InvestEU: Ο διάδοχος του Πακέτου Γιουνκέρ, υπόσχεται επενδύσεις 700δισ.ευρώ την περίοδο 2021-2027

Το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε την προσωρινή, μερική συμφωνία με τους υπουργούς της ΕΕ για το νέο πρόγραμμα επενδύσεων και χρηματοδότησης για την περίοδο 2021-2027.

Με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων ύψους σχεδόν 700 δισ. ευρώ, η πρωτοβουλία «InvestEU» αντικαθιστά το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI) που συστάθηκε ως μέρος του «Σχεδίου Γιούνκερ» μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Οι ευρωβουλευτές προτίθενται να βελτιώσουν την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αυξάνοντας τα ποσά που εγγυάται η ΕΕ από 38 δισ. ευρώ σε 40.8 δισ., για την προσέλκυση επενδύσεων αξίας 698 δισ., με τον αρχικό στόχο της Επιτροπής να είναι 650 δισ. Στις διαπραγματεύσεις με τους υπουργούς της ΕΕ μέχρι στιγμής έχουν βρεθεί κοινά αποδεκτές λύσεις στις παρακάτω προτεραιότητες του Κοινοβουλίου: σαφέστεροι και νέοι στόχοι, π.χ. για την απασχόληση, τη συμβολή στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή, καθώς και για την οικονομική, περιφερειακή και κοινωνική συνοχή καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος, μέσω της θέσπισης του στόχου «τουλάχιστον 55%» των πόρων από το τμήμα του προγράμματος για τις βιώσιμες υποδομές να αφιερώνεται σε περιβαλλοντικούς στόχους. Η έκθεση των συνεισηγητών José Manuel Fernandes (ΕΛΚ, Πορτογαλία) και Roberto Gualtieri (Σοσιαλιστές, Ιταλία) υιοθετήθηκε με 463 ψήφους υπέρ, 64 κατά και 29 αποχές.

Το πρόγραμμα InvestEU θα καταστήσει την ενωσιακή χρηματοδότηση για επενδυτικά έργα απλούστερη και αποτελεσματικότερη. Αξιοποιώντας την επιτυχία του σχεδίου Γιούνκερ, θα συγκεντρώσει στο ίδιο πλαίσιο το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων και άλλα 13 χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ που επί του παρόντος παρέχουν στήριξη για επενδύσεις στην ΕΕ.

Το πρόγραμμα InvestEU θα συνεχίσει την καινοτόμο προσέγγιση του σχεδίου Γιούνκερ για τις επενδύσεις, με τη χρήση περιορισμένων ποσών δημόσιων πόρων με εγγύηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για τη μόχλευση σημαντικών ιδιωτικών και δημόσιων πόρων. Η εγγύηση ύψους 38 δισ. ευρώ θα επικεντρωθεί στις επενδύσεις σε τέσσερις βασικούς τομείς: τις βιώσιμες υποδομές, την έρευνα, την καινοτομία και την ψηφιοποίηση, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις κοινωνικές επενδύσεις και δεξιότητες. Προβλέπεται ότι θα κινητοποιήσει πρόσθετες επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 650 δισ. ευρώ στην Ευρώπη.

Όπως και το σχέδιο Γιούνκερ, το ταμείο InvestEU θα συνοδεύεται από τον συμβουλευτικό κόμβο InvestEU — παροχή εξατομικευμένης στήριξης στους φορείς υλοποίησης έργων — και την πύλη InvestEU — μια εύκολα προσβάσιμη δεξαμενή ώριμων έργων για τους δυνητικούς επενδυτές. Όπως και στο σχέδιο Γιούνκερ, το InvestEU θα αποτελεί μέρος του μείγματος οικονομικών πολιτικών της Επιτροπής, που αποτελείται από επενδύσεις, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομική υπευθυνότητα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη θα εξακολουθήσει να είναι ελκυστικός τόπος για να εγκατασταθούν και να αναπτυχθούν οι επιχειρήσεις.

Το πρόγραμμα InvestEU αποτελεί σύμπραξη με τον Όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), της τράπεζας της ΕΕ, και θα είναι ανοικτό και σε άλλους εταίρους υλοποίησης. Οι δημοσιονομικές πτυχές του προγράμματος InvestEU εξαρτώνται ακόμη από την επίτευξη συνολικής συμφωνίας για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ που πρότεινε η Επιτροπή τον Μάιο του 2018.

Από τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, στρατηγικού εταίρου της Επιτροπής σχετικά με το σχέδιο Γιούνκερ, προκύπτει ότι έως τον Απρίλιο του 2019 το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) έχει κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους σχεδόν 393 δισ. ευρώ. Οι πράξεις που έχουν εγκριθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του ΕΤΣΕ αντιπροσωπεύουν συνολικό όγκο χρηματοδότησης ύψους 72,8 δισ. ευρώ και στα 28 κράτη μέλη. Η ΕΤΕπ ενέκρινε 524 έργα υποδομών με στήριξη του ΕΤΣΕ ύψους 53,8 δισ. ευρώ, ενώ το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων ενέκρινε 554 συμφωνίες χρηματοδότησης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις αξίας 19 δισ. ευρώ, από τις οποίες αναμένεται να επωφεληθούν 945.000 επιχειρήσεις.

Το InvestEU συγκεντρώνει τα διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία που είναι προς το παρόν διαθέσιμα, μεταξύ άλλων: το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, το χρηματοδοτικό μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη», συγκεκριμένα τμήματα του προγράμματος για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τις ΜΜΕ (COSME), καθώς και συγκεκριμένες εγγυήσεις και τμήματα του ευρωπαϊκού προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI), με στόχο τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας και την επέκταση του μοντέλου Γιούνκερ, δηλ. τη χρήση εγγυήσεων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την προσέλκυση επενδυτών. Το InvestEU θα αποτελείται από το «InvestEU Fund», το «InvestEU Advisory Hub» και το «InvestEU Portal».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επίσης εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το InvestEU, το πρόγραμμα για την τόνωση των επενδύσεων στην Ευρώπη στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ. Η ψηφοφορία αυτή μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στη δημιουργία του προγράμματος InvestEU.

Ο Πρόεδρος κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε σχετικά: «Το επενδυτικό σχέδιο επανέφερε την Ευρώπη στην επιχειρηματική δράση και απέφερε αποτελέσματα όσον αφορά αυτή την πρώτη προτεραιότητα της Επιτροπής: τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη. Μπορούμε, όμως, να κάνουμε περισσότερα και αυτή είναι η ουσία του προγράμματος InvestEU. Κάνοντας έξυπνη χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ, το InvestEU θα βοηθήσει την Ευρώπη να παραμείνει ελκυστική για τους επενδυτές σε όλο τον κόσμο. Την επόμενη δεκαετία το πρόγραμμα θα αποδεσμεύσει τουλάχιστον 650 δισ. ευρώ για να επενδύσει η Ευρώπη στο μέλλον της, στην οικονομία της και στους πολίτες της».