Μεγάλες επιφυλάξεις από την ΠΣΔΑΤΜ για την ολοκλήρωση και λειτουργία του Κτηματολογίου

Την Τετάρτη 18 Ιανουαρίου, μετά από αρκετή καθυστέρηση, η διοίκηση του ΠΣΔΑΤΜ συναντήθηκε με τον Υπουργό ΠΕΝ κ. Σταθάκη, ώστε να ενημερωθεί θεσμικά για τις επικείμενες αλλαγές που ετοιμάζουν από κοινού το Υπουργείο με την Παγκόσμια Τράπεζα και την συμβολή της διοίκησης της ΕΚΧΑ ΑΕ για την λειτουργία και την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου.

Δυστυχώς η διοίκηση του ΠΣΔΑΤΜ μετά τη συνάντηση έφυγε περισσότερο προβληματισμένη κα ανήσυχη για τους σχεδιασμούς του Υπουργείου και της Κυβέρνησης γενικότερα.

Όπως έγινε αντιληπτό από τη συνομιλία μας με τον Υπουργό, η διοίκηση του Υπουργείου και της ΕΚΧΑ ΑΕ επέλεξαν να συνομιλούν επιλεκτικά με συγκεκριμένους φορείς, ενώ στις όλες διαβουλεύσεις συμμετείχαν μόνο υπηρεσιακοί παράγοντες από τα Υπουργεία ΠΕΝ και Δικαιοσύνης. Στις διαβουλεύσεις αυτές δεν συμμετείχαν ούτε το ΤΕΕ ως επιστημονικός σύμβουλος του Κράτους θεσμικά κατοχυρωμένος, ούτε ο ΠΣΔΑΤΜ ως ο βασικός επιστημονικός και επαγγελματικός φορέας που έχει άμεση σχέση με το έργο και εκπροσωπεί τους Αγρονόμους Τοπογράφους Μηχανικούς που εργάζονται στην ΕΚΧΑ ΑΕ, στα μελετητικά γραφεία που συντάσσουν το έργο, αλλά και τους μελετητές.

Ο ΠΣΔΑΤΜ, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στην κοινωνία, τον τεχνικό κόσμο αλλά και όσους έχουν κατανοήσει τη χρησιμότητα και αναγκαιότητα της ολοκλήρωσης του κτηματολογίου, επέλεξε να μην παρέμβει μέσω δημοσιευμάτων, όπως έγινε από άλλες πλευρές. Η επιλογή αυτή ήταν συνειδητή ώστε να μη συμβάλλουμε στην κατάρρευση του έργου. Ωστόσο, από ορισμένους θεωρήθηκε αδυναμία. Για το λόγο αυτό και επιλέξαμε να προβούμε στη σημερινή συνέντευξη τύπου και συνεχίζουμε ακόμη πιο εντατικά, προγραμματίζοντας συναντήσεις με τις κοινοβουλευτικές ομάδες όλων των κομμάτων, προκειμένου να τις ενημερώσουμε για τον κίνδυνο που ελλοχεύει από τους ακροβατικούς σχεδιασμούς του υπουργείου.

Πριν επιχειρήσουμε να αναπτύξουμε τους προβληματισμούς μας, θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε σε όσους δεν γνωρίζουν λίγα πράγματα για το έργο της ολοκλήρωσης του Εθνικού Κτηματολογίου, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως το μεγαλύτερο αναπτυξιακό έργο που γίνεται στη χώρα μας.

Παρουσίαση του Εθνικού Κτηματολογίου
Σύμφωνα με το Επιχειρησιακό Σχέδιο της ΕΚΧΑ Α.Ε., το Εθνικό Κτηματολόγιο αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αναπτυξιακές υποδομές που αναπτύσσονται στη χώρα, η οποία πρόκειται να μεταρρυθμίσει σημαντικό τμήμα της Δημόσιας Διοίκησης σε θέματα ακίνητης περιουσίας και να συμβάλει αποφασιστικά στην επέκταση και ενδυνάμωση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Το Εθνικό Κτηματολόγιο αποτελεί ένα ενιαίο σύστημα καταγραφής πληροφοριών (νομικών, τεχνικών και άλλων πρόσθετων πληροφοριών) των ακινήτων και των δικαιωμάτων πάνω σ’ αυτά, το οποίο γίνεται με την εγγύηση του Δημοσίου και έχει διαρκή ενημέρωση.

