Κυκλική οικονομία: ενίσχυση της ανακύκλωσης και μείωση της υγειονομικής ταφής

Η βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων μπορεί να αποφέρει μεγάλα οφέλη για το περιβάλλον, το κλίμα και την ανθρώπινη υγεία. Οι τέσσερις νομοθετικές πράξεις αποτελούν μέρος της στροφής της ευρωπαϊκής πολιτικής προς μια κυκλική οικονομία, δηλαδή προς ένα σύστημα όπου η αξία των προϊόντων, των υλικών και των πόρων διατηρείται μέσα στην οικονομία για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Μέχρι το 2025, τουλάχιστον το 55% των αστικών αποβλήτων (από νοικοκυριά και επιχειρήσεις) θα πρέπει να ανακυκλώνεται. Ο στόχος θα ανέλθει στο 60% έως το 2030 και στο 65% μέχρι το 2035.

Το 65% των υλικών συσκευασίας θα πρέπει να ανακυκλώνεται ως το 2025, και το 70% έως το 2030. Θα τεθούν ξεχωριστοί στόχοι για συγκεκριμένα υλικά συσκευασίας, όπως το χαρτί και το χαρτόνι, το πλαστικό, το γυαλί, το μέταλλο και το ξύλο.

Η Ελλάδα και η Κύπρος ανακυκλώνουν λιγότερο από το 20% των αποβλήτων τους. Αναλυτικά εδώ τα ποσοστά για όλα τα κράτη μέλη και τα αντίστοιχα στοιχεία σε τόνους αποβλήτων (πηγή: Eurostat)

ΧΥΤΑ

Η νομοθετική πρόταση περιορίζει το μερίδιο των αστικών αποβλήτων που θα οδηγούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής σε 10% μέχρι το 2035. Το 2014, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία δεν έστειλαν ουσιαστικά καθόλου αστικά απόβλητα σε χώρους υγειονομικής ταφής, ενώ αντιθέτως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Κροατία, η Λετονία και η Μάλτα εξακολουθούν να οδηγούν στους ΧΥΤΑ περισσότερο από τα τρία τέταρτα των αστικών τους αποβλήτων.

Τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα επικίνδυνα απόβλητα των νοικοκυριών θα πρέπει από το 2025 να συλλέγονται ξεχωριστά. Μέχρι το 2024, τα βιοδιασπώμενα απόβλητα θα πρέπει επίσης να συλλέγονται χωριστά ή να ανακυκλώνονται στο σπίτι μέσω της κομποστοποίησης.

Μείωση των αποβλήτων τροφίμων κατά 50%

Σύμφωνα με τους στόχους των Ηνωμένων Εθνών για την βιώσιμη ανάπτυξη , τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν να μειώσουν τα απόβλητα τροφίμων κατά 30% ως το 2025 και κατά 50% ως το 2030. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να παρέχουν κίνητρα για τη συλλογή των τροφίμων που μένουν απούλητα και για την ασφαλή αναδιανομή τους. Χρειάζεται επίσης να βελτιωθεί η ενημέρωση των καταναλωτών γύρω από τη σημασία των ημερομηνιών λήξης που χρησιμοποιούνται στις διάφορες ετικέτες τροφίμων: «ανάλωση εώς» και «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από».

Ιστορικό

Μια κυκλική οικονομία συνεπάγεται τη μείωση των αποβλήτων στο ελάχιστο, καθώς και την επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακαίνιση και ανακύκλωση των υπαρχόντων υλικών και προϊόντων. Η μετάβαση σε μια πιο κυκλική οικονομία θα μειώσει την άσκηση πιέσεων στο περιβάλλον, θα ενισχύσει την ασφάλεια του εφοδιασμού με πρώτες ύλες, θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία και την ανάπτυξη και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας.