Η ανατομία του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 για τα έργα μεταφορών – Ποια μεγάλα έργα προβλέπεται να ενταχθούν

Στα 2,22 δισ. ευρώ διαμορφώνεται το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μεταφορές στο ΕΣΠΑ 2021-2027. Αυτό το ποσό ουσιαστικά διαιρείται σε 11 τομεακά υποπρογράμματα που στόχο έχουν να αναβαθμίσουν τις υποδομές των μεταφορών της χώρας. Συγκριτικά με άλλα ΕΣΠΑ το ποσό δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο, αλλά επίσης θα πρέπει να συνυπολογίσουμε πως και το επίπεδο των υποδομών της χώρας είναι πλέον σημαντικά αυξημένο.

Αυτά τα 2,22 δισ. ευρώ το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και οι ΔΕΚΟ του που είναι οι βασικοί δικαιούχοι θα πρέπει να τα απορροφήσουν πλήρως μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2029 όπου είναι και η λήξη του τρέχοντος ΕΣΠΑ το οποίο πήρε φέτος τη σκυτάλη από το ΕΣΠΑ 2014-2020 του οποίου η οριακή λήξη ήταν στις 31 Δεκεμβρίου 2023.Ενδιαφέρον στην διαστρωμάτωση του προγράμματος έχουν τα ποσά που έχουν υπολογιστεί καθώς είναι φανερό πως οι ανάγκες συγκοινωνιακών υποδομών είναι ιδιαίτερα αυξημένες τόσο σε επίπεδο οδικών έργων όσο και σε επίπεδο έργων μέσων σταθερής τροχιάς.

Το μεγαλύτερο ποσό του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Μεταφορές” οδεύει στο Πρόγραμμα 01, με ποσό 501,9 εκατ. ευρώ και τίτλο “Βιώσιμες αστικές μεταφορές σταθερής τροχιάς” και εντάσσεται στο Ταμείο Συνοχής. Σε αυτά έχουν υπολογιστεί έργα Μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, κυρίως για την γραμμή 4 με ποσό 380 εκατ. ευρώ. Επίσης ένα ποσό 121,8 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθεί για την αναβάθμισης του στόλου και τροχαίου υλικού. Εδώ εντάσσονται τόσο η προμήθεια νέων διρευματικών συρμών στο Μετρό της Αθήνας όσο και η ανακαίνιση των 14 συρμών της γραμμής 1 του Μετρό της Αθήνας.

Στο Πρόγραμμα 02 με τίτλο “Βιώσιμες αστικές μεταφορές (εκτός μέσων σταθερής τροχιάς)” του Ταμείου Συνοχής θα κατευθυνθούν 256 εκατ. ευρώ. Σε αυτό το ποσό υπάρχουν δύο δράσεις: η πρώτη αφορά την αναβάθμιση των συστημάτων μεταφορών σε Αθήνα-Θεσσαλονίκη κυρίως με την προμήθεια 1.300 λεωφορείων με ποσό 156 εκατ. ευρώ και αναβάθμισης συστημάτων μεταφορών σε άλλους ΟΤΑ, προφανώς με συναφές αντικείμενο και ποσό άλλα 100 εκατ. ευρώ.

Στο Πρόγραμμα 03 έχουμε 87,1 εκατ. ευρώ για “Ανάπτυξη υπεραστικού/προαστιακού σιδηροδρομικού δικτύου” που εντάσσεται στο ΕΤΠΑ. Εδώ έχουμε δύο δράσεις. Η πρώτη αφορά με 15 εκατ. ευρώ έργα για την ανάπτυξη του Προαστιακού Σιδηροδρόμου εκτός Διευρωπαϊκού Δικτύου με 15 εκατ. ευρώ και Ανάπτυξη υπεραστικού σιδηροδρομικού δικτύου εντός Διευρωπαϊκού δικτύου με 72,1 εκατ. ευρώ.

Στο Πρόγραμμα 04 θα οδεύσουν 239,8 εκατ. ευρώ για την “Ολοκλήρωση/Αναβάθμιση κεντρικού σιδηροδρομικού ΔΕΔ-Μ” και εντάσσεται στο Ταμείο Συνοχής. Οι δύο δράσεις αφορούν την ολοκλήρωση του Σιδηροδρομικού ΠΑΘΕ/Π με 138,7 εκατ. ευρώ και την εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης, τηλεπικοινωνιών και διαχείρισης στο κεντρικό σιδηροδρομικό ΔΕΔ-Μ με 101 εκατ. ευρώ.