Μέσω του κτηματολογίου δίνεται η ευκαιρία και η δυνατότητα να αποκτήσει κάθε ακίνητο στην ελληνική επικράτεια την ταυτότητά του. Ταυτότητα που προσδιορίζει τόσο την ακριβή θέση του ακινήτου στο χώρο όσο και την νομική του υπόσταση και κατ’ επέκταση οδηγεί στην κατοχύρωση της ακίνητης περιουσίας δημόσιας και ιδιωτικής. Το πρώτο όφελος αυτού είναι η διευκόλυνση των συναλλαγών του πολίτη και εν συνεχεία ως εργαλείο και μοχλός ανάπτυξης για την πολιτεία επιφέρει πολλαπλά άλλα οφέλη.

Η σύνταξη του αποσκοπεί στη δημιουργία ενός σύγχρονου, πλήρως αυτοματοποιημένου αρχείου ακίνητης ιδιοκτησίας, όλα τα στοιχεία του οποίου έχουν αποδεικτικό χαρακτήρα, εξασφαλίζοντας τη μεγαλύτερη δυνατή δημοσιότητα και ασφάλεια των συναλλαγών.

Πρόκειται για ένα σύστημα σύγχρονο και ολοκληρωμένο σε σύγκριση με το σύστημα των Υποθηκών και Μεταγραφών που υποστηρίζουν τα Υποθηκοφυλακεία. Συγκεκριμένα, το Εθνικό Κτηματολόγιο:

Καταγράφει και απεικονίζει σε κτηματολογικά διαγράμματα το σύνολο των ακινήτων της χώρας (γεωγραφική θέση, τα όρια και την έκταση αυτών).
Με βάση το ακίνητο καταγράφει όλες τις πράξεις που δημιουργούν, μεταβιβάζουν, αλλοιώνουν ή καταργούν δικαιώματα σε ακίνητα. Μπορούμε συνεπώς να πληροφορηθούμε άμεσα, εύκολα και αξιόπιστα το σύνολο των δικαιωμάτων που υπάρχουν σε κάθε ακίνητο.
Εγγυάται τις νομικές πληροφορίες που καταγράφει, καθώς η καταχώριση κάθε πράξης γίνεται μόνο μετά από ουσιαστικό έλεγχο νομιμότητας, δηλαδή καμία πράξη δεν καταχωρίζεται αν ο μεταβιβάζων δεν είναι ο καταχωρισμένος στο κτηματολόγιο ως δικαιούχος.
Εντοπίζει και καταγράφει συστηματικά τη Δημόσια ακίνητη περιουσία, για πρώτη φορά στη σύγχρονη Ελλάδα.
Καταγράφει τα δικαιώματα από χρησικτησία η οποία, ιδίως στην επαρχία, αποτελεί τον συνηθέστερο ίσως τρόπο κτήσης κυριότητας.
Αναδεικνύει τα προβλήματα των ακινήτων και δίνει την δυνατότητα για διορθώσεις.
Ο νόμος για τη σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου ψηφίστηκε το 1995 (ν.2308/1995) με σκοπό την αντικατάσταση της διαδικασίας του υπάρχοντος συστήματος μεταγραφών και υποθηκών. Η ανάγκη αυτή προέκυψε για την καταγραφή και διασφάλιση της περιουσίας των πολιτών και του Ελληνικού Δημοσίου.

Το 1998, με το ν. 2664/1998, συστάθηκε η ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. η οποία μετά την κατάργηση του ΟΚΧΕ (ΝΠΔΔ) με το ν. 4164/2013, μετονομάστηκε σε ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ Α.Ε. – ΕΚΧΑ Α.Ε, η οποία έχει την αρμοδιότητα για τη μελέτη, σύνταξη και λειτουργία του Εθνικού Κτηματολογίου. Μοναδικός μέτοχος της ΕΚΧΑ είναι το Ελληνικό Δημόσιο και η εταιρεία εποπτεύεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Επομένως, με την κατάργηση του ΟΚΧΕ ο οποίος είχε την ευθύνη για τη λειτουργία του Κτηματολογίου, η αρμοδιότητα αυτή δόθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Πλέον το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι υπεύθυνο για τη σύσταση και την λειτουργία των Κτηματολογικών Γραφείων, τα οποία είναι δημόσιες υπηρεσίες αρμόδιες για την τήρηση και ενημέρωση των κτηματολογικών στοιχείων και εγγραφών.

