Κόμβος διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων η Ελλάδα – Τα έργα που αλλάζουν το status

Η Ελλάδα διεκδικεί ρόλο ενεργειακού παράγοντα στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου ενώ παράλληλα προωθεί την αντιστροφή των  παραδοσιακών διασυνδέσεων  από το νότο προς το βορρά της Ευρώπης.

Με αυτά τα δεδομένα ο Έλληνας πρωθυπουργός δίνει το παρών στη Σύνοδο Κορυφής (23-24 Μαρτίου) έχοντας στην ατζέντα του το θέμα των διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων που θα θέσει επί τάπητος στους ομολόγους του, καθώς μεταξύ άλλων η Σύνοδος έχει στο μενού και την ενέργεια.

Όπως αποκάλυψε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, στα πλαίσια του 4ου Power & Gas Forum , ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θα ζητήσει τη στήριξη της ΕΕ, τόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο και σε οικονομικό ώστε να γίνει πράξη η ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας με την “καρδιά” της Ευρώπης.

Η συγκεκριμένη πρόταση είδε το φως της δημοσιότητας πριν από μερικούς μήνες με πρωτοβουλία της Ελλάδας. Ωστόσο φαίνεται πως το θέμα δεν μένει απλώς στα χαρτιά και σε συζητήσεις αλλά επιθυμία της ελληνικής πλευράς είναι να γίνουν ουσιαστικά βήματα.  Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο κύριος Σκρέκας, στόχος είναι η Ευρώπη να δει τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, ποια είναι η κατάσταση μέχρι τώρα και τι χρειάζεται να γίνει. Αυτή τη στιγμή ο νότος έχει ένα πλεονέκτημα όσον αφορά την παραγωγή ενέργειας και θα πρέπει οι διασυνδέσεις να αποκτήσουν “ροή” από το νότο προς το βορρά.

Στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται, ο νότος και ειδικότερα η Ελλάδα έχει μεγάλο πλεονέκτημα καθώς μπορεί να γίνει πύλη εισόδου “καθαρής” και φθηνής ενέργειας από τη Βόρεια Αφρική προς την ΕΕ. Εφόσον λοιπόν η Ευρώπη επιθυμεί φθηνή ενέργεια, σε ανταγωνιστικές τιμές πρέπει να στηρίξει αυτές τις υποδομές. Για αυτό ο ίδιος ο πρωθυπουργός θα θέσει το ζήτημα στη Σύνοδος Κορυφή, είπε ο Υπουργός ΠΕΝ.

Ελλάδα – Κεντρική Ευρώπη

Πρώτη στο κάδρο βρίσκεται η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αυστρίας – Γερμανίας. Την ιδέα την συνέλαβε η ελληνική πλευρά και μάλιστα έχουν γίνει οι πρώιμες σχετικές επαφές με τις πλευρές Αυστρίας και Γερμανίας οι οποίες βλέπουν με θετικό μάτι το πρότζεκτ.

Τα σχέδια αναφέρουν πως σε πρώτο στάδιο η διασύνδεση θα έχει μεταφορική ικανότητα 3 GW, ενώ μελλοντικά θα μπορούσε να αναβαθμιστεί φτάνοντας την τεράστια ισχύ των 9 GW.

Στόχος της διασύνδεσης είναι η μεταφορά “πράσινης” ηλεκτρικής ενέργειας προς την κεντρική Ευρώπη, από χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Η συγκεκριμένη γραμμή θα αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τις διασυνδέσεις Ελλάδας – Αιγύπτου και Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.

Ελλάδα – Βαλκάνια

Όσον αφορά τα Βαλκάνια ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη διασυνδέσεις που αναβαθμίζουν το δίκτυο και τη θέση της χώρας. Όπως υπογράμμισε ο κύριος Σκρέκας, με τη Βουλγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία δρομολογείται διπλασιασμός της μεταφορικής ικανότητας. Τριπλασιασμός με την Αλβανία και διπλασιασμός, ίσως και λίγο παραπάνω, με την Ιταλία.

Σε πιο προχωρημένο στάδιο από όλα τα πρότζεκτ βρίσκεται η δεύτερη γραμμή με Βουλγαρία. Η εν λόγω γραμμή είναι μέρος της νέας ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Βουλγαρίας. Η σύμβαση με τον ανάδοχο (Mytilineos), για το ελληνικό τμήμα 30 χιλιομέτρων, υπεγράφη τον περασμένο Ιούλιο και προβλέπεται να ολοκληρωθεί στο πρώτο μισό του 2023.

Ελλάδα – Αφρική – Μέση Ανατολή

Δύο από το πιο σημαντικά πρότζεκτ που σχεδιάζονται σε αυτό το επίπεδο προβλέπουν τη διασύνδεση της Ελλάδας με την Αίγυπτο και με το Ισραήλ.

Το GREGY, δρομολογείται από τον όμιλο Κοπελούζου και όπως είπε ο κύριος, Γιάννης Καρύδας στα πλαίσια του ίδιου φόρουμ, στόχος είναι στις αρχές του 2024 να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση. Έπειτα υπάρχει θέληση και αισιοδοξία πως το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου να είναι κάτω από 4 χρόνια ενώ ο προϋπολογισμός ξεπερνάει τα 4 δισ. ευρώ.

Το δεύτερο πρότζεκτ είναι ο EuroAsia Interconnector που προβλέπει τη διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Η ολοκλήρωση αυτού το έργου, εκτός των άλλων, αναμένεται να βγάλει από την “ενεργειακή απομόνωση” Κύπρο και Ισραήλ. Επιπροσθέτως θα δώσει την δυνατότητα να αξιοποιηθούν στο μέγιστο οι υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που αναπτύσσονται τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο και το Ισραήλ.

Εκτός από τα δύο παραπάνω το φως της δημοσιότητας είδε ακόμα ένα σχέδιο διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου. Φορέας του έργου είναι η Eunice και όπως τόνισε ο ο CEO του πρότζεκτ, Andreas Borgeas, προβλέπεται η υποθαλάσσια ηλεκτρική διασύνδεσης Αιγύπτου – Ελλάδας, μέσω της Κρήτης.

Σύμφωνα με το σχεδιασμό η ηλεκτρική διασύνδεση Greece-Africa Power Interconnector θα ξεκινάει από την περιοχή Mesra Matruh της Αιγύπτου και θα καταλήγει στον Αθερινόλακκο της Κρήτης. Θα έχει ισχύ 2 GW , προϋπολογισμό κοντά στο 1,3 δισ. ευρώ και ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2030. Ο δεύτερος κλάδος του έργου περιλαμβάνει τη διασύνδεση Κρήτη – Αττική (South Aegean Interconnector) προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ.