Νέες εξαγορές & αλλαγές στον κλάδο φέρνει το μεγάλο ανεκτέλεστο των τεχνικών εταιρειών

Μια νέα ενδιαφέρουσα σεζόν έχει ξεκινήσει στις κατασκευές μιας και τα μεγάλα ανεκτέλεστα φέρνουν στην επιφάνεια κινήσεις για εξαγορές. Στο υψηλό τους επίπεδο, εκείνο των πέντε μεγάλων ομίλων, οι εξελίξεις είναι συνεχείς και η κινητικότητα είναι εμφανής.

Τα ανεκτέλεστα που έχουν συσσωρευθεί ξεπερνούν (με τα έργα προς υπογραφή) τα 16 δισ. ευρώ και αυτό δημιουργεί νέες συνθήκες στον κλαδο. Πέρα από την προφανή ανάγκη για προσωπικό αλλά και γραμμές χρηματοδότησης, οι μεγάλοι του χώρου έχουν αντιληφθεί ότι αυτό δεν αρκεί για να μπορέσει να βγει αυτό το μεγάλο πρόγραμμα έργων το οποίο αναμένεται να ανέβει ακόμα περισσότερο.

Μια από τις πιο “επιθετικές” κινήσεις που βλέπουμε να γίνεται και σε άλλους κλάδους και σε παγκόσμια κλίμακα, είναι η προσπάθεια συγκεντρωτισμού με εξαγορές. Ο χώρος των κατασκευών στην Ελλάδα μπορεί να διαθέτει πέντε μεγάλες εγχώριες δυνάμεις, όμως σε γενικότερο επίπεδο είναι πολυδιασπασμένος με εκατοντάδες εταιρείες μικρότερων τάξεων.

Το σημαντικό στοιχείο που παρουσιάζουν οι περισσότερες από αυτές είναι πως είναι αυτάρκεις και διαθέτουν σημαντική τεχνογνωσία και πολλές φορές πιο συμπαγείς ομάδες προσωπικού που είναι αρκετά αφοσιωμένο σε αυτήν.

Το φαινόμενο των εξαγορών στις κατασκευές είχαμε να το δούμε πριν το 2008, ακόμα και πιο πίσω όταν δημιουργήθηκαν οι μεγάλοι όμιλοι από υποχρεωτικές συγχωνεύσεις που έγιναν τότε. Έκτοτε οι ισορροπίες του κλάδου ήταν πάνω-κάτω οι ίδιες.

Από το 2018 και μετά με τις ραγδαίες μεταβολές στα διοικητικά του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ, το 2021 με τις νέες αλλαγές και το 2022 με την είσοδο νέων επενδυτών στον Όμιλο της ΙΝΤΡΑΚΑΤ φάνηκε ότι τα λημνάζοντα ύδατα στις κατασκευές άρχισαν να κινούνται.

Σε αυτό, έχει συμβάλλει τα μέγιστα η κάθετη άνοδος στην υλοποίηση νέων έργων, η αναγέννηση της ιδιωτικής οικοδομής, στην άνθιση και πάλι των μεγάλων ιδιωτικών έργων αλλά και η διάθεση χρημάτων από το ΕΣΠΑ 2014-2020 και προσφάτως από το Ταμείο Ανάκαμψης.

ΤΕΡΝΑ και ΙΝΤΡΑΚΑΤ οδηγούν τον χορό

Στις κατασκευές τα μεγάλα ανεκτέλεστα οδήγησαν σε εξαγορές. Οι πρόσφατες εξαγορές του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (σε επίπεδο ΤΕΡΝΑ) με την απόκτηση τριών τεχνικών εταιρειών με σημαντικότερη αυτή της P&C Development δείχνει τον δρόμο και στις υπόλοιπες εταιρείες.

Μάλιστα πηγές κοντά στον Όμιλο σημείωναν στο ypodomes.com πως οι εξαγορες αυτές είναι μέρος της γενικότερης στρατηγικής για την ανάπτυξη της ΤΕΡΝΑ, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο επόμενων αντίστοιχων κινήσεων.