Σε όποια περιοχή ολοκληρώνεται το έργο τα υποθηκοφυλακεία προβλέπεται να αντικαθίστανται από τα οριστικά κτηματολογικά γραφεία τα οποία υπάγονται στο ΥΠΕΝ.

Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να πούμε ότι η λειτουργία του Εθνικού Κτηματολογίου ήταν υπό την ευθύνη του ΥΠΕΝ και η ολοκλήρωση του από την ΕΚΧΑ Α.Ε.

Όσον αφορά στην ολοκλήρωση του έργου του Κτηματολογίου, τα στοιχεία έχουν ως εξής: μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί το 10% της έκτασης της χώρας (κυρίως μεγάλες αστικές περιοχές που αντιστοιχούν στο 25,3% των δικαιωμάτων). Από τους παλαιότερους διαγωνισμούς δεν έχουν υπογραφεί οι 14 συμβάσεις από τον διαγωνισμό του 2011 (έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες και εκκρεμεί μόνο η υπογραφή), ενώ εκκρεμεί η διαδικασία που θα οδηγήσει στην υπογραφή των συμβάσεων του διαγωνισμού που προκηρύχθηκε το 2016. Ο τελευταίος διαγωνισμός αφορά στο υπόλοιπο της χώρας για 16.000.000 δικαιώματα καλύπτοντας το 65% της επικράτειας.

Παράλληλα, σύμφωνα με τα στατιστικά των μελετών που είναι σε εξέλιξη το ποσοστό των ενστάσεων δεν ξεπερνά το 3% γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το κτηματολόγιο που συντάσσεται είναι αξιόπιστο και διασφαλίζει την ακίνητη περιουσία των πολιτών.

Το έργο αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε οριακό σημείο και αυτό διότι απομένει με την ολοκλήρωση του τελευταίου διαγωνισμού η ανάθεση των μελετών για την υπόλοιπη έκταση της χώρας. Ο διαγωνισμός αυτός έχει ήδη ακυρωθεί μία φορά, αν και είχε προκηρυχθεί το 2013.

Σε αυτή λοιπόν την κρίσιμη στιγμή για την ολοκλήρωση του έργου, μέσω της Παγκόσμιας Τράπεζας, προτείνονται ριζικές και δομικές αλλαγές στο ισχύον πλαίσιο. Η σημαντικότερη αλλαγή είναι η συγχώνευση των δύο διαφορετικών συστημάτων, των υφιστάμενων υποθηκοφυλακείων και των κτηματολογικών γραφείων σε ένα νέο δημόσιο φορέα με μορφή ΝΠΔΔ.

Σχολιασμός έκθεσης Παγκόσμιας Τράπεζας
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οποία έχει περιέλθει στα χέρια μας ανεπίσημα, υπάρχουν οι παρακάτω ενδιαφέρουσες αναφορές.

(Η έκθεση είναι διαθέσιμη σε όποιον ενδιαφέρεται, επιδιώκοντας με αυτόν τον τρόπο να ξεκινήσουμε το δημόσιο διάλογο επί του θέματος, ο οποίος μέχρι τώρα δεν έχει διεξαχθεί με αποκλειστική ευθύνη του υπουργείου).

Η χώρα μας βρίσκεται στην 141η θέση μεταξύ 200 χωρών στο σύστημα καταγραφής της ακίνητης περιουσίας. Μας ξεπερνά η Μπουρκίνα Φάσο, η Γρενάδα, η Βολιβία και η Γουινέα.

Σχόλιο: Αυτό οφείλεται στην μη ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου και στην διατήρηση των υποθηκοφυλακείων, που σύμφωνα με τον Υπουργό κ. Σταθάκη αποτελεί «οθωμανικό» σύστημα.

Υπάρχει αναφορά στο ότι οι ενστάσεις σε επίπεδο κτηματολογικών γραφείων ανέρχονται σε ποσοστό 30%.

Σχόλιο: Η αλήθεια είναι ότι στα νέα προγράμματα οι διορθώσεις κυμαίνονται από 1,5-3%. Αυτό αποδεικνύει ότι το κτηματολόγιο που συντάσσεται είναι αξιόπιστο και διασφαλίζει τις συναλλαγές και την ακίνητη περιουσία των πολιτών. Το ποσοστό των διορθώσεων διαφέρει ακόμα και σε κοντινές περιοχές, διότι πολλές φορές υπάρχουν σημαντικά προβλήματα στα συμβόλαια, αλλά και στις μεταγραφές τους. Σίγουρα πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένη μέριμνα για την βελτίωση και εναρμόνιση των παλαιότερων προγραμμάτων με τις προδιαγραφές των νέων.

Στο νέο φορέα προτείνεται αρχικά η ένταξη όλων των υπαλλήλων των υποθηκοφυλακείων που φτάνουν συνολικά τους 1.466, αν συμπεριλάβουμε και τους υπαλλήλους της ΕΚΧΑ Α.Ε., ενώ προβλέπεται ότι σταδιακά θα μειώνεται ο αριθμός των υποθηκοφυλακείων μέχρι να φτάσουν τα 19.

Σχόλιο: Σύμφωνα και με την Παγκόσμια Τράπεζα δεν υπάρχει κανένας προγραμματισμός για τα παραπάνω πώς, πότε και με ποιον τρόπο θα γίνουν. Εύκολα μπορεί να οδηγηθεί κανείς στις σκέψεις ότι μπορεί να μην γίνουν και ποτέ. Ουδέν μονιμότερο του προσωρινού.

Προβλέπεται ότι μέσω ΚΕΠ θα μπορούν να παρέχονται πληροφορίες και υπηρεσίες για το Εθνικό Κτηματολόγιο.

Σχόλιο: Πολύ θετική πρόταση εφόσον βέβαια συνδυαστεί και με την εφαρμογή του θεσμού του διαπιστευμένου μηχανικού για το Κτηματολόγιο που έχει θεσμοθετηθεί.

Προβλέπεται ότι ο νέος φορέας θα έχει την αυτονομία να προσλαμβάνει και να απολύει, καθώς και να καθορίζει τους μισθούς των υπαλλήλων. Επιπλέον προτείνεται να ακολουθεί τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα.

Σχόλιο: Πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί σύμφωνα με την ισχύουσα ελληνική νομοθεσία για ένα ΝΠΔΔ. Θα ισχύσει τελικά ή όχι το ενιαίο μισθολόγιο που ανακοίνωσε ο υπουργός. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά που περιγράφονται περισσότερο παραπέμπουν σε Α.Ε. παρά σε ΝΠΔΔ.

Μετά την τρίμηνη παράταση για την ψήφιση του νόμου που μας ανακοίνωσε ο Υπουργός, προβλέπεται σύμφωνα με τον σχεδιασμό να προσληφθεί Διευθύνων Σύμβουλος τα τέλη Νοέμβρη και να καθοριστούν οι τμηματάρχες τέλη Δεκέμβρη.

Σχόλιο: Αυτό αποδεικνύει περίτρανα ότι το έργο θα σταματήσει ή στην καλύτερη περίπτωση θα υπολειτουργεί για 1 χρόνο.

Στο Διοικητικό Συμβούλιο δεν προβλέπεται να στελεχώνεται από κανέναν μηχανικό. Φυσικά, δεν υπάρχει καμία αναφορά για Αγρονόμο Τοπογράφο Μηχανικό. Υπάρχει, ωστόσο, πρόβλεψη για τουλάχιστον 3 νομικούς.

Σχόλιο: Απαράδεκτο διότι το έργο παράλληλα με τη νομική διάσταση, έχει και την τεχνική. Αποτέλεσμα της επιλεκτικής διαβούλευσης του παραπάνω σχεδιασμού.

Αναφέρεται ότι το 10,59% των εσόδων, δηλαδή 6,78 εκ. ευρώ κατευθύνεται στην ΕΚΧΑ Α.Ε., 47,17% (30,2 εκ. ευρώ) στα λειτουργικά έξοδα των υποθηκοφυλακείων και 42,25% (27 εκ. ευρώ) στα Αποθεματικά του Δημοσίου.

Σχόλιο: Οι παραπάνω αριθμοί αποκαλύπτουν πόσα χρήματα χάνονται για το ελληνικό κράτος με την καθυστέρηση της ολοκλήρωσης του έργου, αλλά και πόσα θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν στην περίπτωση που μετά την ολοκλήρωση του έργου θα μπορεί κάποιος να βρει στοιχεία ηλεκτρονικά. Το έμμεσο κέρδος βέβαια είναι πολύ μεγαλύτερο μιας και το Εθνικό Κτηματολόγιο αποτελεί αναπτυξιακό εργαλείο για πολλές άλλες λειτουργίες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Για να παρουσιαστεί το Σχέδιο Διαχείρισης της αλλαγής θα χρειασθούν 140.000 ευρώ, ώστε να παρουσιασθούν οι αλλαγές, να απαντηθούν οι ερωτήσεις από τους υποθηκοφύλακες και τους υπαλλήλους τους, να προετοιμαστούν φυλλάδια, κ.λπ. Συνολικά θα χρειασθούν 530.000 ευρώ για διάφορες υπηρεσίες για διαδικαστικά ζητήματα που έχουν προβλεφθεί κατά την αλλαγή και έναρξη του νέου φορέα.

Ουδέν σχόλιο.
Οι συμβάσεις έργου που είναι σε εξέλιξη, προβλέπεται να τελειώσουν τον Απρίλη του 2021, ενώ οι συμβάσεις που θα υπογραφούν για τον διαγωνισμό ΚΤΙΜΑ 16 προβλέπεται να τελειώσουν τον Νοέμβρη του 2020. Η πρόβλεψη αυτή προϋποθέτει να υπογραφούν οι συμβάσεις του έργου τον ερχόμενο Απρίλιο και να μειωθεί ο χρόνος του έργου κατά 8 μήνες (από 48 σε 40).

Σχόλιο: Είναι άξιο απορίας γιατί απαιτείται αυτή η αλλαγή για έναν διαγωνισμό που προκηρύχθηκε τον προηγούμενο χρόνο με την δέσμευση του Υπουργείο και της διοίκησης της ΕΚΧΑ Α.Ε. ότι έχουν σχεδιαστεί τα πάντα ώστε να ολοκληρωθεί το 2020. Κακός σχεδιασμός ή ανεπάρκεια;

Δεν παρουσιάζεται η χρηματοδότηση για τον διαγωνισμό ΚΤΙΜΑ 16, παρά μόνο ότι απαιτείται χρηματοδότηση 83,5 εκ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σχόλιο: Να σας θυμίσουμε ότι ο συγκεκριμένος διαγωνισμός είχε σχεδιαστεί με προϋπολογισμό 780 εκ. ευρώ, δημοπρατήθηκε την πρώτη φορά με αρχικό προϋπολογισμό 580 εκ. ευρώ και δεύτερη φορά με μείωση του χρονοδιαγράμματος και κάποιων υπηρεσιών με 480 εκ. ευρώ. Προβλέπεται μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών το τελικό κόστος να είναι 300 εκ. ευρώ. Από τα παραπάνω δεν προκύπτει ότι υπάρχει η ανάγκη για την πρόσθετη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτός και αν τα χρήματα που έχει ήδη πληρώσει ο ελληνικός λαός δεν χρησιμοποιηθούν για το έργο.

Προτείνεται να προετοιμαστεί ένα εγχειρίδιο για τη διόρθωση των υφιστάμενων εγγραφών του κτηματολογίου μέχρι το τέλος του Ιουνίου του 2017.

Σχόλιο: Θετική αναφορά αρκεί να υπάρξει συμμετοχή όλων των επιστημονικών φορέων.

Προβλέπεται το κτηματολόγιο να είναι ένα από τα βασικά εργαλεία που πρέπει να περιλαμβάνονται στον αστικό σχεδιασμό, τη χαρτογράφηση, την τοπογραφία, τη φορολογία ώστε να βελτιωθεί γενικότερα η διακυβέρνηση.

Σχόλιο: Θετική αναφορά και πρόταση του συλλόγου μας για χρόνια.

Κλείνοντας τις αναφορές για την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, παρουσιάστηκαν 20 αβεβαιότητες/ρίσκα στον όλο σχεδιασμό. Άξιες αναφοράς είναι οι παρακάτω.

Η ανεπάρκεια των αρμόδιων υπουργείων και η έλλειψη πολιτικής βούλησης.

