Κοιλάδα Αχελώου: Η επίδραση του φυσικού περιβάλλοντος στην εξέλιξη της Ιστορίας του τόπου

Η ανάδειξη της Ιστορίας του τόπου, αλλά και του φυσικού του περιβάλλοντος, όπως και η διάδοση της ελληνικής γλώσσας και της μουσικής παράδοσης, βρέθηκαν στο επίκεντρο ημερίδας, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Εκπαιδευτικού-Πολιτιστικού Προγράμματος «Τόποι Αυτοθυσίας, Ιερά Μονή Σέλτσου, Μεσολόγγι, Μυτιλήνη», στην Κοιλάδα του Αχελώου.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2017 στις Πηγές Άρτας και από τότε, κάθε χρόνο, υλοποιούνται ημερίδες και φεστιβάλ. Φέτος, η ημερίδα με θέμα «Η Κοιλάδα του Αχελώου στην Ιστορία του τόπου» αφορούσε το φυσικό περιβάλλον και το πώς αυτό επέδρασε στην εξέλιξη της Ιστορίας.

Στην εκδήλωση μίλησαν οι: Θωμάς Μπάκας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Χρήστος Κολοβός, Διευθυντής Εκπαίδευσης Ά/θμιας Αιτ/νίας, Αικατερίνη Στρατάκη , Διευθύντρια Εκπαίδευσης Λέσβου, Κωνσταντίνος Κωτσίδης, Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Przemek Kordos, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Βαρσοβίας. Συντονίστρια της εκδήλωσης ήταν η εκπαιδευτικός Νεκταρία Στούκα.

Χαιρετισμούς απηύθυναν οι:

Χρήστος Καπερώνης, Πρόεδρος της Αδελφότητας Πηγιωτών Αρτας, Περικλής Μίγδος, Δήμαρχος Γ Καραϊσκάκη Αρτας, Βασίλης Ψαθάς, Αντιπεριφερειάρχης Άρτας, Λεωνίδας Γκόρος, Διευθυντής Εκπαίδευσης Ά/θμιας Άρτας, Γιάννης Γκολομάζος, Πρόεδρος Επιμελητηρίου Αρτας και Γιώργος Στύλιος, Βουλευτής Άρτας.

Με βάση, λοιπόν, ιστορικές αναφορές, οι ομιλητές τοποθετήθηκαν στη διάδραση φυσικού περιβάλλοντος και ελληνικής Ιστορίας. Ο «Θεός» κατά τους αρχαίους Έλληνες «Αχελώος», πρωταγωνίστησε σε όλες τις εκφάνσεις της Ιστορίας, από τα αρχαία χρόνια μέχρι και τις μέρες μας.

Ο Αχελώος ποταμός, άλλωστε, συνδέεται, όπως αναφέρθηκε, τόσο στο ολοκαύτωμα των Σουλιωτών στο Σέλτσο όσο και, στις εκβολές του, με την Έξοδο του Μεσολογγίου. Επιπλέον, έγινε αναφορά στη δυνατότητα αξιοποίησης της Κοιλάδας μέσα από εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις, με «οδηγό» ανάλογες δράσεις των Ευρωπαίων και ειδικά των Πολωνών, οι οποίοι αξιοποιούν το στοιχείο του «Νερού» στην πολιτιστική τους ταυτότητα.

Ο Αντώνης Κοσσυβάκης, στέλεχος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, με καταγωγή από την Κοιλάδα του Αχελώου με δήλωσή του στο ΑΠΕ σημειώνει:

«Η Κοιλάδα του Αχελώου, πέραν της φυσικής ομορφιάς, έχει μια πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά που χάνεται στα βάθη των αιώνων, με την ύπαρξη στην περιοχή αρκετών μνημείων. Αυτή πρέπει να αναδειχθεί και να δώσει πνοή στον τόπο και να τον αναδείξει ως προορισμό εναλλακτικού, πολιτιστικού και θρησκευτικού τουρισμού. Αυτό θα γίνει μόνο με στοχευμένες δράσεις φορέων της περιοχής, σε συνεργασία με την Πολιτεία, αλλά και με την αξιοποίηση του αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού, που κατάγεται από την περιοχή, και θα μπορούσε να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση».

Άλλες τοποθετήσεις

Η Στούκα Νεκταρία, εκπαιδευτικός – συντονίστρια του προγράμματος, επισήμανε πως η ημερίδα είναι ένα ξεχωριστό γεγονός, που εντάσσεται στον κύκλο των προσπαθειών των συνεργαζόμενων φορέων για την ιστορική, πολιτιστική, προσέγγιση και ανάλυση, αλλά και την ανάδειξη της μεγάλης ιστορικής σημασίας της Μονής Σέλτσου, η οποία σχετίζεται με την αυτοθυσία των Σουλιωτών το 1804.

Παράλληλα τόνισε πως συνάμα με τις εκδηλώσεις μνήμης που πραγματοποιούνται στην Κοιλάδα του Αχελώου, κάθε Αύγουστο, επισημοποιείται και επιστημονικά η θέση του Σέλτσου, σε σχέση με τους μεγάλους ιστορικούς τόπους αυτοθυσίας, όπως το Μεσολόγγι και η Μυτιλήνη.

Ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κρήτης, Κωτσίδης Κωνσταντίνος τοποθετήθηκε όσον αφορά την παιδαγωγική διάσταση του προγράμματος και τη σημασία της βιωματικής μάθησης.της συνεργασίας και της αλληλεπίδρασης των μαθητών από ξεχωριστούς τόπους. Έκανε εκτενή αναφορά στις δράσεις των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών και μαθητών και παρουσίασε τον προγραμματισμό των δράσεων που θα κορυφωθούν το 2021 με τη συμπλήρωση των 200 ετών από την ελληνική επανάσταση. Ο κ. Κωνσταντίνος Κωτσίδης είναι μαζί με την κ. Στούκα Νεκταρία οι συντονιστές του προγράμματος.

Ο διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κολοβός Χρήστος αναφέρθηκε στην ιστορία του ποταμού Αχελώου και στον περιβαλλοντικό πλούτο του. Τόνισε τον καίριο ρόλο των εκπαιδευτικών στην ανάδειξη και την προβολή των ευλογημένων αυτών τόπων. Κύριος παιδαγωγικός στόχος εκπαιδευτικών να αγαπήσουν τον τόπο τους και να δράσουν. Στο τέλος της ομιλίας του αναφέρθηκε στον Αχελώο του σήμερα και στην προοπτική του μέσα από εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις.

Η διευθύντρια Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Λέσβου Στρατάκη Αικατερίνη στην ομιλία της έκανε αναφορά στο χρονικό αυτής της συνεργασίας και τόνισε την σημασία ανάδειξης θρησκευτικών μνημείων των περιοχών μέσα από εκπαιδευτικές δράσεις. Αναφέρθηκε εκτενώς στα θρησκευτικά μνημεία της Λέσβου και τη διάδραση φυσικού περιβάλλοντος και ιστορίας. Στο τέλος της ομιλίας της ανέφερε τις προγραμματισμένες δράσεις για τα σχολικά έτη 2019-2020 και 2020-2021.

Ο διευθυντής Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Άρτας Γκόρος Λεωνίδας αναφέρθηκε χρονολογικά στα ιστορικά γεγονότα της κοιλάδας του Αχελώου και στον ηρωισμό που επέδειξαν οι Σουλιώτες τόσο στο ολοκαύτωμα του Σέλτσου όσο και οι κάτοικοι της περιοχής στα νεότερη ιστορία. Τόνισε την ανάγκη εθνικής ομοψυχίας και αντίστασης στις σύγχρονες Κασσάνδρες και στις απειλές του Δ.Ν.Τ.

Ο καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Θωμάς Μπάκας, στην ομιλία του αναφέρθηκε στο ιστορικό του ολοκαυτώματος του Σέλτσου, εστιάζοντας στην έννοια της αυτοθυσίας και τον ηρωισμό των Σουλιωτών. Στην κοιλάδα του Αχελώου βρήκαν το θάνατο οι Σουλιώτες, προτίμησαν το θάνατο και τα κρύα νερά του Αχελώου από την ατίμωση και την σκλαβιά. Εδώ έμελλε να γραφτεί το ηρωικό τέλος των Σουλιωτών. Ο Αχελώος ήταν το πέρασμα στην αθανασία και στην αιώνια μνήμη.

Τέλος, ο καθηγητής του τμήματος ελληνικών σπουδών της Βαρσοβίας, Przemek Kordos, στην τοποθέτησή του παρουσίασε το δικό τους ποταμό Βιστούλα. Έκανε ιστορικές αναφορές άμεσα συνδεδεμένες με τον ποταμό και στη συνέχεια τόνισε την προοπτική και ανάπτυξη που προσέδωσε ο ποταμός Βιστούλας στην Πολωνία και ειδικότερα στη Βαρσοβία που την διασχίζει.

Η υδάτινη οδός Βαλτική-Βιστούλας-Δνείπερος-Μαύρη Θάλασσα ήταν μία από τις αρχαιότερες εμπορικές οδούς, ο «Δρόμος του Ηλέκτρου», δια της οποίας το ήλεκτρο και άλλα προϊόντα του βορρά έφθαναν ως την Ελλάδα, τη Μέση Ανατολή, την Αίγυπτο και αλλού. Επιπλέον εστίασε στις συντονισμένες προσπάθειες κυβερνήσεων-τοπικής αυτοδιοίκησης και εκπαίδευσης προκειμένου ο Βιστούλας να αξιοποιηθεί και να αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες Ευρωπαίους και όχι μόνο. Τέλος αναφέρθηκε στη συνεργασία του πανεπιστημίου του με Έλληνες εκπαιδευτικούς κάτι που αποτελεί μοναδική ευκαιρία σύσφιξης σχέσεων και ανταλλαγής πολιτιστικών στοιχείων.

Η πραγματοποίηση της εκδήλωσης έγινε με την υποστήριξη του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί το 2021 με τη συμπλήρωση 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση.