Ιστορικές υπογραφές για το «μεγάλο» καλώδιο Κρήτης-Αττικής – Διπλά διασυνδεδεμένο το νησί από το 2023

Επίσημα σε τροχιά υλοποίησης τίθεται από σήμερα ένα έργο-όραμα δεκαετιών για την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της ελληνικής μεγαλονήσου, της Κρήτης. Το κολοσσιαίο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, με προϋπολογισμό που ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ, υπογράφηκε ψηφιακά προ ολίγου στην πόλη του Ηρακλείου μεταξύ της θυγατρικής του ΑΔΜΗΕ και φορέα υλοποίησης του project, Αριάδνη Interconnection, 100% θυγατρικής του ΑΔΜΗΕ, και των αναδόχων εταιρειών,  NEXANS, PRYSMIAN και ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ-ΝΚΤ (για τα καλωδιακά τμήματα, με 615 εκατ. ευρώ) και την κοινοπραξία SIEMENS-TEΡNA (για τους σταθμούς μετατροπής, με 370 εκατ. ευρώ).

Με την ολοκλήρωση της κατασκευής και την ηλέκτριση των καλωδίων της «μεγάλης» διασύνδεσης το 2023, η Κρήτη θα είναι πλέον διασυνδεδεμένη διπλά -και μέσω Πελοποννήσου- λύνοντας σε βάθος δεκαετιών το πρόβλημα της ενεργειακής της επάρκειας. Πέραν των ιδίων κεφαλαίων, ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτικά, το έργο έχει ενταχθεί στα έργα του Ε.Π. ΕΠΑΝΕΚ του ΕΣΠΑ 2014-2020 ενώ έχει εξασφαλίσει τραπεζικό δανεισμό ύψους 400 εκατ. ευρώ.

Στην τελετή παρέστησαν πέραν του Προέδρου και Αντιπροέδου του ΑΔΜΗΕ, Μάνου Μανουσάκη και Ιωάννη Μάργαρη αντίστοιχα, ο Περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τους κ.κ. Κωστή Χατζηδάκη, Γεράσιμο Θωμά, Αλεξάνδρα Σδούκου, ο πρώην Υπουργός ΠΕΝ, Γιώργος Σταθάκης που συνέβαλε καθοριστικά στην προώθηση του έργου καθώς και τοπικοί φορείς του νησιού.

Ιστορική μέρα για την Κρήτη με την υπογραφή ενός υπερκομματικού έργου

Μιλώντας για το έργο ο Υπουργός ΠΕΝ, Κωστής Χατζηδάκης επεσήμανε ότι η αγωνία για το ηλεκτρικό σύστημα του νησιού θα περάσει πλέον διαπαντός στο παρελθόν με την Κρήτη να ανοίγει ένα καινούριο κεφάλαιο ενεργειακής ασφάλειας. Όπως σημείωσε, το έργο θα αποσβεστεί τάχιστα, σε μόλις 2,5 χρόνια ενώ θα σημάνει και το τέλος των ρυπογόνων μονάδων σε Λινοπεράματα Αθερινόλακκο και Χανιά, οι οποίες ευθύνονται για το 60% των εκπομπών της Κρήτης.

Ο Υπουργός μίλησε για τη δέσμη των αντισταθμιστικών μέτρων ύψους 9,5 εκατ. ευρώ από πόρους του ΑΔΜΗΕ και του Πράσινου Ταμείου χαρακτηρίζοντας τη σημερινή ημέρα ώς «μέρα γιορτής» για την Κρήτη, το ΥΠΕΝ, τον ΑΔΜΗΕ αλλά και τους φίλους της «πράσινης ενέργειας».

Ο υφυπουργός ΠΕΝ, Γεράσιμος Θωμάς από πλευράς του εξέφρασε την ικανοποίησή του αλλά και την προσδοκία τα έργα να υλοποιούνται πλέον γρήγορα και εντός ενός σύγχρονου ρυθμιστικού πλαισίου, επισημαίνοντας ότι αυτή την εποχή ο ΑΔΜΗΕ είναι πρωτοπόρος όσον αφορά στις επενδύσεις για την ανάπτυξη των δικτύων και τον εξηλεκτρισμό της χώρας.

Ο Πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης υπογράμμισε ότι το έργο που υπογράφεται σήμερα είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομής της χώρας, είναι ασφαλές χρηματοδοτικά και με την απρόσκοπτη εξέλιξή του εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την καλή συνεννόηση που υπάρχει με την τοπική κοινωνία. Άλλωστε, χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αγαστής συνεργασίας είναι και η περαιτέρω υπογειοποίηση των χερσαίων καλωδίων της διασύνδεσης που επέφεραν αύξηση του κόστους κατά περίπου 35 εκατ. ευρώ.

Τόσο ο κος Χατζηδάκης όσο και κος Μανουσάκης τόνισαν τις διαχρονικές προσπάθειες που καταβλήθηκαν από τη ΡΑΕ για τη διαμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου, την προηγούμενη αλλά και τη νυν Κυβέρνηση προκειμένου να φτάσουμε στις σημερινές υπογραφές των συμβάσεων.

Από PCI, εθνικό έργο

Αν και το έργο είναι στρατηγικής σημασίας για τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας, πέρασε από πολλά κύματα μέχρι να φτάσει στη σημερινή ημέρα. Το project ξεκίνησε ως τμήμα ενός ευρύτερου Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα διασυνέδεε το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα. Ωστόσο, διαφωνίες που ανέκυψαν στην πορεία μεταξύ του Διαχειριστή της Ελλάδας και της κυπριακών συμφερόντων εταιρείας Euroasia Interconnector, για το ποιος θα είναι τελικά ο φορέας υλοποίησης του έργου, οδήγησαν σε ναυάγιο τη συνολική υλοποίηση της mega-διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Κρήτης-Αττικής υπό το καθεστώς του PCI και δρομολογώντας την διασύνδεση Κρήτης-Αττικής ως εθνικού έργου.

Ο επείγων χαρακτήρας του έργου με φόντο την ενεργειακή ασφάλεια της Κρήτης, δεδομένου ότι ήδη από το 2020 θα εφαρμόζονταν περιορισμοί στη λειτουργία των ρυπογόνων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής που υπάρχουν στο νησί, οδήγησε την ελληνική πλευρά στο να αποσύρει και επίσημα το έργο από τον κατάλογο των γνωστών PCI της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα τέλη του 2019, αποσκοπώντας σε ταχύτερη ολοκλήρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών και κατ’ επέκταση του ίδιου του έργου.

Τα μεγάλα οφέλη

Η «μεγάλη» ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής γνωστής και ως «Κρήτη ΙΙ», με μήκος 380 χλμ., έρχεται πλέον να άρει ολοκληρωτικά την απομόνωση του μεγαλύτερου μη διασυνδεδεμένου ενεργειακού συστήματος της χώρας, σε ένα νησί με πληθυσμό που ξεπερνά τους 600.000 κατοίκους ενώ αποτελεί και έναν από τις δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις ενεργειακές του ανάγκες .

Πέρα από τα προφανή περιβαλλοντικά οφέλη του έργου, που οφείλονται στο γεγονός ότι πρακτικά θα εξαλείψουν την εξάρτηση της Κρήτης από τα ρυπογόνα υγρά καύσιμα που χρησιμοποιούνται για την ηλεκτροπαραγωγή, υπάρχουν και οικονομικά οφέλη καθώς με τη λειτουργία της η διασύνδεση θα «ξαλαφρώσει» τα ΥΚΩ στα νοικοκυριά όλης της Ελλάδας κατά  400 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση από τους λογαριασμούς ρεύματος.

Η διασύνδεση της Κρήτης με την ηπειρωτική χώρα όμως θα δώσει το έναυσμα για ένα νέο κύμα «πράσινων» επενδύσεων στο νησί,  εφόσον δημιουργείται πρόσθετος χώρος για νέα έργα ΑΠΕ 2,5 GW, προοπτική που καθιστά αυτή την κρίσιμη υποδομή εφαλτήριο για περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη του νησιού το οποίο μετά από δεκαετίες έχει μπει αισίως σε «τροχιά ανανέωσης» με έργα όπως το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι και τη μετατροπή του ΒΟΑΚ σε σύγχρονο κλειστό αυτοκινητόδρομο.

Σε πλήρη εξέλιξη και η «μικρή» διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου

Μιλώντας για διπλή διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς, δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί και το πρώτο κρίσιμο βήμα που πραγματοποίησε -με ευλαβική τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων σε πολλές φορές δυσμενείς συνθήκες- ο ΑΔΜΗΕ, δηλαδή το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Πελοποννήσου, το οποίο αναμένεται να ηλεκτριστεί περί τα τέλη του 2020.

Σήμερα οι σχετικές εργασίες , με όλα τα υποέργα βρίσκονται σε φάση κατασκευής με την παραγωγή και των δύο καλωδίων, τα οποία θα ποντιστούν αργότερα μέσα στο καλοκαίρι, να βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Σύμφωνα με πρόσφατες πληροφορίες του Διαχειριστή, αυτή την περίοδο «τρέχουν» παράλληλα και οι εργοστασιακές δοκιμές.

Μέχρι να ολοκληρωθεί η μεγάλη καλωδιακή σύνδεση συνεχούς ρεύματος Κρήτης-Αττικής, η «μικρή» διασύνδεση εναλλασσόμενου ρεύματος, μήκους 174 χλμ., θα μπορεί να καλύψει αρχικά τις ενεργειακές ανάγκες του νησιού κατά τους χειμερινούς μήνες.