IMPULSE: Ένα πρόγραμμα πιλότος για την ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων στη Μεσόγειο

Οι Δήμοι 6 αντιπροσωπευτικών πόλεων της Μεσογείου συνεργάζονται, στο πλαίσιο του Διαμεσογειακού Προγράμματος IMPULSE, ώστε με τεχνικά πρωτόκολλα κατηγοριοποίησης των δημόσιων κτιρίων και αξιολόγησης μέτρων ενεργειακής αναβάθμισης, να παρέχουν άμεσα ένα εργαλείο, φιλικό προς τον χρήστη, που θα υποστηρίξει τις τοπικές και περιφερειακές κοινότητες να αναπτύξουν βιώσιμα σχέδια ενεργειακής αναβάθμισης για το δημόσιο κτιριακό τους απόθεμα.

Το Πρόγραμμα συντονίζεται από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) και υλοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Interreg MED 2014-2020, με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ).

Στην Ελλάδα η πιλοτική εφαρμογή υλοποιείται από τον Δήμο Ηρακλείου, μέσω του Τμήματος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, με διασυνδεδεμένο εταίρο το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κρήτης (ΠΤΑΚ). Ο Δήμος Ηρακλείου, έχοντας ολοκληρώσει την κατηγοριοποίηση 76 δημοτικών κτιρίων, βάσει κριτηρίων που σχετίζονται με την ενεργειακή επίδοση, έχει προχωρήσει στην καταγραφή 10 αντιπροσωπευτικών ομάδων κτιρίων, για καθεμία από τις οποίες επιλέχθηκε ένα κτίριο ως «Πρεσβευτής».

Βασιζόμενοι στην κατηγοριοποίηση αναπτύχθηκε το πληροφοριακό σύστημα χαρτογράφησης των Δημόσιων Κτιρίων, μέσω του οποίου θα προκύψει ένα βιώσιμο σχέδιο σταδιακής ενεργειακής αναβάθμισης για όλα τα Δημοτικά Κτίρια του Ηρακλείου. Οι υπόλοιπες Μεσογειακές πόλεις που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα υλοποιώντας αντίστοιχες πιλοτικές εφαρμογές είναι: Έλτσε (Ισπανία), Κάννες (Γαλλία), Ραβέννα (Ιταλία), Όσιγεκ (Κροατία) και Μόσταρ (Βοσνία-Ερζεγοβίνη). Ήδη, σε μεσογειακό επίπεδο, 370 δημοτικά κτίρια έχουν ταξινομηθεί σε αντιπροσωπευτικές ομάδες ενώ έχει ολοκληρωθεί η δυναμική ενεργειακή προσομοίωση 65 κτιρίων «Πρεσβευτών».

Για την εκτίμηση των βέλτιστων μέτρων ενεργειακής αναβάθμισης χρησιμοποιήθηκε το ειδικό επιστημονικό Πρωτόκολλο του προγράμματος, μέσω του οποίου ιεραρχούνται με αυτοματοποιημένο τρόπο τα σχετικά σενάρια με βάση το κόστος επένδυσης ανά εξοικονομούμενη ομάδα ενέργειας. Η ανάλυση ανέδειξε ρεαλιστικές παρεμβάσεις για όσα κτίρια μελετήθηκαν, οι οποίες συμβάλλουν στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης από 30% (μικρής κλίμακας), έως και 80% (ριζική ανακαίνιση).

Σε δήλωσή του ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων του Δήμου Ηρακλείου σημειώνει: «Έχοντας εξαρχής ως βασική φιλοσοφία να σκεφτούμε τον καλύτερο τρόπο για το πώς τα χρήματα του Ευρωπαϊκού Προγράμματος θα πιάσουν τόπο στην πόλη μας, καταλήξαμε στο κτίριο πιλότος, το 7ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου, ένα από τα λιγοστά διατηρητέα δημοτικά κτίρια. Η σχεδιαζόμενη παρέμβαση, αναμένεται να οδηγήσει σε εξοικονόμηση ύψους τουλάχιστον 30% με προφανή οφέλη στη θερμική και οπτική άνεση μαθητών και δασκάλων.

Το έργο θα συμβάλλει στη βελτίωση των ημερήσιων δραστηριοτήτων με παράλληλη ευαισθητοποίηση των παιδιών σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής».

O Δρ. Γιώργος Σταυρακάκης κύριος ερευνητής και συντονιστής του ευρωπαϊκού προγράμματος IMPULSE από την πλευρά του ΚΑΠΕ, επισημαίνει χαρακτηριστικά: «To IMPULSE δίνει τη δυνατότητα να προχωρήσουμε δυναμικά, ώστε όλοι οι Δήμοι και Περιφέρειες στην Ελλάδα και ευρύτερα στη Μεσόγειο να βρίσκονται σε ετοιμότητα να απαντήσουν στις Ευρωπαϊκές προκλήσεις έως την αρχή του 2019, έτος ορόσημο για τη σταδιακή ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων αλλά και για την ριζική ανακαίνιση υφιστάμενων κτιρίων ή την ανέγερση νέων κτιρίων που θα πληρούν τις προδιαγραφές Σχεδόν Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης».

Τα συνολικά αποτελέσματα, που προκύπτουν από όλες τις Μεσογειακές πόλεις πρόκειται να οργανωθούν σε ένα διακρατικό G.I.S. σύστημα πληροφοριών το οποίο θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο λήψης αποφάσεων για την υλοποίηση οικονομικά προσιτών σχεδίων ενεργειακής αναβάθμισης των μεσογειακών κτιρίων. Η επαναληψιμότητα των αποτελεσμάτων του Έργου θα δοκιμαστεί με τη διεξαγωγή εκπαιδευτικών σεμιναρίων στις Χώρες-Εταίρους με στόχο τη συμμετοχή και άλλων Δήμων και τη χρήση των εργαλείων του IMPULSE για τις δικές τους ανάγκες. Αυτό αναμένεται να έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την επιτάχυνση των μελλοντικών σχεδίων ενεργειακής απόδοσης των Δήμων και Περιφερειών της Μεσογείου.