Η Ενεργειακή Ένωση: από όραμα πραγματικότητα

Η τέταρτη έκθεση για την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης που εκδόθηκε σήμερα δείχνει ότι η Επιτροπή υλοποίησε πλήρως το όραμά της για μια στρατηγική για την Ενεργειακή Ένωση που εγγυάται προσβάσιμη, οικονομικά προσιτή, ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους.

Η Ευρώπη είναι ήδη παγκοσμίως πρωτοπόρα στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Οι ευρωπαϊκές πολιτικές που εφαρμόσθηκαν την τελευταία πενταετία σε όλους τους τομείς πολιτικής οδήγησαν την ΕΕ στον σωστό δρόμο για να ενστερνιστεί πλήρως τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, με την αξιοποίηση των οικονομικών ευκαιριών που προσφέρει, τη δημιουργία ανάπτυξης και θέσεων εργασίας και ένα υγιέστερο περιβάλλον για τους καταναλωτές.

Εκτός από ton πλήρη εκσυγχρονισμό της ευρωπαϊκής πολιτικής για την ενέργεια και το κλίμα, η Ενεργειακή Ένωση προωθεί τη μετάβαση της ευρωπαϊκής οικονομίας σε καθαρές μορφές ενέργειας σε καίριους τομείς, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις μας βάσει της συμφωνίας του Παρισιού, ενώ παράλληλα διασφαλίζει κοινωνικά δίκαιη μετάβαση. Η οικοδόμηση μιας ανθεκτικής Ενεργειακής Ένωσης με μακρόπνοη πολιτική για το κλίμα και την ενέργεια ήταν μία από τις πολιτικές προτεραιότητες της Επιτροπής Γιούνκερ.

Σήμερα διαπιστώνουμε την επιτυχή υλοποίηση αυτού που ήταν μόνον ένα όραμα το 2014 για μια ενοποιημένη, διασυνδεδεμένη, ασφαλή και βιώσιμη Ενεργειακή Ένωση. Η έκθεση συνοδεύεται από δύο έγγραφα που παρουσιάζουν την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την ανανεώσιμη ενέργεια και την ενεργειακή απόδοση. Παράλληλα, η Επιτροπή υποβάλλει επίσης έκθεση σχετικά με την υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου δράσης για τους συσσωρευτές και μια ανακοίνωση για μια πιο αποτελεσματική και δημοκρατική λήψη αποφάσεων στην ενεργειακή και κλιματική πολιτική της ΕΕ.

Ο Aντιπρόεδρος της Επιτροπής Μάρος Σέφτσοβιτς, αρμόδιος για την Ενεργειακή Ένωση, δήλωσε: «Η Ενεργειακή Ένωση είναι η Ευρώπη στα καλύτερά της: από κοινού αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων ενεργειακής ασφάλειας και μετάβασης που δεν μπορούμε να επιλύσουμε εντός των εθνικών συνόρων. Μετατρέψαμε τη φοβερή πρόκληση της ενεργειακής μετάβασης σε μια οικονομική ευκαιρία για όλους τους Ευρωπαίους.

Για να γίνει αυτό, έπρεπε να αλλάξουμε πραγματικά τις πολιτικές μας για την ενέργεια και το κλίμα: δεν πρόκειται απλώς για ημίμετρα αλλά για συστημική αλλαγή. Κανένα κράτος μέλος δεν θα μπορούσε να τα καταφέρει μόνο του. Η έκθεσή μας δείχνει πώς συνδυάζονται όλα τα μέτρα της Ενεργειακής Ένωσης για να αρμόζει η πολιτική μας για το μέλλον. Σήμερα, το πλαίσιό μας δίνει νέα κατεύθυνση στις επενδύσεις σε τεχνολογίες και λύσεις του μέλλοντος.

Έχουμε επίσης συνοδευτικά μέτρα για τη βιομηχανία, όπως η κατασκευή συσσωρευτών στην Ευρώπη, και ταυτόχρονα διασφαλίζουμε ότι δεν θα παραβλεφθεί κανένας Ευρωπαίος κατά τη διαδικασία της μετάβασης. Εναπόκειται πλέον σε κάθε κράτος μέλος να ακολουθήσει το παράδειγμα και να ενσωματώσει γρήγορα εθνικά μέτρα στους τομείς της ενέργειας, του κλίματος, της κινητικότητας και σε όλους τους άλλους σχετικούς τομείς, ώστε η Ευρώπη να ηγηθεί της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι τα μέσα του αιώνα.»

Ο αρμόδιος για την ενέργεια και τη δράση για το κλίμα Eπίτροπος κ. Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε δήλωσε:

«Η Ευρώπη διαθέτει πλέον το πιο φιλόδοξο και προηγμένο πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια στον κόσμο. Συμφωνήσαμε σε όλα τα νομοθετήματα να επιτύχουμε τους στόχους μας για το 2030 και θέσαμε υψηλότερους στόχους για την ανανεώσιμη ενέργεια και την ενεργειακή απόδοση. Η Ενεργειακή Ένωση δεν είναι όμως μόνον κανόνες και πολιτικές: κινητοποιήσαμε στην Ευρώπη επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια σε επίπεδο ρεκόρ, διαπραγματευθήκαμε τη συμφωνία του Παρισιού και κινήσαμε την ταχεία έναρξη ισχύος της, ενοποιήσαμε περισσότερο την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας και ορίσαμε ένα μακρόπνοο όραμα για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη έως το 2050.

Έχουμε όμως πολύ δρόμο ακόμα. Χρειάζεται να διατηρήσουμε την εξάπλωση της ανανεώσιμης ενέργειας ανά την Ευρώπη και να εντείνουμε τις προσπάθειές μας στην εξοικονόμηση ενέργειας. Πρέπει να κατανοήσουμε περισσότερο πόσο επείγει να ξεκινήσουμε τη διαδικασία της μετάβασης. Με την ουδέτερη από άποψη κλίματος στρατηγική μας έως το 2050, σκιαγραφήσαμε πώς μπορεί να γίνει αυτό και αναλύσαμε εμπεριστατωμένα γιατί και πώς μπορεί η Ευρώπη να επιτύχει την κλιματική ουδετερότητα· γιατί αυτό το μοντέλο μπορεί να αναπαραχθεί από άλλες χώρες στον κόσμο· πώς μπορούν και πρέπει να συνδυασθούν η κλιματική ουδετερότητα, η οικονομική ευημερία και η κοινωνική δικαιοσύνη.»

Η Ενεργειακή Ένωση έχει ενισχύσει την εσωτερική αγορά ενέργειας και έχει αυξήσει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ με την επένδυση σε νέες έξυπνες υποδομές (συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών υποδομών), ένα νέο σύγχρονο σχεδιασμό της αγοράς και την καθιέρωση μηχανισμού συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών με βάση την αλληλεγγύη στην αντιμετώπιση πιθανών κρίσεων με πιο αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο.

Όπως δήλωσε πρόσφατα η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Καθαρός πλανήτης για όλους», για την ενεργειακή μετάβαση απαιτείται πλήρης οικονομικός και κοινωνικός μετασχηματισμός, με τη συμμετοχή όλων των τομέων της οικονομίας και της κοινωνίας για την επίτευξη της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Το πλαίσιο της Ενεργειακής Ένωσης θέτει την Ευρώπη στον σωστό δρόμο για να καταστεί ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και ουδέτερη από κλιματική άποψη οικονομία.

Η Επιτροπή Γιούνκερ όρισε ένα τελείως νέο νομοθετικό πλαίσιο για την Ενεργειακή Ένωση. Το επικαιροποιημένο νομοθετικό πλαίσιο έδωσε τη δυνατότητα στην ΕΕ να διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο στη δράση για το κλίμα, αυξάνοντας το επίπεδο φιλοδοξίας της για το 2030 σε αρκετούς τομείς που σχετίζονται με την ενέργεια, από την αναβάθμιση των στόχων της όσον αφορά την ανανεώσιμη ενέργεια και την ενεργειακή απόδοση, έως τις εκπομπές από τα αυτοκίνητα, τα ημιφορτηγά και τα φορτηγά.

Εκτός από το νέο νομοθετικό πλαίσιο, η Επιτροπή έθεσε σε εφαρμογή ένα πλαίσιο υποστηρικτικών μέτρων που καθιστούν δυνατή την ομαλή μετάβαση για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες,περιφέρειες και πόλεις. Έχουν αναληφθεί στοχευμένες πρωτοβουλίες για να διασφαλιστεί ότι όλες οι περιφέρειες και οι πολίτες θα ωφεληθούν ισότιμα από την ενεργειακή μετάβαση. Μία από τις πρωτοβουλίες αυτές είναι η ευρωπαϊκή συμμαχία για τους συσσωρευτές.

Η ευρωπαϊκή βιομηχανία συσσωρευτών χαρακτηρίστηκε στρατηγική αξιακή αλυσίδα για την ΕΕ στο πλαίσιο μιας ισχυροποιημένης στρατηγικής για τη βιομηχανική πολιτική. Η έκθεση για την Ενεργειακή Ένωση συνοδεύεται από χωριστή έκθεση σχετικά με την υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου δράσης για τους συσσωρευτές.

Σε μια δεύτερη ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε σήμερα γίνεται έκκληση για ενίσχυση της δημοκρατικής λογοδοσίας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων με βάση την Ευρωπαϊκή Συνθήκη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συστήσει μια ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου που θα αξιολογήσει την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, προκειμένου να εξετασθεί πώς, με βάση την εν λόγω Συνθήκη, μπορεί να βελτιωθεί δημοκρατική λογοδοσία.

Στην ίδια ανακοίνωση, η Επιτροπή ζητεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εξετάσουν με ποιον τρόπο μπορεί να συμβάλει καλύτερα η φορολόγηση της ενέργειας στους στόχους της πολιτικής της ΕΕ για την ενέργεια, καθώς και τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων μεταξύ των κρατών μελών με ειδική πλειοψηφία για να απεμπλακεί η πρόοδος στο πεδίο αυτό. Η πτυχή αυτή βασίζεται στην πρωτοβουλία της Επιτροπής για σταδιακή μετάβαση προς ένα σύστημα λήψης αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία σε όλες τις πτυχές της φορολογίας, που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο.