραμματισμός μας αφορά συνολικές επενδύσεις, επιδοτήσεις και χορηγήσεις έως 4,4 δισ. ευρώ έως το 2027.

– Την προετοιμασία νέων προγραμμάτων για την Εξοικονόμηση Ενέργειας εντός των επομένων μηνών, τα οποία ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε με την σειρά με την οποία θα διενεργηθούν: Πρώτα, προγράμματα για επιχειρήσεις, στη συνέχεια το Πρόγραμμα ΗΛΕΚΤΡΑ για την ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων και στη συνέχεια ο νέος κύκλος του «Εξοικονομώ κατ’ οίκον». Τόνισε μάλιστα ότι σχεδιάζουμε να δίνουμε σε δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης 3,5 φορές παραπάνω κονδύλιααπό όσα δίνονται σήμερα, με απευθείας ενισχύσεις, δάνεια από τράπεζες και φοροαπαλλαγές

– Την υλοποίηση του προγράμματος ηλεκτρικών διασυνδέσεων των νησιών σε συνεργασία με τον ΑΔΜΗΕ για λόγους και περιβαλλοντικούς, αλλά και οικονομικούς. Στόχος είναι να έχουν διασυνδεθεί σχεδόν όλα τα νησιά ως το 2030. Θα έχει προηγηθεί φυσικά η διασύνδεση της Κρήτης έως το 2023 και όλων των Κυκλάδων μέχρι το 2024. Εντός του έτους άλλωστε ολοκληρώνεται η πρώτη «μικρή διασύνδεση» της Κρήτης με την Πελοπόννησο.

– Την προώθηση της ηλεκτροκίνησης για τη διαμόρφωση και στην Ελλάδα ενός σύγχρονου και ολοκληρωμένου πλαισίου. Στόχος μας είναι το 2030 ένα στα 3 καινούρια αυτοκίνητα να είναι ηλεκτροκίνητο.

– Την δραστική επιτάχυνση και απλοποίηση των αδειοδοτήσεων των ΑΠΕ. Έχει ήδη παρουσιαστεί η πρότασή μας για αντικατάσταση της υφιστάμενης Άδειας Παραγωγής με μια απλή Βεβαίωση Καταχώρησης στο νέο Ηλεκτρονικό Μητρώο Παραγωγών ΑΠΕ, η οποία θα περιλαμβάνεται σε νομοσχέδια για περιβαλλοντικά θέματα που θα κατατεθεί τον Φεβρουάριο και θα ψηφιστεί τον Μάρτιο μετά την δημόσια διαβούλευση. Η πρόταση αυτή καθιερώνει σύντομη διαδικασία  εξέτασης για τις νέες και τις 1900 συσσωρευμένες αιτήσεις, μειώνοντας τα δικαιολογητικά και κάνοντας χρήση αυτοματοποιημένων ελέγχων.

Από την ομιλία του υπουργού ΠΕΝ δεν θα μπορούσε να λείπει η παράμετρος της διεθνής ενεργειακής πολιτικής, δεδομένων και των τελευταίων εξελίξεων:

Το πρώτο σημείο αφορά τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed. Ήδη υπογράψαμε με την Κύπρο και το Ισραήλ, τη σχετική διακυβερνητική συμφωνία η οποία πρόκειται να κυρωθεί στη Βουλή μέσα στους επόμενους μήνες και προχωράμε στο στάδιο εκπόνησης της βασικής μελέτης σκοπιμότητας.

«Πρόκειται σίγουρα για πολύ φιλόδοξο σχέδιο, αλλά είναι σταθερή και σαφής η δέσμευση των τριών κρατών η συνεργασία μας να προχωρήσει», είπε ο κ. Χατζηδάκης, υπογραμμίζοντας ότι «η υπογραφή της συμφωνίας δεν ήταν μόνο πολιτικού χαρακτήρα κίνηση. Θα  συνοδευθεί με πρωτοβουλίες οικονομικού επιχειρηματικού χαρακτήρα για να προχωρήσει ο αγωγός».

Στο πλαίσιο της ενισχυμένης τριμερούς συνεργασίας εντάσσεται και η ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ, καθώς η άρση της απομόνωσης της Κύπρου στο επίπεδο της ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί προτεραιότητα.

Ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στην υπογραφή της Διακυβερνητικής Συμφωνίας για την  κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου IGB Ελλάδας-Βουλγαρίας και επεσήμανε ότι «στους επόμενους μήνες, θα έχουμε τη χαρά να κάνουμε τα επίσημα εγκαίνια της δοκιμαστικής λειτουργίας και του αγωγού TAP.

Στηρίζουμε ένα έργο στρατηγικής σημασίας για τη χώρα όπως είναι ο πλωτός Σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην Αλεξανδρούπολη (FSRU), που ανοίγει μια νέα πύλη εισόδου για την εισαγωγή LNG τόσο στην Ελλάδα όσο πρωτίστως και στους βόρειους γείτονες μας,  συμπεριλαμβανομένης της Ρουμανίας και άλλων. Προχωρούμε αποφασιστικά στο δικό μας πρόγραμμα εξόρυξης υδρογονανθράκων με σεβασμό στο περιβάλλον, αλλά και με βάση το εθνικό συμφέρον, διότι το φυσικό αέριο είναι το «καύσιμο μετάβασης» στη νέα εποχή.

Στο ευρύτερο αυτό πλαίσιο, θέλω επίσης να τονίσω πως η Ελλάδα παίζει πλέον πρωτεύοντα ρόλο στη διαμόρφωση του πρώτου διεθνούς οργανισμού ενέργειας της περιοχής, το East Med Gas Forum (EMGF) στο Κάιρο. Η Τουρκία θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι και η ίδια ιδρυτικό μέλος αυτού του οργανισμού, αλλά κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει όσο εξακολουθεί να συμπεριφέρεται ως κατά συρροή παραβάτης του διεθνούς δικαίου.  Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα προχωρεί με βάση τα δικά της εθνικά συμφέροντα και το διεθνές δίκαιο».