Νέα αναχώματα στο έργο της «μεγάλης» ηλεκτρικής διασύνδεσης Αττικής – Κρήτης

Νέες εμπλοκές φαίνονται να ανακύπτουν σχετικά με την «μεγάλη» ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Αττικής παρά τα ενθαρρυντικά βήματα που είχαν σημειωθεί την προηγούμενη περίοδο. Πιο συγκεκριμένα, κύκλοι κοντά στον ΑΔΜΗΕ θεωρούν ότι η τακτική που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναφορικά με το εν λόγω έργο, εγείρει πλέον σοβαρά ερωτηματικά.

Όπως προκύπτει από την αλληλογραφία που έχει προηγηθεί μετά τη συνάντηση στις Βρυξέλλες στις 8 Οκτωβρίου, η Κομισιόν υπαναχωρεί πλέον από τις βασικές παραδοχές που είχαν ενσωματωθεί στον οδικό χάρτη που είχε επί της αρχής συμφωνηθεί στις Βρυξέλλες.

Όπως αναφέρουν οι ίδιοι κύκλοι, η αρμόδια Υπηρεσία της Κομισιόν προσπαθεί να παρέμβει πλέον σε εμπορικά ζητήματα, προτάσσοντας τη θέση ότι το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας ειδικού σκοπού (SPV) Ariadne Interconnection  που θα χρηματοδοτήσει και θα κατασκευάσει τη διασύνδεση Κρήτης – Αττικής (έργο προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ)  θα μπορούσε αρχικά να είναι όσο μικρό βολεύει όποιον δεν διαθέτει τα απαραίτητα κεφάλαια και στη συνέχεια να αυξάνεται σταδιακά… αν οι συμμετέχοντες στο SPV βρίσκουν τα αντίστοιχα κεφάλαια (σύμφωνα με τις ακριβείς διατυπώσεις της).

Μια θέση που ταυτίζεται με τις γνωστές θέσεις της εταιρείας Euroasia Interconnector Ltd, η οποία ενώ αρχικά είχε προτείνει η ίδια γραπτώς ότι το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο του SPV πρέπει να είναι της τάξης του 30% του προϋπολογιζόμενου κόστους του έργου, όταν ήρθε η ώρα να… βάλει τα λεφτά στο τραπέζι για να μπει στο SPV πρότεινε ως αρχικό μετοχικό κεφάλαιο το αστείο ποσό των 24.000 ευρώ.

Σημειώνεται ότι η εμπειρία από αντίστοιχης κλίμακας έργα δείχνει ότι για να προχωρήσει το SPV της διασύνδεσης Αττικής-Κρήτης, πρέπει να εξασφαλιστούν από την αρχή κεφάλαια και τραπεζικός δανεισμός.

Αποτελεί δε πάγια επιχειρηματική πρακτική οι πιστώτριες τράπεζες να εξετάζουν αν οι μέτοχοι της εταιρείας – δανειολήπτη διαθέτουν πόρους που να αντιστοιχούν σε ικανό ποσοστό του συνολικού προϋπολογισμού, ώστε το αρχικό κεφάλαιο να αντανακλά τη φερεγγυότητά της και να δημιουργεί τη βεβαιότητα ότι ο προϋπολογισμός του έργου θα καλυφθεί. Σε αντίθετη περίπτωση, η εξεύρεση τραπεζικού δανεισμού με ρεαλιστικούς όρους καθίσταται αδύνατη.

Η διαφορά μεταξύ Ariadne Interconnection & Euroasia Interconnector Ltd είναι αστρονομικής τάξης, καθώς η πρώτη διαθέτει ήδη μετοχικό κεφάλαιο 200 εκατομμύρια ευρώ, ικανό να εξασφαλίσει το σύνολο του δανεισμού που απαιτεί το έργο.

Παρά την τεράστια διαφορά στα ποσά, η συγκεκριμένη Υπηρεσία της  Ευρωπαϊκής Επιτροπής φαίνεται να ευνοεί με τις καινοφανείς θέσεις της την πρόταση να ξεκινήσει το έργο με κεφάλαιο της τάξης των 24 χιλ. ευρώ και σταδιακά να αυξάνει το μετοχικό κεφάλαιο αν και… όταν βρίσκει πόρους η Euroasia Interconnector Ltd. Εκτός κι αν η εν λόγω Υπηρεσία της Κομισιόν πιστεύει ότι η Ariadne θα βάλει 200 εκατ. ευρώ, ο Euroasia 24 χιλ. ευρώ και ο τελευταίος θα έχει 39% στο SPV όπως γράφεται στην πρότασή της.

Στο δεύτερο σημείο που η Υπηρεσία αρμόδια για τα PCIs της Κομισιόν έκανε στροφή 180 μοιρών σχετικά με όσα διατυπώθηκαν μετά την συνάντηση στις 8/10, είναι η ενοποίηση των προμηθειών για τα τρία υποέργα του έργου κοινού ενδιαφέροντος.