Η πιο επιθετική κίνηση στον χώρο φέτος, πραγματοποιήθηκε από την ΙΝΤΡΑΚΑΤ με την εξαγορά της ΑΚΤΩΡ (εφόσον φυσικά ολοκληρωθεί η έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού). Πέρα από το προφανές επιθυμητό, που ήταν το ανεκτέλεστο της, που φτάνει σε επίπεδο 2,9 δισ. ευρώ, μεγάλο κίνητρο για την κίνηση αυτή, είναι και το προσωπικό της που φτάνει τα 3.500 άτομα. Η ΑΚΤΩΡ είναι η πλέον έμπειρη τεχνική εταιρεία στη χώρα με την ανάληψη πολλών εμβληματικών έργων και συσσωρευμένη τεχνογνωσία σε όλα τα πεδία της κατασκευής.

Στο ίδιο πλαίσιο μην ξεχνάμε και το “φλερτ” που υπήρξε στις αρχές του 2023 μεταξύ ΙΝΤΡΑΚΑΤ και ΤΕΚΑΛ μιας και η δεύτερη φημίζεται για την μεγάλη της εξειδίκευση στα λιμενικά και οδικά έργα, έχοντας ολοκληρώσει εμβληματικές εργολαβίες στο λιμάνι του Πειραιά, στη Μαρίνα Βουλιαγμένης, στο λιμάνι του Αγίου Κωνσταντίνου, τον Περιφερειακό Κατερίνης κ.α.

Εκείνη η προσέγγιση δεν κατέληξε πουθενά αλλά είναι χαρακτηριστική η επιθυμία ενός μεγάλου Ομίλου να προσθέσει επιθετικά προσωπικό, μηχανήματα και τεχνογνωσία χωρίς να ψάχνει “στα τυφλά”.

Στο ίδιο πλαίσιο είδαμε επίσης την είσοδο του “πατριάρχη των κατασκευών” Δημήτρη Κούτρα στο μετοχικό κεφάλαιο της Δομική Κρητης, μιας εταιρείας με πλούσιο portfolio στην Κρήτη και όχι μόνο, ακόμα μια κίνηση επενδυτικής εισόδου.

Με βάση τα παραπάνω είναι ιδιαίτερα πιθανό να δούμε παρόμοιες κινήσεις και στο μέλλον και ειδικά σε επίπεδο εταιρειών έκτης και πέμπτης τάξης, πολλές εκ των οποίων έχουν εξαιρετικές επιδόσεις και διαπρέπουν στο ελληνικό κατασκευαστικό γίγνεσθαι. Άλλωστε το υπεμεγέθες πρόγραμμα έργων θα χρειαστεί συμμαχίες και ενισχύσεις και είναι πλέον φανερό πως με την υφιστάμενη δομή που υπάρχει στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι απλά “δεν βγαίνει”.

Γερακάκης: Θα δούμε και άλλες παρόμοιες κινήσεις

Για το θέμα μίλησε στο ypodomes.com o πρόεδρος του ΣΑΤΕ, Ανδρέας Γερακάκης ο οποίος ανέφερε πως “η αλήθεια είναι ότι στις κατασκευές με τα μεγάλα ανεκτέλεστα βλέπουμε να γίνονται τέτοιου είδους κινήσεις για εξαγορές η οποία ξεκίνησε από το εξωτερικό και συνεχίστηκε με τις εγχώριες δυνάμεις. Το κύριο θέμα είναι πως οι μεγάλες εταιρείες με τόσα έργα που έχουν αναλάβει δεν μπορούν τελικά να τα εκτελέσουν. Αυτό οδηγεί σε κινήσεις εξαγορών καθώς βλέπουμε να οδηγούμαστε σε μεγάλη συσσώρευση στις μεγάλες εταιρείες του κλάδου.

Αυτό σημαίνει πως θα υπάρξουν και άλλες κινήσεις, αυτό που δεν ξέρουμε αν τελικά καρποφορήσουν είτε γιατί οι απαιτήσεις των εξαγοραζόμενων είναι υψήλες είτε γιατί δεν θα προκύπτει τελική συμφωνία, αυτό το έχουμε δει και σε αρκετές περιπτώσεις όπου εξαγορές “χάλασαν” στο παρά πέντε.

Η απόψη μου είναι πως η περαιτέρω συσσώρευση δεν βοηθά κανένα. Αντίθετα θα πρέπει να υπάρξει “απλωμα” των έργων και σε μικρότερες εταιρείες για να μπορέσει να υπάρξει καλύτερη απορρόφηση των χρημάτων που έρχονται από την Ευρώπη”.