Σχόλιο: Στις περισσότερες ανακοινώσεις που έχει εκδώσει ο ΠΣΔΑΤΜ γίνεται η ίδια αναφορά. Πιθανώς, οφείλεται στη μη κατανόηση των περισσότερων διοικήσεων της αναγκαιότητας του έργου. Αρκετές μάλιστα το αντιμετωπίζουν με μια επικίνδυνη ελαφρότητα.

Η μη ύπαρξη πολιτικής βούλησης για την κατάρτιση των δασικών χαρτών, τον καθορισμό του αιγιαλού και της παραλίας και την καταγραφή της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.

Σχόλιο: Θα προσθέταμε και την έλλειψη κινήτρου από δημόσιες υπηρεσίες που έχουν την ευθύνη.

Η αμφίβολη ολοκλήρωση του έργου το 2020. Ακόμα και στο ΚΤΙΜΑ 16 που πρόσφατα προκηρύχθηκε προτείνεται μείωση χρονοδιαγράμματος 4 μηνών.

Σχόλιο: Το είχαμε επισημάνει κατά την αντίδραση μας για την κατάργηση του διαγωνισμού τον προηγούμενο χρόνο. Αν δεν είχε καταργηθεί και λάμβαναν υπόψη τις αλλαγές που πρότεινε ο σύλλογος μας ο στόχος θα ήταν εφικτός.

Δεν υπάρχει αποτύπωση των κτιρίων στο Κτηματολόγιο.
Σχόλιο: Η ευθύνη είναι της τότε διοίκησης της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε., αλλά και των μετέπειτα γιατί δε διόρθωσαν αυτό το τραγικό λάθος. Ο ΠΣΔΑΤΜ το επισημαίνει συνεχώς από το 2012.

Τη μειωμένη απόδοση των υπαλλήλων που θα ενταχθούν στο νέο φορέα.
Σχόλιο: Η αβεβαιότητα αυτή επιβεβαιώνει τον λόγο για τον οποίο δεν πρέπει η ολοκλήρωση του έργου να εξαρτάται από κάποιο δημόσιο φορέα.

Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε επιπλέον αβεβαιότητες, ρίσκα και διαφορές στον όλο σχεδιασμό και στην επίλυση των ανωτέρω αβεβαιοτήτων, ωστόσο η βασική μας διαφωνία εστιάζεται στη ριζική αλλαγή που προτείνεται σε ένα έργο που επιτέλους φαίνεται να οδεύει προς την ολοκλήρωσή του. Οποιαδήποτε δομική αλλαγή, που θα αλλάξει εκ βάθρων το χαρακτήρα του φορέα που είναι άμεσα εμπλεκόμενος στο έργο θα οδηγήσει ενδεχομένως και στην οριστική παύση του. Ειδικά αν σε αυτό τον φορέα ενταχθούν οι μεγαλύτεροι πολέμιοι του έργου.

Με βάση τα παραπάνω θεωρούμε ότι στις αβεβαιότητες/ρίσκα η Παγκόσμια Τράπεζα θα έπρεπε να προσθέσει και το σχέδιο αλλαγών που προτείνει.

Οι ανησυχίες και οι προβληματισμοί μας
Εκφράζουμε, λοιπόν, την έντονη ανησυχία μας ότι η δομική αλλαγή που προτείνεται, με την συγχώνευση των υποθηκοφυλακείων και των κτηματολογικών γραφείων σε ένα ενιαίο φορέα ΝΠΔΔ, θα οδηγήσει στη μη ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου.

Προκύπτουν, λοιπόν, τα εξής ερωτήματα:
Γιατί πρέπει να γίνει αυτή η ριζική αλλαγή τώρα, ενώ το έργο βρίσκεται σε αυτή την καμπή. Ποια ανάγκη εξυπηρετεί; Των πρώιμων προεκλογικών κινήσεων;
Θα χρειαστούν δεκάδες Υπουργικές αποφάσεις, θα χρειαστεί να βρεθεί και η κατάλληλη νομική φόρμουλα αφού δεν υπάρχει προηγούμενο μετάβασης από ανώνυμη εταιρία του κράτους σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Είναι έτοιμα όλα αυτά ή θα γίνουν με μαγικό ραβδάκι;

