Μονάδα Απορριμμάτων Ηλείας: Ποιο είναι το έργο των ρεκόρ και της νέας τεχνολογίας που πλέον λειτουργεί

Μπορεί ένα έργο να αλλάξει την εικόνα μιας περιοχής; μπορεί να δημιουργήσει εκείνες τις συνθήκες όπου με τη λειτουργία του να γίνει ένα άλμα και να οδηγήσει σε πρωτοπορίες και καινοτομίες; Στην περίπτωση της ΜΕΑ Ηλείας, τα βρίσκουμε όλα συγκεντρωμένα.

To σημαντικότερο έργο διαχείρισης απορριμμάτων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας είναι πλέον σε φάση δοκιμαστικής λειτουργίας μιας και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του από την ένωση εταιρειών ΑΒΑΞ ΑΕ-ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΑΕ. Η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (Μ.Ε.Α.) Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας γίνεται έτσι η πρώτη μονάδα στην ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου.

Τα ρεκόρ της είναι πολλά. Πέρα από το γεγονός ότι ελαφρύνει τη χώρα από συνεχόμενα πρόστιμα, είναι και η πρώτη στην οποία θα εφαρμοστεί η μέθοδος της ξηρής αναερόβιας χώνευσης σε έργο ΣΔΙΤ και το πρώτο ολοκληρωμένο σύστημα επεξεργασίας απορριμμάτων στην Περιφέρεια της Δυτικής Ελλάδας.

Αυτό σημαίνει πως επιπρόσθετα από την ελάφρυνση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος που θα επιφέρει στην περιοχή, θα συμβάλλει και στην παραγωγή πράσινης ενέργειας. Η ΜΕΑ Ηλείας σε ετήσια βάση θα παράγει έως και 5.100MWh πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας ικανής να καλύψει τις ανάγκες 1.300 και πλέον νοικοκυριών.

Με τη λειτουργία της νέας υπερσύγχρονης αυτής μονάδας, εξασφαλίζονται φιλόδοξοι στόχοι: η μείωση του υπολείμματος προς ταφή κατά 39%, η εκτροπή του βιοαποδομήσιμου κλάσματος κατά 73%, και η ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών κατά 35%. Είναι δηλαδή ένα έργο που η περιβαλλοντική του αξία θα λειτουργήσει ευεργετικά και πολλαπλασιαστικά για την περιοχή.

Το έργο

Οι προκλήσεις που χρειάστηκε να ξεπεραστούν σε αυτό το μεγάλο έργο ήταν πολλές. Η κατασκευή του ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2019 και ουσιαστικά η ωρίμανση και ολοκλήρωση του αντικειμένου έγινε εν μέσω πανδημίας και αλλεπάλληλων lockdowns. O προϋπολογισμός άγγιξε τα 31,2 εκατ. ευρώ και η υλοποίηση του πραγματοποιείται μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Συνολικά η σύμβαση θα διαρκέσει 27 έτη συμπεριλαμβανομένου και του διαστήματος της κατασκευής.

Σε αυτό το διάστημα η Εταιρία Ειδικού Σκοπού με μετόχους τις ΑΒΑΞ Α.Ε. και ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Α.Ε. θα διαχειρίζεται τη λειτουργία και συντήρηση της ΜΕΑ Ηλείας. Η χρηματοδότηση του έργου προέρχεται από ίδια και δανειακά κεφάλαια (21,2 εκατ. ευρώ) και από χρηματοδοτική συμβολή του Δήμου Ήλιδας (16,8 εκατ. ευρώ).

Η ΜΕΑ θα υποδέχεται και θα επεξεργάζεται το σύνολο των παραγόμενων σύμμεικτων Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) της Π. Ε. Ηλείας, με δυναμικότητα 80.000 τόνους ετησίως.

Η τεχνολογία

Η ΜΕΑ Ηλείας αποτελεί την πρώτη Μονάδα επεξεργασίας Απορριμμάτων στην Ελλάδα με ΣΔΙΤ, με εφαρμογή της Μεθόδου Ξηρής Χώνευσης και παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη βιολογική επεξεργασία του οργανικού κλάσματος των εισερχόμενων απορριμμάτων.

Η τεχνολογία που εφαρμόζεται στο έργο για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι τόσο μηχανική για την ανάκτηση εμπορεύσιμων ανακυκλώσιμων προϊόντων (όπως χαρτί, χαρτόνι, πλαστικά, γυαλί, σιδηρούχα και μη σιδηρούχα μέταλλα) όσο και βιολογική για την επεξεργασία του βιοαποδομήσιμου κλάσματος και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με την αξιοποίηση του παραγόμενου βιοαερίου, καθώς και εδαφικού υλικού κόμποστ τύπου Α (Compost Like Output ή CLO).

Η ΜΕΑ περιλαμβάνει τις εξής μονάδες: Μονάδα Υποδοχής και Μηχανικής Επεξεργασίας (ΜΜΕ), Μονάδα Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΒΕ), Μονάδα Ωρίμανσης και Μονάδα Ραφιναρίας.

Τα απορριμματοφόρα που εισέρχονται στη ΜΕΑ, ζυγίζονται και στη συνέχεια τα απορρίμματα οδηγούνται στη Μονάδα Μηχανικής Επεξεργασίας στην οποία διαχωρίζονται σε τρία ρεύματα: ανακυκλώσιμων υλικών (πλαστικά, μέταλλα κ.α. που δεματοποιούνται για να διατεθούν), οργανικού κλάσματος (το οποίο οδηγείται στους αντιδραστήρες βιολογικής επεξεργασίας στο κτίριο της Μονάδας Βιολογικής Επεξεργασίας) και άχρηστων – υπολειμμάτων, δηλαδή το κλάσμα των απορριμμάτων το οποίο δεν μπορεί να υποστεί περαιτέρω επεξεργασία και οδηγείται προς ταφή στο γειτονικό Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (Χ.Υ.Τ.Υ.).

Η βιολογική επεξεργασία του οργανικού κλάσματος των εισερχόμενων απορριμμάτων πραγματοποιείται με την τεχνολογία της αναερόβιας χώνευσης και κομποστοποίησης. Λόγω του καινοτόμου σχεδιασμού της η ΜΕΑ θα έχει τη δυνατότητα αύξησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο μέλλον, με ανάλογες αναβαθμίσεις/ προσθήκες του ήδη εγκατεστημένου Η/Μ εξοπλισμού.

Διεργασία αναερόβιας χώνευσης

Η διεργασία της αναερόβιας χώνευσης λαμβάνει χώρα μέσα σε ειδικά σχεδιασμένους αντιδραστήρες διαλείποντος έργου (βιοκελιά). Από τη διεργασία παράγεται βιοαέριο υψηλής περιεκτικότητας σε μεθάνιο που αξιοποιείται σε μηχανή συμπαραγωγής για την τελική παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας. Πριν οδηγηθεί στη μηχανή συμπαραγωγής, το βιοαέριο υφίσταται κατάλληλη επεξεργασία έτσι ώστε να αποφευχθούν προβλήματα διάβρωσης και εκπομπής ανεπιθύμητων ρύπων κατά την καύση του.

Στη συνέχεια το χωνεμένο υλικό μεταφέρεται στα ειδικά κελιά, όπου πραγματοποιείται η κομποστοποίηση. Μετά το πέρας της διεργασίας κομποστοποίησης, το υλικό οδηγείται στο χώρο ωρίμανσης-προσωρινής αποθήκευσης. Εκεί διαμορφώνεται σε τραπεζοειδείς σωρούς οι οποίοι αναδεύονται σε τακτική βάση με τη χρήση κατάλληλου αναστροφέα, με στόχο την ολοκλήρωση των διεργασιών και την ωρίμανση του υλικού.

Το κομποστοποιημένο υλικό εν τέλει οδηγείται σε διατάξεις μηχανικής μετεπεξεργασίας για ραφινάρισμα και παραγωγή τελικού υλικού τύπου κόμποστ, μετά και το διαχωρισμό του κομποστοποιημένου υλικού από ξένες προσμίξεις, καθώς και από τα μη πλήρως κομποστοποιημένα οργανικά στερεά.

Τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη του έργου

Καταρχάς τα περιβαλλοντικά οφέλη του έργου είναι εξαιρετικά σημαντικά. Συγκεκριμένα, πέραν της εκτροπής προς Ταφή σημαντικής ποσότητας αποβλήτων, το έργο συμβάλει στον Εθνικό στόχο αύξησης της παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές καθώς και στην εφαρμογή των Όρων της Κυκλικής Οικονομίας με την ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών και την επανένταξή τους στην παραγωγική διαδικασία. Η Μονάδα διαθέτει όλες τις απαραίτητες άδειες και κατά τη λειτουργία θα γίνεται τακτική περιβαλλοντική παρακολούθηση με μέτρηση περιβαλλοντικών δεικτών σε αέριες και υγρές εκπομπές.

Αναμένεται να παράγονται έως 5.100MWh ηλεκτρικής ενέργειας το χρόνο, με μείωση του αντίστοιχου αποτυπώματος άνθρακα κατά περίπου 2.600 tn CO2 eq, με τη χρήση πράσινης ενέργειας, έναντι των συμβατικών μη ανανεώσιμων πηγών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Το σύνολο του έργου ηλεκτροφωτίζεται με τη χρήση νέας τεχνολογίας λαμπτήρων led που προσφέρουν πρόσθετη εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας κατά 200 MWh το χρόνο. Όσον αφορά στην συνεισφορά της στην τοπική κοινωνία, τα οφέλη είναι εξίσου σημαντικά. Σε συνδυασμό με τις υφιστάμενες υποδομές του παρακείμενου ΧΥΤΥ, εξασφαλίζεται η οριστική επίλυση του προβλήματος διαχείρισης απορριμμάτων, εξέλιξη που με τη σειρά της θα δώσει πνοή στην ανάπτυξη της τοπικής αγοράς. Επιπλέον, η κατασκευή και λειτουργία της εγκατάστασης δημιούργησε περισσότερες από 50 μόνιμες θέσεις απασχόλησης σε εργατοτεχνικό και επιστημονικό προσωπικό.