Στα δύο παραπάνω προγράμματα εντάσσονται μεγάλα σιδηροδρομικά έργα όπως η νέα γραμμή Αίγιο-Ρίο, ο Προαστιακός Δυτικής Θεσσαλονίκης, το Παλαιοφάρσαλος-Καλαμπάκα και το Λάρισα-Βόλος, η ανακαίνιση της γραμμή Κάτω Αχαΐα-Πύργος, ηλεκτροκίνηση στο τμήμα Πλατύ-Έδεσσα κ.α.Στο Πρόγραμμα 05 θα διοχετευτούν 411,3 εκατ. ευρώ για την “Κατασκευή κρίσιμων ελλειπόντων τμημάτων οδικού ΔΕΔ-Μ” και εντάσσεται στο Ταμείο Συνοχής. Χωρίζεται σε δύο δράσεις: στην κατασκευή ελλειπόντων του αναλυτικού Διευρωπαϊκού Δικτύου με 355 εκατ. ευρώ και του κεντρικού Δ.Δ. με 56,3 εκατ. ευρώ.

Στο Πρόγραμμα 06 θα οδεύσουν άλλα 241,6 εκατ. ευρώ για την “Κατασκευή / Αναβάθμιση περιφερειακών τμημάτων αναλυτικού οδικού ΔΕΔ-Μ και συνδέσεων – Οδική ασφάλεια” και εντάσσεται στο ΕΤΠΑ. Έχουμε τρεις δράσεις: Κατασκευή/Αναβάθμιση αναλυτικού οδικού ΔΕΔ-Μ με 165,7 εκατ. ευρώ, Παρεμβάσεις βελτίωσης οδικής ασφάλειας Αττικής με 25 εκατ. ευρώ και Παρεμβάσεις βελτίωσης οδικής ασφάλειας με άλλα 50,9 εκατ. ευρώ.

Στα δύο πιο πάνω προγράμματα προβλέπεται να υλοποιηθούν πολύ σημαντικά οδικά έργα, όπως για τον ΒΟΑΚ στο τμήμα Χανιά-Χερσόνησος, το Πάτρα-Πύργος, το Μπράλος-Άμφισσα, την Παράκαμψη Χαλκίδας, το τμήμα Μελίβοια-Δημάριο του κάθετου άξονα Ξάνθη-Σύνορα, παρεμβάσεις στην Λεωφόρο Κηφισού κ.α.

Στο Πρόγραμμα 07 βρίσκουμε τις “Πολυτροπικές συνδέσεις μεταφορών” που εντάσσεται στο ΕΤΠΑ με 192,7 εκατ. ευρώ. Περιλαμβάνει τις δράσεις “Οδικές συνδέσεις με λιμένες” ποσού 35,2 εκατ. ευρώ και Σιδηροδρομικές συνδέσεις με λιμάνια και αεροδρόμια με ποσό 157,5 εκατ. ευρώ.

Στο Πρόγραμμα 08 έχουμε την “Συνδεσιμότητα και προσβασιμότητα των νησιών” που εντάσσεται στο ΕΤΠΑ. Βρίσκουμε τις δράσεις Ανάπτυξης νησιωτικών λιμενικών υποδομών με 101 εκατ. ευρώ και Βελτίωση προσβασιμότητας των νησιών με ανάπτυξη συστήματος θαλάσσιων συγκοινωνιών με 80 εκατ. ευρώ.Στο Πρόγραμμα 09 συναντάμε τα “Συστήματα ασφάλειας ναυσιπλοϊας και αεροναυτιλίας” που εντάσσονται στο Ταμείο Συνοχής με 88,9 εκατ. ευρώ. Εδώ έχουμε δράσεις που εξειδικεύονται σε συστήματα ναυσιπλοϊας με 57,9 εκατ. ευρώ και συστήματα αεροναυτιλίας με 31 εκατ. ευρώ.

Στο Πρόγραμμα 10 έχουμε την Τεχνική Βοήθεια Του Ταμείου Συνοχής με ποσό 19,2 εκατ. ευρώ και αφορά τις δράσεις: Επιστημονική και τεχνική υποστήριξη των Δικαιούχων του Προγράμματος 15.7 εκατ.ευρώ, την επάρκεια και Υλικοτεχνική υποστήριξη των Δικαιούχων και λοιπών φορέων που σχετίζονται με το Πρόγραμμα με 500.001 ευρώ και την πληροφόρηση κοινού, φορέων, κοινωνικών εταίρων, δυνητικών δικαιούχων και διάχυση καλών πρακτικών στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Διαχειριστικής Αρχής με 3 εκατ. ευρώ.

Τέλος έχουμε και το Πρόγραμμα 11 για Τεχνική Βοήθεια του ΕΤΠΑ με 4,3 εκατ.ευρώ και δράσεις για υποστήριξη λειτουργίας Διαχειριστικής Αρχής και Επιτελικών Δομών.