Μνημόνιο Συνεργασίας για ανάδειξη Ακαδημίας Πλάτωνος – Τι προβλέπεται

Υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας για την Ανάδειξη του Αρχαιολογικού Χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος και τη Λειτουργία του Διεθνούς Κοινού των Ακαδημιών, μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, διά της Υπουργού Λίνας Μενδώνη, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Γιώργο Διδασκάλου,  της Ακαδημίας Αθηνών, διά του Προέδρου Αντωνίου Ρεγκάκου  και του Γενικού Γραμματέα της Χρήστου Ζερεφού και του Δήμου Αθηναίων, διά του Δημάρχου Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη.

Με το Μνημόνιο Συνεργασίας, το ΥΠΠΟΑ, η Ακαδημία Αθηνών και ο Δήμος Αθηναίων, δηλώνουν τη βούλησή τους να συνεργαστούν και να καθορίσουν τις αρχές και τους βασικούς όρους της συνεργασίας τους, με σκοπό:

·     Την ανάδειξη και προστασία του αρχαιολογικού χώρου και των μνημείων της Ακαδημίας Πλάτωνος, ώστε να εξυπηρετηθεί ο κοινωφελής σκοπός της ολοκλήρωσης των ανασκαφών, της διαμόρφωσης και της ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας Ακαδημίας, που συνιστούσε επιθυμία του Παναγιώτη Αριστόφρονος, σύμφωνα με την από 7.4.1937 διαθήκη του.

·     Τον σχεδιασμό των υποδομών λειτουργίας του Διεθνούς Κοινού των Ακαδημιών στο πλαίσιο των μελετών, που θα εκπονηθούν για την κατασκευή του Αρχαιολογικού Μουσείου των Αθηνών. Το Διεθνές Κοινό θα εδρεύει στο κτίριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών, ενώ τα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών, των ξένων Ακαδημιών και των ευρωπαϊκών και διεθνών ακαδημαϊκών ενώσεων, θα έχουν τους δικούς τους χώρους συνεδριάσεων και εκδηλώσεων.

Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «Είναι μία σημαντική ημέρα για την Ιστορία των Αθηνών. Συνεργαζόμαστε με την Ακαδημία Αθηνών και το Δήμο Αθηναίων, με ταχείς ρυθμούς, για την ανάπλαση και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος και την δημιουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου των Αθηνών, στο οποίο περιλαμβάνονται και χώροι για το Κοινό των Ακαδημιών. Οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού έχουν εργαστεί συστηματικά και εντατικά για την εφαρμογή του σχεδίου ανάδειξης της Ακαδημίας Πλάτωνος. Οι σχετικές μελέτες για την ανάπλαση του αρχαιολογικού χώρου έχουν εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Στρατηγικός στόχος των τριών φορέων, που υπογράφουν το Μνημόνιο, είναι η αναβίωση του πνεύματος και των αξιών της αρχαίας φιλοσοφικής και πολιτικής σκέψης. Στον όχι ιδιαίτερα προβεβλημένο σήμερα χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος αναδεικνύεται η ιστορία και η αρχαιολογία της Αθήνας μέσω των μοναδικών σε σημασία αρχαιολογικών καταλοίπων και ευρημάτων, δημιουργείται άλσος πρασίνου προσβάσιμο σε όλους τους πολίτες και τους επισκέπτες της πρωτεύουσας, ιδρύεται το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών, προκειμένου να εκτεθούν εξαιρετικής σημασίας ευρήματα από τις ανασκαφές της Αθήνας από την δεκαετία του 1960 και εξής. Με επίκεντρο Γυμνάσιο της Ακαδήμειας και τη Φιλοσοφική Σχολή του Πλάτωνος, δημιουργούμε έναν βαρύνουσας σημασίας χώρο γνώσης και αναψυχής».

Ο Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών Χρήστος Ζερεφός τόνισε τη σημασία της εκπλήρωσης του ιερού  καθήκοντος της Ακαδημίας Αθηνών προς έναν από τους μεγαλύτερους ευεργέτες της, αλλά και της χώρας, τον Παναγιώτη Αριστόφρονα, ο οποίος στους σχετικούς όρους της από 7 Απριλίου 1937 διαθήκης του ανέφερε μεταξύ άλλων: «… επιθυμώ όπως οι χώροι ούτοι περιέλθωσι, μετά τον θάνατο της φίλτατης συζύγου και κληρονόμου μου, εις την Ακαδημίαν Αθηνών, την νυν εγκατεστημένην εν τω Σιναίω Μεγάρω, εις την οποίαν κληροδοτώ τούτους, υπό τον όρον όπως παραμείνωσι εκεί αναπαλλοτρίωτοι και όπως αποτελώσι μέρος της όλης περιοχής της Ακαδημίας Πλάτωνος εις εσαεί ευλαβές προσκύνημα, και όπως επί τούτων των χώρων ιδρυθή το “Διεθνές Κοινόν των Ακαδημιών”, του οποίο το καταστατικόν έχω, από ετών ήδη, υποβάλει εις την ειρημένην Ακαδημίαν Αθηνών … Παρακαλώ την Ακαδημίαν Αθηνών όπως μεριμνήση δια την πληρεστέραν συντήρησιν, ασφάλειαν και καθαριότητα των προειρημένων χώρων. Ωσαύτως, την παρακαλώ θερμώς όπως συνεχίση τας ανασκαφάς μέχρι τελείας αποκαλύψεως πάντων των μνημείων, … ιδία δε να προβή εις επιμόνους έρευνας όπως ανακαλύψη τον τάφον του Πλάτωνος και να αναλάβη αυτή η ιδία την φροντίδα της συντηρήσεως και φρουρήσεως αυτού».

Ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η ισχύς εν τη ενώσει. Τη σημερινή μέρα, που έρχεται με καθυστέρηση πολλών δεκαετιών, την οφείλουμε στο Υπουργείο Πολιτισμού, στο Προεδρείο της Ακαδημίας Αθηνών και στον ξεχωριστό «μαχητή», Χρήστο Ζερεφό. Η υπογραφή αυτού του μνημονίου δεν έχει απλώς κάποια συμβολική αξία. Είναι μια συμφωνία, η οποία σηματοδοτεί την έναρξη τριών διαφορετικών, αλλά εξίσου σπουδαίων έργων στην Ακαδημία Πλάτωνος: Πρώτον, τις αρχαιολογικές ανασκαφές  -που ξεκινούν μέσα στο καλοκαίρι- και την αποκάλυψη ενός ανεκτίμητου μέρους της ιστορίας μας. Δεύτερον, την κατασκευή ενός πάρκου του μέλλοντος, με βάση τον νέο βιοκλιματικό σχεδιασμό, με όρους αειφορίας και βιωσιμότητας. Και τρίτον, τη δημιουργία του Μουσείου της Πόλης των Αθηνών, που φιλοδοξούμε να είναι το πρώτο πράσινο Μουσείο της χώρας. Ήδη, για το Μουσείο αυτό μέσα στις επόμενες εβδομάδες κηρύσσεται ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. Στο Μουσείο θα συστεγαστεί και το Διεθνές Κοινό των Ακαδημιών. Το εγχείρημα στην Ακαδημία Πλάτωνος είναι πρωτοποριακό. Θέλουμε το Μουσείο της Πόλης των Αθηνών να είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής της γειτονιάς. Έχουμε ακόμη πολλή δουλειά μπροστά μας, αλλά είμαι βέβαιος πως το αποτέλεσμα θα δικαιώσει τις προσπάθειές μας και θα αναδείξει ένα έργο που έχει τεράστια σημασία όχι μόνο για την Αθήνα, αλλά και για ολόκληρη τη χώρα».

Ας σημειωθεί ότι το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και ο Δήμος Αθηναίων, από τον Απρίλιο του 2021, έχουν καταρτίσει Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης, με σκοπό την περαιτέρω ανάδειξη και προστασία του αρχαιολογικού χώρου και των μνημείων της Ακαδημίας Πλάτωνος, τη βελτίωση και αναβάθμιση των υποδομών και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, με προϋπολογισμό που ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 3.837.432,08 ευρώ.