Γιατί μπαίνει σε ρίσκο η ολοκλήρωση του έργου και μια επένδυση που έχει κάνει το ελληνικό κράτος και οι πολίτες που αγγίζει το πόσο του 1,1 δις ευρώ.
Τι θα γίνει με τις περίπου 70 ενεργές μελέτες που έχει η ΕΚΧΑ σε εξέλιξη;

Γιατί πρέπει να καθυστερήσει η ολοκλήρωση του έργου τουλάχιστον 1 χρόνο, σύμφωνα με το σχεδιασμό της Παγκόσμιας Τράπεζας, αναθέτοντας την επίβλεψη του έργου σε ένα νέο ΝΠΔΔ.

Γιατί πρέπει να αλλάξει η φύση του έργου και να αλλοιωθούν οι βασικές αρχές του έργου του Κτηματολογίου, που η ολοκλήρωση του θα οδηγήσει στην αντικατάσταση του συστήματος μεταγραφών και υποθηκών;

Γιατί πρέπει να επιβαρυνθεί ο οργανισμός που είναι υπεύθυνος για την σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου και με άλλους διοικητικούς υπαλλήλους από τα υποθηκοφυλακεία; Δεν έχει αρκετούς μέχρι τώρα; Δε θα έπρεπε να επιδιώκει την ενίσχυση του επιστημονικού προσωπικού που η ίδια δέχεται ότι έχει ελλείψεις; Δεν υπάρχουν αντίστοιχες ελλείψεις διοικητικών στα δικαστήρια;

Έχουν κατανοήσει οι εκάστοτε οι διοικήσεις τη σημαντικότητα του έργου; Μάλλον όχι για αυτό λείπει η πολιτική βούληση που απαιτείται. Αν ο φορέας σύνταξης του έργου είναι ένα ΝΠΔΔ η εμπλοκή ενός υπουργού θα είναι ακόμα αμεσότερη.

Τι ευελιξία θα υπάρχει σε ένα ΝΠΔΔ για να παράγει προϊόντα μετά την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και να φέρνει έσοδα στο Δημόσιο, όπως κάνει τώρα η ΕΚΧΑ Α.Ε. και θα μπορεί να κάνει σε μεγαλύτερο βαθμό με την ολοκλήρωση του έργου;

Γιατί πλέον απαιτούνται τα 85 εκατ. Χρηματοδότηση από την Κομισιόν; Το έργο είχε σχεδιαστεί με προϋπολογισμό 870 εκ. ευρώ και θα υλοποιηθεί τελικά με 300 εκ. ευρώ. Μήπως θα έχει και άλλο ρόλο η Παγκόσμια Τράπεζα που δεν έχει ανακοινωθεί; Απαιτείται «επίτροπος» με άγνωστες προθέσεις;
Γιατί άραγε η Παγκόσμια Τράπεζα προτείνει εντελώς διαφορετικές παρεμβάσεις από ότι έχει προτείνει πριν δύο χρόνια η Task Force; Δεν γνωρίζει ότι η πρόταση συγχώνευσης των υποθηκοφυλακείων με το Κτηματολόγιο δεν υφίσταται σε κανένα προηγμένο κράτος; Δεν γνωρίζει ότι τα χαρακτηριστικά του νέου φορέα που προτείνει δεν ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά ενός ΝΠΔΔ; Μήπως τελικά το Υπουργείο κάνει το χατίρι όσων δεν θέλουν να τελειώσει το έργο, ώστε να διαιωνιστεί ο θεσμός των υποθηκοφυλακείων και το σύστημα καταγραφής της ακίνητης περιουσίας να είναι «ερμαφρόδιτο»;

Δεν τους πείθει το παράδειγμα της καθυστέρησης της κύρωσης των δασικών χαρτών και της γραμμής αιγιαλού και παραλίας, καθώς και της κτηματογράφησης της δημόσιας περιουσίας (πολύ μικρότερα έργα) με κύρια ευθύνη δημόσιων υπηρεσιών, δεν αρκεί ως παράδειγμα για τη βέβαιη αποτυχία της σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου από το στενό δημόσιο; Υπάρχει ακόμα το παράδειγμα του ΟΚΧΕ(ΝΠΔΔ) ο οποίος είχε αναλάβει την κτηματογράφηση της Γαύδου. Η ανάρτηση των εγγραφών έγινε 4 φόρες και ποτέ δεν ολοκληρώθηκε η κτηματογράφηση.

