Μεγάλα έργα: Μετά τα αιώνια έργα, τώρα και αιώνιοι διαγωνισμοί

Είναι γνωστό οι διαγωνισμοί στην Ελλάδα διαρκούν μεγάλο χρονικό διάστημα αλλά το τελευταίο διάστημα το χρονικό πλαίσιο έχει ξεφύγει από κάθε λογική. Αν πριν ίσχυε ο κανόνας πως μία δημοπράτηση κρατά περίπου ένα έτος, σήμερα υπάρχουν διαγωνισμοί οι οποίοι φτάνουν ή και ξεπερνούν ακόμα και τα 4 χρόνια!

Ο προβληματισμός που υπάρχει για τις δυνατότητες αέναων δικαστικών εμπλοκών στα έργα μέσω του ν.4412/2016, έχει δημιουργήσει την ανάγκη να γίνουν κάποιες βελτιωτικές κινήσεις από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και να αμβλυνθεί κάπως το φαινόμενο αυτό.

Επίσης έχουμε ακόμα τα απόνερα της υπόθεσης του αθέμιτου ανταγωνισμού με δικαστικούς αγώνες οι οποίοι καλά κρατούν. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι στη γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας. Οι δύο διαγωνισμοί για το κυρίως έργο και τις πρόδρομες εργασίες είναι κολλημένοι λόγω ακριβώς των δύο παραπάνω λόγων.

Στον μεν κύριο διαγωνισμό που έχει προϋπολογισμό μαμούθ (περίπου 1,8δισ.ευρω με ΦΠΑ), είμαστε σχεδόν στα τρία χρόνια από τη στιγμή που ξεκίνησε από την Αττικό Μετρό. Σε αυτό το διάστημα έχουν καταγραφεί δεκάδες προσφυγές σε όλες του τις φάσεις από τους συμμετέχοντες. Ακόμα και σήμερα, είμαστε εν αναμονή της απόφασης των δύο φιναλίστ κοινοπραξιών για το αν θα προχωρήσουν στην κύρια προσφυγή στο ΣτΕ προσπαθώντας ο ένας να εκπαραθυρώσει τον άλλο από το διαγωνισμό. Αν γίνει αυτό τότε στην καλύτερη περίπτωση το έργο θα υπογραφεί στα τέλη του 2021…

Στον διαγωνισμό των πρόδρομων εργασιών, είμαστε σχεδόν στα δύο χρόνια. Ήταν Ιούλιος του 2018 όταν ξεκίνησε ο διαγωνισμός και σχεδόν από την πρώτη μέρα αντιμετώπισε προσφυγές και ενστάσεις. Σήμερα είμαστε σε αναμονή έκδοσης της απόφασης του ΣτΕ για να αποφασιστεί αν θα αλλάξει ο ανάδοχος. Σε όποια απόφαση, ο προσβαλλόμενος από αυτή , μπορεί να αντιδράσει με αίτηση αναίρεσης της απόφασης.

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Υπάρχουν ακόμα σειρά διαγωνισμών που αποτελούν πεδίο δικαστικών αντιπαραθέσεων και η ελληνική δικαιοσύνη καλείται και εδώ να αποφασίσει την τύχη των έργων αυτών.

Για παράδειγμα έχουμε τον διαγωνισμό για το Άκτιο-Αμβρακία. Ο διαγωνισμός ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2018 και όπως και παραπάνω από την εκκίνηση είχαμε ενστάσεις και προσφυγές. Το υπουργείο ΥΠΟΜΕ στο τέλος του έτους αποφάσισε τη διακοπή και επαναδημοπράτηση του διαγωνισμού και υπήρξε προσφυγή και σε αυτό η οποία έγινε δεκτή. Μάλιστα αυτό προκάλεσε αντίστοιχη προσφυγή του υπουργείου στο ΣτΕ, χωρίς όμως να γίνει αποδεκτή. Πηγές κοντά στο θέμα αναφέρουν πως η συνέχεια θα είναι δικαστική σε κάθε περίπτωση.

Δικαστικά έχουν εμπλακεί και οι διαγωνισμοί ηλεκτροκίνησης της ΕΡΓΟΣΕ στα τμήματα Κιάτο-Ροδοδάφνη και Παλαιοφάρσαλος-Καλαμπάκα. Στους διαγωνισμούς αυτούς είχαμε δικαστικές διαμάχες από την πρώτη μέρα ανακοίνωσης του προσωρινού αναδόχου. Στον πρώτο διαγωνισμό, που έχει ξεπεράσει τα δυο χρόνια είχαμε εξελίξεις καθώς με απόφαση του ΣτΕ τίθενται εκτός δύο σχήματα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι προσβαλλόμενοι θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια και δεν θα προσπαθήσουν με νέα προσφυγή να ανατρέψουν την απόφαση αυτή. Στο δεύτερο διαγωνισμό του τμήματος Παλαιοφάρσαλος-Καλαμπάκα, που πλησιάζει τα δύο έτη, είμαστε σε αναμονή αντίστοιχης απόφασης του ΣτΕ.

Δικαστικά ενεπλάκη και ο διαγωνισμός-ΣΔΙΤ για τον αυτοκινητόδρομο Καλαμάτα-Πύλος-Μεθώνη. Η ΑΕΕΠ έκανε δεκτή ένσταση και έθεσε εκτός δύο σχήματα τα οποία προοσέφυγαν στο ΣτΕ για την αναίρεση της απόφασης αυτής. Εδώ ο διαγωνισμός είναι μόλις 10 μηνών…

ΑΙΩΝΙΟΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΓΙΑ …ΑΛΛΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ

Πέρα από το δικαστικό πλαίσιο που είδαμε παραπάνω και που έχει δημιουργήσει “αιώνιους διαγωνισμούς”, έχουμε και άλλους λόγους που κάνουν μακρόσυρτη τη διαδικασία. Στην κορυφή έχουμε τρία μεγάλα έργα.

Το πρώτο είναι η υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνας-Περάματος. Ο διαγωνισμός έκλεισε τον Μάρτιο, τέσσερα χρόνια παρουσίας. Παράγοντες της αγοράς πιστεύουν ότι το συντομότερο που θα μπορούσε να καταλήξει είναι σε ένα έτος από σήμερα αλλά με αστερίσκους. Εδώ η καθυστέρηση είχε να κάνει με την επιλογή της μεθόδου. Ο ανταγωνιστικός διάλογος μάλλον δεν ήταν καθόλου ανταγωνιστικός και το ποσοστό ωριμότητας σήμερα είναι ψηλό μεν αλλά τα δύσκολα θα είναι όταν περάσουμε στην κύρια διαδικασία, με τις προσφυγές να θεωρούνται δεδομένες στην φάση των τεχνικών και οικονομικών προσφορών. Αυτό κάνει ακόμα και το 2021 να “ξεθωριάζει” ως έτος εκκίνησης.

Ε65 VS ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε και στην ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας, γνωστότερου ως Ε65. Το νότιο τμήμα από τη Λαμία μέχρι την Ξυνιάδα πήρε περίπου τρία χρόνια για να εγκριθεί και να φτάσουμε στις αρχές του 2019 στην έναρξη της κατασκευής του. Εδώ η καθυστέρηση λέγεται “Βρυξέλλες”. Ο εξονυχιστικός -μέχρι υπερβολής υποστηρίζουν στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου- έλεγχος των φακέλων και των εγγράφων, η μακρόσυρτη ανταλλαγή επιστολών και οι προτάσεις και αντιπροτάσεις για να εγκριθεί ο φάκελος μεγάλου έργου κυριάρχησαν.

Εδώ και περίπου ένα έτος, το ίδιο επαναλαμβάνεται με το βόρειο τμήμα του ίδιου άξονα, από τα Τρίκαλα μέχρι τα Γρεβενά. Πότε θα εγκριθεί; μεγάλη ελπίδα όλων είναι λόγω κορωνοϊού η όλη διαδικασία να τρέξει πιο γρήγορα για να μπορέσουμε να δούμε το έργο να υλοποιείται σύντομα (με το “σύντομα” εννοούμε το 2021).

ΤΟ “ΥΒΡΙΔΙΚΟ” ΘΡΙΑΣΙΟ

Για το τέλος αφήσαμε την μοναδική περίπτωση του Θριασίου. Εδώ έχουμε μία υβριδική κατάσταση διαγωνισμού-υπό υλοποίηση. Ο διαγωνισμός παραχώρησης για το εμπορευματικό κέντρο ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2016, οπότε είμαστε κοντά στα 4 χρόνια. Μετά από ενστάσεις φτάσαμε στα τέλη του 2018, στην υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης. Μάλιστα βρέθηκε και ανάδοχος των έργων. Όμως εδώ ανεστράφη η συνήθης διαδικασία, μιας και η σύμβαση εστάλη προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά την υπογραφή και κύρωση της. Από εκείνο το σημείο ξεκίνησε μία ακόμα μακρόσυρτη διαδικασία επιστολών, η οποία κρατά μέχρι σήμερα. Η κατάληξη αναμένεται -με την ελπίδα να είναι θετική- και ας ελπίσουμε ότι δεν θα μετρήσουμε ακόμα ένα έτος για ένα ακόμα “αιώνιο διαγωνισμό”.