Ενώ στην πρώτη επιστολή που έστειλε η Υπηρεσία αναφέρει ρητά ότι κάθε έργο θα δημοπρατηθεί ξεχωριστά αν αυτό επιθυμεί το SPV που το χρηματοδοτεί/κατασκευάζει, στη νέα επιστολή της υπαναχωρεί και προτείνει ενοποίηση προμηθειών για όλο το PCI, και κατά σύμπτωση αυτή είναι και η θέση της εταιρείας Euroasia Interconnector ltd!

Εδώ δεν ξέρει κανείς τι να υποθέσει καθώς το ένα έργο (Αττική – Κρήτη) είναι ώριμο προς δημοπράτηση το 1^ο τρίμηνο του 2019 και η Ελλάδα έχει άμεση ανάγκη να το προωθήσει προς υλοποίηση καθώς τίθεται το εθνικής σημασίας θέμα ασφάλειας εφοδιασμού του μεγαλύτερου νησιού της χώρας.

Την ίδια στιγμή, το δεύτερο έργο, η διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου, σύμφωνα με επίσημο έγγραφο ενός από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές καλωδίων στον κόσμο που έχει ο ΑΔΜΗΕ στη διάθεσή του, θα είναι τεχνολογικά ώριμο να δημοπρατηθεί (υπό πολλές εμπορικές προϋποθέσεις που είναι δύσκολο να ισχύουν ταυτόχρονα) το 2021(!).

Το τρίτο έργο, δε, η διασύνδεση Κύπρου – Ισραήλ δεν υπάρχει καθόλου προς το παρόν καθώς δεν έχουν κατορθώσει να συναντηθούν ούτε μια φορά οι Ρυθμιστικές Αρχές των εμπλεκόμενων κρατών.

Πέραν αυτών των προφανών ερωτημάτων όμως η Κομισιόν είναι υποχρεωμένη να απαντήσει στο ερώτημα:

– Πώς θα γίνει ένας ενιαίος διαγωνισμός για τμήματα έργου;

– Ποιο θα είναι το νομικό πρόσωπο που θα είναι υπεύθυνο για τις προμήθειες;  Μήπως η εταιρεία Euroasia Interconnector Crete – Cyprus που φέρεται να έχει δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ μετοχικό κεφάλαιο;

Τα οικονομικά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, βασικού μετόχου της Ariadne,  σύμφωνα με την απόφαση της ΡΑΕ, είναι και γνωστά και δημοσιευμένα. Η καταστατική δραστηριότητά του είναι και αυτή δημοσιευμένη, αφού, άλλωστε, έχει καθοριστεί δια νόμου. Δημοσιευμένη είναι επίσης η δουλειά του, τα επιτεύγματα και η πρόοδός του δια των αποφάσεων της ΡΑΕ αλλά και της δημόσιας σφαίρας.

Αντίθετα οι πληροφορίες για την εταιρία Euroasia Inteconnector Ltd είναι ελάχιστες. Η έλλειψή τους γίνεται ιδιαίτερα ανησυχητική αν ληφθεί υπόψη ότι η εταιρία διεκδικεί τόσο μεγάλα έργα καθώς κανείς, τελικά, δεν φαίνεται να έχει την παραμικρή σοβαρή ένδειξη ότι η συγκεκριμένη εταιρία έχει τις οικονομικές ή τεχνικές ικανότητες να τα υλοποιήσει.

Πραγματικά, οι προσβάσιμες πληροφορίες φαίνεται να εγείρουν σημαντικά ερωτήματα τα οποία οφείλουν να απαντήσουν όσοι ανεπιφύλακτα στηρίζουν την άποψη ότι η συγκεκριμένη εταιρεία πρέπει να παίξει σημαντικό ρόλο στην κατασκευή μεγάλων έργων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Τέλος, η συγκεκριμένη Υπηρεσία της Κομισιόν αλλά και όλοι οι εμπλεκόμενοι στη συζήτηση που έχει ανοίξει σχετικά με την διασύνδεση Αττικής – Κρήτης είναι υποχρεωμένοι να απαντήσουν στα εξής ερώτηματα:

Στα σοβαρά συγκρίνεται ο Διαχειριστής της Ελλάδας που μόνο τους τελευταίους 16 μήνες έχει δρομολογήσει επενδύσεις πάνω από μισό δις ευρώ με μια εταιρεία σαν την Euroasia Interconnector Ltd;

Οι διαδικασίες προμηθειών για έργα που πληρώνουν οι πολίτες πρέπει να είναι διαφανείς και με βάση νόμους περί δημοσίων προμηθειών που ακολουθούν τους ευρωπαϊκούς κανόνες ή όχι; Μπορεί να γίνει η διασύνδεση Αττικής-Κρήτης χωρίς χρηματοοικονομική αξιοπιστία και επάρκεια; Η διασύνδεση Αττικής-Κρήτης είναι θέμα μικροπολιτικής εκμετάλλευσης ή εθνικό θέμα πρώτης ανάγκης;