Υπάρχει ολοκληρωμένος σχεδιασμός για την μετάβαση στον νέο φορέα, ώστε να εξασφαλιστεί ότι θα γίνει;
Τι ευελιξία θα έχει ο νέος φορέας σε σχέση με αυτή που έχει η ΕΚΧΑ ΑΕ;

Yπάρχει μέριμνα για την άμεση πληρωμή των μελετητών, όπως μέχρι τώρα συμβαίνει; Ή θα υπάρξουν μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών που θα οδηγήσει σε περαιτέρω καθυστέρηση του έργου; Στην πλήρη ανάπτυξη του έργου θα εργάζονται σύμφωνα με τα Προγράμματα Ποιότητας Έργου 4.000 εργαζόμενοι για τον διαγωνισμό ΚΤΙΜΑ 16 και άλλοι 3.000 για τους υπόλοιπους.

Το Υπουργείο, μαζί με την διοίκηση της ΕΚΧΑ ΑΕ αντί να ξεκινήσουν το διάλογο για το πως πρέπει να λειτουργούν τα οριστικά κτηματολογικά γραφεία και να προετοιμαστεί το Υπουργείο για την πορεία προς την ολοκλήρωση του έργου, επέλεξαν να επανασχεδιάσουν ολόκληρο το έργο που φτάνει στο τέλος του.

Κλείνοντας θα θέλαμε να καλέσουμε τον Υπουργό κ. Σταθάκη και την διοίκηση της ΕΚΧΑ Α.Ε.:

Να σταματήσουν να θέτουν θέμα αξιοπιστίας του κτηματολογίου, χωρίς στοιχεία που να το επιβεβαιώνουν. Η στάση αυτή είναι ανεύθυνη ιδιαιτέρως σε μια περίοδο που η χώρα έχει ανάγκη όσο ποτέ την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας της.

Να σταματήσουν να πειραματίζονται με τη ολοκλήρωση του έργου. Δεν πρέπει κανείς να ξεχνά ότι οι Έλληνες πολίτες έχουν επενδύσει μέχρι τώρα 1,1 δις ευρώ για το έργο αυτό. Η παύση του έχει τεράστιο οικονομικό, αναπτυξιακό και κοινωνικό αντίκτυπο.

Να σταματήσουν να επεξεργάζονται σχέδια αλλαγής της φυσιογνωμίας του φορέα που θα είναι υπεύθυνος για την σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου, ειδικά τώρα που βρίσκεται σε ένα τέτοιο κρίσιμο σημείο.

Να σταματήσει ο Υπουργός να σχεδιάζει αλλαγές για να ικανοποιήσει πρόωρες προεκλογικές παροχές, ρισκάροντας την ολοκλήρωση του μεγαλύτερου αναπτυξιακού έργου. Η χώρα μας έχει πληρώσει ακριβά την τακτική αυτή.

Η διοίκηση του Υπουργείο και της ΕΚΧΑ Α.Ε. αντιμετωπίζουν το έργο του Εθνικού Κτηματολογίου σαν ένα παιχνίδι με τουβλάκια (το γνωστό σε όλους μας JENGA) που τραβώντας κάθε φορά ένα τουβλάκι νομίζει ότι χτίζεις και ψηλώνεις ένα πύργο, ενώ στην πραγματικότητα ξεθεμελιώνει τον πύργο. Το προτελευταίο τουβλάκι τραβήχτηκε με την ακύρωση του ΚΤΙΜΑ_13, το επόμενο και το τελευταίο θα είναι αυτή η ριζική αλλαγή που προωθείται σε αυτό το κρίσιμο σημείο για το έργο. Το αποτέλεσμα θα είναι ο πύργος να πέσει και να μείνουν κάποια χαλάσματα που θα αντιπροσωπεύουν τα έως τώρα γενόμενα στο έργο. Όταν γκρεμιστεί το έργο δύσκολα θα ξαναχτιστεί και θα μείνουμε στο «οθωμανικό» σύστημα καταγραφής ακινήτων όπως του αρέσει να λέει ο Υπουργός.

Επιτέλους πρέπει να σταματήσουν να παίζουν!